چگونه از راه شیری عکاسی کنیم؟

وقتی نگاه خیره بیننده در عظمت عکس گم شود و شروع به رؤیاپردازی کند، می‌توان گفت که عکاس به هدفش رسیده است. کهکشان راه شیری، کهکشان ما، هزاران سال است که یکی از موضوعات برجسته‌ برای عکاس‌ها و رمانتیک‌ها و دانشمندها است. کلمه «کهکشان» خود به سابقه طولانی ستاره‌بینی اشاره می‌کند که از کلمه یونانی «gála» به‌معنی «شیر (خوراکی)» مشتق شده است. یونانیان باستان معتقد بودند که نوعی شیرِ الهی در آسمان شناور است.

سال ۱۶۰۹، دانشمندی به نام گالیلئو گالیله اولین کسی بود که متوجه ستاره‌های بی‌شمار راه شیری شد. ستاره‌‌شناسان تخمین می‌زنند که حدودا ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد ستاره در این کهکشان چشمک می‌زنند.

Sony a7S + Zeiss Batis 18mm 2.8 | ردیابی با Fornax Mounts LighTrack | f/3.5 15 X 90 Sec ISO 800

در این مقاله، نکاتی درباره چگونگی آماده‌شدن برای عکاسی از راه شیری آموزش خواهیم داد. پس تا انتها با زومیت همراه باشید.

مکانی بدون آلودگی نوری

عبارت «آلودگی نوری» تا حدودی گمراه‌کننده است؛ چرا‌که نور خالص آلوده نیست و منظور از آلودگی نوری، نوری است که تاریکی شب را آلوده می‌کند. آلودگی نوری یکی از موانقع بزرگ‌ در عکاسی نجومی است؛ زیرا آسمان بدون آلودگی نوری مهم‌ترین پیش‌شرط مشاهده و ثبتی چشمگیر از راه شیری است.

نور شهرهای بزرگ می‌تواند مشکلی بزرگ در این روند باشد؛ بنابراین، اگر در شهری بزرگ زندگی می‌کنید، دیدن آسمان شب و کهکشان راه شیری بسیار دشوار خواهد بود. ازاین‌رو، بهتر است از شهر خارج شوید و تاریک‌ترین مکان ممکن را انتخاب کنید. برای تعیین میزان آلودگی نوری در منطقه‌تان، از «نقشه آلودگی نوری» آنلاین کمک بگیرید.

این نقشه با رنگ‌ها به‌طور خاص مناطقی را نشان می‌دهد که آلودگی نور کم یا زیاد است. به‌طورکلی، در جنگل‌های بزرگ یا مناطق کوهستانی یا منطقه‌ای با جمعیت اندک آلودگی نوری کم است و می‌توان از راه شیری بدون مشکل عکس گرفت. این نقشه برای یافتن بهترین مکان برای مشاهده راه شیری به شما کمک می‌کند.

Sony a7 III + ZEISS Batis 18mm f/2.8 | Fornax Mounts LighTrack | f/2.8, 25 Sec (Half Mode) ISO 2400 | زمان و فازهای ماه و آب‌و‌هوا

زمان

پرجلوه‌ترین قسمت کهکشان راه شیری (هسته کهکشانی) را می‌توان در ماه‌های مارس و سپتامبر مشاهده کرد. این موضوع به‌طور خاص برای کره آسمانی شمال صدق می‌کند که ارتفاع آن از افق به طول و عرض جغرافیایی منطقه بستگی دارد. بهترین زمان برای مشاهده راه شیری تابستان است؛ زیرا بعد‌از‌آن از شمال به جنوب کش می‌یابد. در امتداد کمربند راه شیری، صورت‌های فلکی پرسئوس (Perseus)، ذات‌الکرسی (Cassiopeia)، ماکیان (Swan)، عقاب (Eagle) و کمان (Sagittarius) نیز در این فصل مشاهده می‌شوند.

ماه

حالت ماه و موقعیت آن در آسمان شب اهمیت اساسی دارد. اگر ماه به کهکشان راه شیری نزدیک باشد، به‌سختی تشخیص‌دادنی است؛ زیرا نور ماه محیط را بیش‌از‌حد روشن می‌کند. بهترین شرایط هنگامی است که ماه بالاتر از افق یا ماه کامل نباشد.

اگر ماه پشت‌سرتان باشد، وضعیت مناسبی برای عکس‌برداری فراهم می‌شود؛ یعنی دقیقا در‌مقابل راه شیری در آسمان باشد. در این حالت، می‌توانید از نور ماه برای جلابخشیدن به محیط استفاده کنید؛ اما مطمئن شوید که ماه کامل نباشد که معمولا خیلی روشن است. اینکه ماه در کجای آسمان قرار دارد و کدام فاز ماه در آن لحظه غالب است، می‌توان با کمک برنامه‌هایی مانند Stellarium و Planit for Photographers و PhotoPills به‌راحتی یافت.

آب‌و‌هوا

‌علاوه‌بر‌ این اطلاعات بسیار دقیق، باید همیشه وضعیت آب‌وهوا را کاملا زیر‌نظر بگیرید. برای مثال، شُرشُر باران و ابرهای سیاه بهترین وضعیت را به بدترین وضعیت برای عکاسی تبدیل می‌کنند. عکاس نجومی فقط در‌صورت صاف‌بودن آسمان، عکاسی می‌کند که به‌صورت اختصاری با CS (آسمان صاف = Clear Sky) نشان داده می‌شود. آخرین داده‌ها را از اینترنت می‌توانید دریافت کنید؛ مثلا در Clear Outside و Meteoblue اطلاعات مفید و مطمئن و خلاصه‌ای می‌توانید به‌دست آورید.

راه شیری برفراز درسیم واقع در ترکیه | Sony a7 III + ZEISS Batis 18mm f/2.8 | Fornax Mounts LighTrack |  : عکس حاوی دو لایه است: ۱. پیش‌زمینه: f/8 15 sec ISO 200؛ ۲. پس‌زمینه‌: f/3.5 2 x 90 sec ISO 1200.

ماترهورن (Matterhorn). ارتفاع ٤،٤٧٨ متری از سطح دریا و یکی از کوه‌های مرتفع‌ آلپ. ماترهورن به‌دلیل شکل متمایز و سابقه کوه‌نوردی، یکی از کوه‌های معروف جهان است. سونی a7 III + ZEISS باتیس 18 میلی‌متر f / 2.8 |  Fornax Mounts LighTrack |  تصویر از دو لایه تشکیل شده است: ۱. پیش‌زمینه: f / 11 2.5 ثانیه ISO 400؛ ۲. پس‌زمینه: f / 3.5 4 60 60 ثانیه ایزو 800.

تجهیزات

 دوربین

در این نوع عکاسی، با ایزو (ISO) کار خواهید کرد؛ بنابراین، دوربین باید عملکرد نویز مناسبی داشته باشد. هرچه نویز کمتر شود، جزئیات بیشتری بعدا حفظ می‌شوند. از دوربین‌های astro نیز می‌توانید استفاده کنید که نور قرمز را فیلتر نمی‌کنند. دوربین‌های DSLR و DSLM در بدو خروج از کارخانه با یک عیب رو‌به‌رو هستند: در خط طیفی H-alpha که در نجوم مهم است، حساسیت بسیار کمی دارند.

این دوربین‌ها در کارخانه به فیلتر حذف مادون قرمز (IR) مجهز می‌شوند که محدوده طیفی قرمز را سرکوب می‌کند؛ بنابراین، نور سحابی‌های هیدروژن قرمز به حسگر راه پیدا نمی‌کنند؛ زیرا با فیلتر موجود در دوربین حذف می‌شوند تا تعادل رنگی مناسب برای عکاسی روزمره را عرضه کند. با برداشتن این فیلتر حذف مادون قرمز (IR) داخلی، حساسیت در محدوده قرمز H-Alpha به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد و دوربین به دوربین astro تبدیل می‌شود.

لنز فوق زاویه‌باز

به‌منظور ثبت بیشترین سطح ممکن از آسمان شب روی حسگر تصویر‌، به لنز زاویه‌باز سریع نیاز دارید. به‌دلیل چرخش زمین، ستاره‌ها در آسمان شب پرسه می‌زنند؛ ازاین‌رو، برای پرهیز از رد ستاره‌ها زمان نوردهی دوربین محدود است. لنزی با زاویه‌دید گسترده علاوه‌بر بخش بزرگ‌تر کهکشان راه شیری، به‌طور نسبی امکان دید طولانی‌تری فراهم می‌کند. هرچه فاصله کانونی کوتاه‌تر باشد، مدت بیشتری در‌معرض دید قرار خواهد گرفت. همین اصل در دیافراگم نیز صدق می‌کند؛ یعنی هرچه عدد f کوچک‌تر باشد، نور بیشتری می‌تواند روی حسگر بیفتد؛ پس می‌توان زمان نوردهی را کوتاه‌تر نگه داشت.

سه‌پایه

برای به‌دست‌آوردن واضح‌ترین تصاویر ممکن از ستاره‌ها، سه‌پایه‌ای محکم و مقاوم دربرابر وزش باد در زمان نوردهی ۳۰ ثانیه یا بیشتر ضروری است. همچنین برای جلوگیری از لرزش دوربین هنگام لمس آن برای آزاد‌کردن شاتر، بهتر است از شاتری از راه دور استفاده کنید. باوجوداین، این ضرورت نیست؛ چرا‌که تقریبا هر دوربینی تایمر دارد و برای این کار می‌توانید از آن استفاده کنید.

هدلامپ

در حالت ایدئال، باید مانند فردی نابینا بتوانیم با تجهیزات عکاسی‌مان کار کنیم و حتی تنظیمات مهم را در تاریکی و با روشنایی پایین صفحه دوربین انجام دهیم. برای رسیدن به محل عکاسی یا برای اقدامات بیشتر در آن مکان به هدلامپی نیاز داریم که حالت نور قرمز هم داشته باشد؛ چرا‌که نور قرمز خیلی کم چشم ما را درگیر می‌کند. اگر از چراغ‌قوه معمولی استفاده کنیم، بعد از هربار استفاده حداکثر ٢٠ دقیقه زمان لازم است تا چشمانمان دوباره به تاریکی عادت کنند. 

کابل و تایمر خودکار و دکمه آزاد‌کردن شاتر از راه دور 

برای گرفتن عکس واضح در‌معرض نور طولانی از آسمان در شب، به کابل یا شاتر از راه دور نیاز داریم. روش جایگزین و گاه بسیار عملی‌تر استفاده از تایمر دوربین با دو یا دَه ثانیه تأخیر است.

لوازم جانبی و لباس برای عکاسی نجومی

باتری‌های یدکی را به‌خصوص در شب‌های سرد، نه در کوله‌پشتی‌تان، بلکه در جایی نزدیک به بدنتان مانند جیب لباس حمل کنید تا زود خالی نشوند و خودتان نیز مایوس نشوید. همچنین، کارت‌های حافظه اضافی و تجهیزات برای تمیز‌کردن لوازم دوربین و لنز آن و لباس گرم و ضد‌آب به‌همراه داشته باشید.

 seceda dolomiten. Sony A7 III + Zeiss Batis 18mm F / 2.8 | Fornax Mults Lightrack | تصویر شامل دو لایه است: پیش‌زمینه: F / 2.8 2 x 90 SEC ISO 800

برنامه‌ها و نرم‌افزارها

برای به‌دست‌آوردن تصویر یا جهت‌یابی بهتر، می‌توانید از برنامه Stellarium، برنامه‌ای معروف در رصد سیاره‌ها، استفاده کنید. استلاریوم نقشه آسمان است که نشان می‌دهد اگر به آسمان نگاه کنید، دقیقا چه چیزی می‌توانید ببینید. ستاره‌ها، صورت‌های فلکی، سیاره‌ها، ستاره‌های دنباله‌دار، ماهواره‌ها (مانند ISS) و سایر اجرام در اعماق آسمان فقط در چند ثانیه با گرفتن صفحه گوشی به‌سمت آسمان نمایش داده می‌شوند. علاوه‌بر استفاده از آن روی تلفن هوشمندتان، از نسخه دسکتاپ و وب‌سایت آن می‌توانید بهره ببرید.

همچنین، برای عکاسی از راه شیری و آسمان شب برنامه PhotoPills نیز توصیه می‌شود که یکی از برنامه‌های برنامه‌ریزی عکاسی برتر در بازار به‌شمار می‌رود. این برنامه ویژگی‌های زیادی دارد که امکان می‌دهد در زمان و مکانی خاص روی زمین عکس بگیرید و اطلاعات مهم دلخواهتان را به‌دست آورید؛ از‌جمله زمان غروب و طلوع آفتاب، مراحل ماه، ساعت‌های مهم در عکاسی (Blue & Gold)، پیدایش هسته کهکشانی راه شیری و مکانی که در آسمان واقع شده است.

Nova. Sony a7 III. ZEISS Batis 18mm f/3.5, 15 sec, ISO 3200