با «هوش مصنوعی زندگی پس از مرگ» زندگی جاودانه را تجربه کنید
در صحنه‌ای از بازی هل‌بلید: فداکاری سنوئا که قهرمان داستان به جایی شبیه گورستان رسیده است، صدای راوی را می‌شنویم که می‌گوید: «چقدر عجیب که برای به‌خاک‌سپردن مرگ، موضوعی بسیار عادی و اجتناب‌ناپذیر، این‌قدر به خود زحمت می‌دهیم. گویی هم‌قسم شده‌ایم که مرگ را پنهان کنیم؛ چرا‌که برایش هیچ پاسخی نداریم.»
چند ماه پیش، مقاله‌‌ی کاملی درباره‌ی «چت با مردگان» منتشر کردیم و در آن، جنبه‌های روشن و تاریک «جاودانگی مجازی» و استفاده از هوش مصنوعی برای شبیه‌سازی خاطرات و شخصیت و طرز رفتار انسان‌ها را شرح دادیم. در آن مقاله، درباره‌ی سوگ‌بات‌ها حرف زدیم که به بازماندگان فرصتی می‌داد تا به‌نوعی با عزیزان از‌دست‌رفته‌شان همچنان در تماس باشند و با آن‌ها چت کنند و صدایشان را بشنوند؛ انگار که زندگی پس از مرگ در دنیای دیجیتال و پیام‌رسان‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی جریان دارد.
از نظر بسیاری، اولین تلاش‌ها برای «برقراری ارتباط با مردگان» با سوگ‌بات «رومن» شروع شد؛ اپلیکیشنی که یوجنیا کیودا برای «چت کردن» با دوستش رومن مازورنکو که جانش را در سانحه‌ی رانندگی در سال ۲۰۱۵ از دست داده بود، ساخته بود و از دَه‌ها‌هزار پیام ردوبدل‌شده‌ی رومن با دوستانش در زمان حیات تشکیل شده بود. یوجنیا این پیام‌ها را وارد شبکه عصبی کرده بود تا الگوی حرف‌زدن رومن را شبیه‌سازی کند و به سؤالاتی که مطرح می‌شد، جوابی مرتبط و درعین‌حال شبیه رومن بدهد. برای مثال، وقتی یکی از آشنایان از این سوگ‌بات پرسیده بود «آیا روح وجود دارد؟»، رومن (همان هوش مصنوعی که ادای رومن را درمی‌آورد) جواب داده بود: «فقط غم.»
سوگ‌بات رومن پروژه‌ای شخصی بود که فقط دوستان و آشنایان رومن می‌توانستند از آن استفاده کنند؛ اما حالا پلتفرم HereAfter AI به تمام افرادی که مایل‌اند پس از مرگ ردپای دیجیتالی پررنگ‌تر و هدفمند‌تری از خود به‌جای بگذارند، این امکان را می‌دهد تا خاطراتشان را برای دسترسی آیندگان ثبت و به نوعی زندگی جاودان دست پیدا کنند.
پلتفرم HereAfter AI، به‌معنی هوش مصنوعی زندگی پس از مرگ، پروژه‌ی فردی به نام جیمز ولاهوس است که ایده‌ی آن در سوگ‌بات او به نام Dadbot ریشه دارد. ولاهوس Dadbot را برای زنده نگه‌داشتن یاد و خاطرات پدرش که در سال ۲۰۱۷ جانش را به‌علت سرطان از دست داد، طراحی کرد و توسعه داد. ولاهوس پیش از فوت پدرش، ماه‌ها مشغول ثبت داستان‌هایی از زندگی او بود تا بعدا آن‌ها را در قالب هوش مصنوعی تعاملی در‌آورد که با صدای پدرش با او صحبت می‌کرد.
ولاهوس Dadbot را «تجربه‌ای دگرگون‌کننده» توصیف کرد که آرامش‌خاطر عمیقی برای او و خانواده‌اش به‌همراه داشت. وی می‌گوید: «این سوگ‌بات جایگزین پدرم نشد؛ اما راه بسیار ارزشمندی پیش پای ما گذاشت تا او را در خاطرمان نگه داریم.»
تکنولوژی Dadbot حالا در پلتفرم HereAfter AI گنجانده شده است. این پلتفرم به رفتگان امکان می‌دهد در قالب «آواتار داستان زندگی» (Life Story Avatar) به زندگی ادامه دهند. بازماندگان می‌توانند با آواتار صوتی رفتگان خود ازطریق اسپیکر هوشمند یا اپلیکیشن موبایل یا دسکتاپ صحبت کنند و این آواتار نیز ازطریق تکنولوژی تشخیص صدای الکسا مانندی برای آن‌ها داستانهای از‌پیش‌ضبط‌شده تعریف می‌کند یا با آن‌ها خاطرات، لطیفه، آهنگ و حتی پند و اندرز به‌اشتراک می‌گذارد.
پلتفرم HereAfter AI یکی از چندین استارتاپی است که ازطریق چت‌بات و هوش مصنوعی و هولوگرام، وعده‌ی جاودانگی دیجیتال می‌دهد. شاید این تکنولوژی شما را یاد اپیزود «همین الان برمی‌گردم» (۲۰۱۳) از فصل دوم سریال Black Mirror انداخته باشد که در آن، زن جوانی به نام مارتا بعدِ از‌دست‌دادن نامزدش به نام اَش در تصادف، در سیستمی ثبت‌نام می‌کند که با جمع‌آوری تمام ویدئوها و اطلاعات آنلاین فرد مُرده، او را با صدای خودش در قالب هوش مصنوعی زنده می‌کند.
این آواتار دیجیتال که با دقت شگفت‌انگیزی شخصیتِ اَش را تقلید می‌کند، ابتدا فقط برای مارتا پیام‌های متنی می‌فرستد. بعدا صدای اَش را شبیه‌سازی می‌کند و با مارتا پشت تلفن حرف می‌زند. تا اینجای داستان همه‌چیز به‌نظر می‌رسد خوب پیش می‌رود تا اینکه مارتا تصمیم می‌گیرد از سرویس ارتقایافته‌ی این سیستم استفاده کند که شخصیت اَش را در کالبد اندرویدی شبیه او قرار می‌دهد و اینجا است که مشکلات و جنبه‌ی تاریک این تکنولوژی به تصویر کشیده می‌شود.
برخی از افراد بدون شک از تصور ارتباط‌گرفتن با نسخه‌ی مجازی عزیزان ازدسترفته خود آزرده‌خاطر می‌شوند و معتقدند برای کنار‌آمدن با جای خالی آن‌ها باید اجازه دهند گذر زمان با محوکردن خاطرات، از بار اندوه کم کند. بااین‌حال، عده‌ی دیگری معتقدند مرگ همان فراموشی است و اگر راهی باشد که بتوان کسی را همواره به‌خاطر داشت و با او صحبت کرد و پای درددل‌هایش نشست، آن وقت مفهوم مرگ معنای سنگین و تلخش را از دست می‌دهد.
ولاهوس طبیعتا به دسته‌ی دوم تعلق دارد. وی بیان می‌کند: «اینکه بتوانم صدای پدرم را هر زمان که می‌خواهم بشنوم، برایم آرامش‌بخش است؛ زیرا بدین‌ترتیب حضورش برایم ملموس‌تر است.»
برای پیوستن به پلتفرم HereAfter AI و تبدیل‌شدن به «آواتار داستان زندگی» کافی است در آن ثبت‌نام کنید و حضور فعالی داشته باشید. وقتی اپلیکیشن را باز می‌کنید، چت‌باتی از شما درباره زندگی‌تان سؤال و بعد پاسخ‌های شما را ثبت می‌کند تا لحن و تُن صدای شما را شبیه‌سازی کند و به خاطراتتان حال‌وهوایی از شخصیت‌تان ببخشد. حتی می‌توانید در این پلتفرم مرتبط با خاطراتی که تعریف می‌کنید، عکس آپلود کنید.
بعد از اینکه آواتار دیجیتالی شما در این پلتفرم ساخته شد، کاربرانی که برای دسترسی به آواتار شما پول پرداخت کرده باشند، می‌توانند از این آواتار سؤال کنند تا با صدای شما به آن‌ها پاسخ داده شود؛ سؤالاتی مثل اولین خاطره‌ای که به یاد داری، چیست؟ چطور با مادر آشنا شدی؟ ارزشمندترین لحظه‌ی زندگی‌ات کدام است؟
ثبت داستان زندگی‌تان در این پلتفرم رایگان است؛ اما هزینه‌ی به‌اشتراک‌گذاشتن این آواتارها با اعضای خانواده و دوستان از سالی ۴۹ دلار شروع می‌شود و گزینه‌ی دانلود تمام فایل‌های صوتی ضبط‌شده نیز به قیمت ۹۵ دلار وجود دارد. ولاهوس می‌گوید: «اگرچه فایل‌های صوتی در HereAfter AI ذخیره می‌شوند، این پلتفرم در هیچ شرایطی آن‌ها را جای دیگری پخش نمی‌کند و به شرکت‌های تبلیغاتی نمی‌فروشد.»
اگر درک هدف و کارکرد HereAfter AI برایتان دشوار است، می‌توانید به آن به چشم اپلیکیشن ثبت خاطره‌ای نگاه کنید که اتفاقات رخ‌داده در زندگی‌تان را در خود ذخیره می‌کند و بعدها افراد دیگر می‌توانند به این خاطرات دسترسی داشته باشند و با آن‌ها «صحبت» کنند؛ هرچند حتی خود ولاهوس هم اعتراف می‌کند «صحبت»کردن با این آواتارها هنوز از آنچه انتظار داریم، فاصله دارد.
ولاهوس بر این موضوع تأکید می‌کند که قصد دارد به نسخه‌های بعدی چت‌بات HereAfter AI توانایی بیشتری در تشخیص جزییات مکالمه اضافه کند. وی می‌افزاید: «تکنولوژی هوش مصنوعی با قابلیت مکالمه هنوز در مراحل اولیه به‌سر می‌برد؛ اما ساختار کلی گفت‌وگو و دریافت و ارسال پیام به آن اضافه شده است و دیگر یک‌طرفه نیست.»
این پلتفرم علاوه‌بر فراهم‌کردن امکان چت با مردگان، روشی برای سروسامان‌دادن و مرتب‌کردن خاطرات است. در گذشته، خاطراتمان را روی نوارهای ویدئویی ضبط می‌کردیم که ترتیب خاصی نداشت و این احتمال وجود داشت که با گذر زمان اطلاعات ضبط‌شده روی این نوارها مخدوش یا خود نوار در جابه‌جایی یا خانه‌تکانی گم شود؛ اما حالا پلتفرمی مثل HereAfter AI روش بهتری برای دسته‌بندی و دسترسی موضوعی و آسان به خاطراتمان را فراهم می‌کند.
به‌گفته‌ی ولاهوس، تا این لحظه پلتفرم «هوش مصنوعی زندگی پس از مرگ» چندصد نفر کاربر دارد. یکی از این کاربران به نام سمیتا شاه، برای ثبت و حفظ داستانهای پرآب‌وتابی که در کودکی از زبان پدر ۹۲ ساله و مادر ۸۶ ساله‌اش شنیده، در این وب‌سایت ثبت‌نام کرده است تا بتواند با آن‌ها در زمان در‌دسترس‌نبودن گفت‌وگو کند.
این فرد می‌گوید: «آن‌ها در هند زندگی می‌کنند و من در کانادا؛ ولی با وجود تفاوت زمانی، می‌توانم هر زمان که خواستم، با آن‌ها صحبت کنم و امیدوارم نسل بعدی نیز به‌کمک این داستان‌ها ریشه و اصل‌و‌نسب خود را همیشه در یاد داشته باشند.»
پلتفرم HereAfter AI به کاربران وعده‌ی کم‌کردن بار اندوه یا جایگزین‌کردن عزیزان از‌دست‌رفته‌شان را نمی‌دهد؛ بلکه تلاش می‌کند بین رفتگان و افرادی که برایشان دلتنگ شده‌اند و نیز افرادی که هرگز آنان را ندیده بودند، پیوندی برقرار کند.
ولوهاس در این رابطه می‌گوید: «یکی از ترس‌هایی که از مرگ داریم، ترس از‌دست‌دادن خاطرات است؛ یعنی ترس از اینکه با گذشت زمان، این خاطرات رنگ‌ورو‌رفته و محو شوند. تکنولوژی هوش مصنوعی هم قرار نیست درد و اندوه مرگ را از بین ببرد؛ بلکه تنها راهی است تا با به‌یاد‌آوردن خاطرات، واضح‌تر و تعاملی‌تر و غنی‌تر شود.»
دیدگاه شما کاربران زومیت درباره‌ی سوگ‌بات‌ها و امکان «چت با مردگان» چیست؟ آیا حاضرید در پلتفرم HereAfter AI ثبت‌نام کنید تا آیندگان بتوانند در نبودِ شما با آواتار صوتی‌تان صحبت کنند؟ آیا راز زندگی جاودان را باید در دنیای دیجیتال جست‌وجو کرد؟
