هود لنز چیست و چه کاربردهایی دارد
تقریبا تمام لنزها با طوقی از جنس پلاستیک سخت همراه هستند که به آن‌ها هود لنز گفته می‌شود. وقتی از سوژه‌ای عکاسی می‌کنید، نور انعکاسی از سوژه ازطریق قسمت جلوی لنز وارد دوربین می‌شود. پرتوهای نور از اجرای مختلف لنز عبور می‌کنند و در حسگر دوربین متمرکز می‌شوند. در صورتی که تنظیمات صحیح باشند، تصویر باکیفیتی تولید می‌شود.
اما لنزهای مدرن تنها از شیشه‌های محدب و مقعر تشکیل نشده‌اند و ساختاری ترکیبی و پیچیده دارند. معمولا این لنزها از پنج الی ۱۰ بخش تشکیل می‌شوند که هر کدام در بهبود وضوح تصویر، حذف انحراف یا اطمینان از داخل فوکوس بودن سوژه نقش دارند. پرتوهای نور عبوری از لنز به شیوه‌های مختلف تغییر می‌کنند اما در این میان اتلاف هم وجود دارد؛ یعنی نور برخوردی به حسگر دوربین از نور ورودی به دوربین کمتر است به همین دلیل لنزهای سینمایی به‌جای اف استاپ مجهز به تی استاپ هستند.
پرتوهای نور معمولا از جهت‌های مختلف به قسمت جلوی لنز برخورد می‌کنند. پرتوهای زاویه‌دار معمولا روی حسگر متمرکز نمی‌شوند بلکه داخل لنز نوسان می‌کنند و کیفیت تصویر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دو پیامد واضح این نوسان‌ها، مشکل lens flare و ظاهر تار تصویر هستند.
«لنز فلر» لایه‌های باریک نور است که در تصویر ظاهر می‌شود. جی جی آبرامز (کارگردان آمریکایی) عاشق استفاده از لنز فلر در فیلم‌هایش است. این جلوه در بسیاری از بخش‌های فیلم به‌صورت ناخواسته ظاهر می‌شود.
مقایسه‌ی تصویر با هود لنز (بالا) و بدون هود لنز (پائین)
در عکس بدون هود لنز فوق می‌بینید رنگ‌ها و کنتراست چندان شدید نیستند. همچنین کمی نور ناخواسته در قسمت گوشه‌ی پائین سمت راست دیده می‌شود. در مقایسه، تصویری که با هود لنز ثبت شده است کیفیت بهتری دارد. عملکرد هود لنز ساده است: هود لنز در قسمت جلوی لنز سایه می‌اندازد و از برخورد نور ناخواسته به زاویه‌های تند جلوگیری می‌کند. استفاده از هود لنز مانند وقتی است که برای جلوگیری از نور خورشید، دست خود را مقابل صورت می‌گیرید.
مزیت محافظتی هود لنز
کارکرد اصلی هود لنز، مسدود کردن نور است؛ بااین‌حال می‌توان از آن به‌عنوان محافظ فیزیکی هم استفاده کرد. برای مثال در روزهای بارانی می‌توانید با هود لنز از لنز در برابر قطره‌های باران محافظت کنید. البته هود جایگزین چتر نیست ؛اما می‌تواند تا چند ثانیه برای ثبت عکس به شما کمک کند. به‌طور مشابه اگر لنز در جایی شلوغ با چیزی برخورد کند، هود لنز می‌تواند از آن محافظت کند. شاید هود نتواند از شکستن لنز جلوگیری کند؛ اما حداقل شیشه‌ی لنز اولین چیزی نیست که به زمین برخورد می‌کند.
چه زمانی باید از هود لنز استفاده کرد؟
به‌طور کلی بهتر است همیشه از هود لنز استفاده کنید. هود لنز کیفیت تصاویر را بهبود می‌دهد و از لنز محافظت می‌کند. بزرگ‌ترین ایراد هود لنز، ابعاد بزرگ آن است؛ به همین دلیل بسته‌بندی آن کمی دشوار است. فقط در موارد ذیل نیازی به استفاده از هود لنز ندارید:
- وقتی از لنز فلر به‌عنوان جلوه‌ای خلاقانه استفاده کنید.
- وقتی باد می‌وزد است و از سه‌پایه استفاده می‌کنید.
- وقتی از فیلترها استفاده می‌کنید که مانع از استفاده از هود لنز می‌شوند.
در سایر موقعیت‌های عکاسی بهتر است همیشه یک هود لنز همراه خود داشته باشید.
هود لنزهای مختلف
هودهای لنز از دو شکل عمده تشکیل شده‌اند: مخروطی و گلبرگ شکل. هودهای مخروطی ساده‌ترین و بهینه‌ترین هودها هستند؛ زیرا کاملا روی بخش جلوی لنز سایه می‌اندازند. بااین‌حال اگر از لنز واید استفاده می‌کنید، لبه‌ی هود لنز در فریم قرار می‌گیرد. هودهای گلبرگ شکل، کمتر از هودهای مخروطی بهینه هستند. بااین‌حال حتی در وایدترین زاویه‌ها کیفیت عکس را بهبود می‌دهند. هر لنز، هود مخصوص به خود دارد؛ بنابراین قبل از خرید از مدل هود لنز خود اطمینان حاصل کنید.
نکاتی برای استفاده از هود لنز
سعی کنید هرگز هود لنز را از دوربین جدا نکنید. بااین‌حال معمولا عکاسی در برخی موقعیت‌ها دشوار است. هودهای لنز معمولا بزرگ هستند و باید آن‌ها را با خود همه جا ببرید. در ادامه نکاتی درباره‌ی استفاده از هود لنز ارائه شده‌اند:
- هود را فراموش نکنید: همیشه هود را داخل کیف خود نگه دارید؛ زیرا ممکن است آن را فراموش کنید.
- هود دوربین را بزرگ‌تر و واضح‌تر جلوه می‌دهد: اگر نمی‌خواهید زیاد جلب توجه کنید یا بقیه تصور کنند خبرنگار هستید، می‌توانید هود لنز را جدا کنید. این مسئله به‌ویژه هنگام عبور از مرزهای بین‌المللی حائز اهمیت است.
- هود لنز صرفا برای منابع نور خارج از فریم مؤثر است: اگر تصاویری در جهت مستقیم نور خورشید یا نورهای دیگر ثبت می‌کنید، لنز فلر خواهید داشت. با استفاده از هود می‌توانید از ورود نور از زاویه‌های تند جلوگیری کنید؛ اما استفاده از هود برای نور روبه‌رو مؤثر نیست.
- شاید هود لنز جلوه‌ی واضحی نداشته باشد؛ اما نباید آن را کنار بگذارید: شاید بدون هود لنز هم بتوانید به‌خوبی عکاسی کنید؛ اما استفاده از آن در بسیاری از موقعیت‌ها لازم خواهد شد.
