رضا الفتنسب در جلسه بررسی طرح صیانت: طرح صیانت باعث افزایش مهاجرت نخبگان شده است
هشتمین جلسه از بررسی طرح صیانت در کمیسیون ویژه، امروز ۲۵ آبان برگزار شد. در این جلسه، بالاخره نمایندگان بخش خصوصی هم شرکت کردند و به اظهارنظر درخصوص کلیات طرح پرداختند.
در ابتدای جلسه، امیر خوراکیان، نماینده مرکز ملی فضای مجازی، آماری از وضعیت پیامرسانهای ایرانی اعلام کرد. طبق گفته او، این پیامرسانها درمجموع ۲۰ میلیون کاربر دارند که حدود یک چهارم آنها جزو کاربران فعال ماهانه هستند؛ بهعلاوه این پیامرسانها در کشورهای خارجی هم مخاطب دارند. بااینحال او اشاره کرد که کاربران خارجی این پلتفرمها در منطقه بیشتر اما در کشورهای اروپایی و آمریکا بسیار کمتر است. خوراکیان گفت با راهاندازی مرکز داده شهید سلیمانی، امکانات زیرساختی مناسبی در اختیار پیامرسانها قرار گرفته و با همراهیهای قضایی، مسئولیت مدیران پیامرسانها کاهش، وظایف کاربران و مدیران تفکیک یافته و بهبودها در رعایت حریم خصوصی نیز موجب افزایش اعتماد کاربران شده است. وی همچنین اضافه کرد سرویسهای ایرانی بهجز پیامرسان، ازجمله VOD-ها و پلتفرمهای کتابخوان ایرانی، درمیان کشورهای خارجی پرطرفدار هستند.
وی همچنین درمورد نسبت ترافیک مورداستفاده داخلی و خارجی اعلام کرد این میزان ۳۰ به ۷۰ است، چرا که برخی سرویسهای خارجی استفاده گستردهای دارند. خوراکیان همچنین در پاسخ نمایندهای توضیح داد که استفاده مردم از این پلتفرمهای خارجی است که نسبت ترافیک خارجی را بالا برده و اینگونه نیست که صاحب این پلتفرمها بابت استفاده مردم ایران، منفعت مالی کسب کنند.
یکی از نمایندگان مجلس درمورد گزارش مرکز ملی فضای مجازی، به شبهاتی ازجمله عضویت بیاختیار مردم در پیامرسانهای ایرانی و اجبار کارمندان دولت به استفاده از آنها اشاره کرد که آمار عضویت در پیامرسانها را میلیونی کرده است. خوراکیان در پاسخ گفت احتمال اینکه کسی بدون اختیار خودش در پیامرسانها عضو شده باشد بسیار کم است چرا که این کار ازنظر فنی بهراحتی امکانپذیر نیست و این پلتفرمها با مشکلات ترافیکی شدید و سرویسدهی نامطلوب مواجهند. بااینحال او اضافه کرد اگر چنین موضوعی هم صحت داشته باشد، تنها به زمان آغاز کار این پلتفرمها مربوط میشود که بهدنبال جذب کاربر بودند.
سؤال یکی از نمایندگان مجلس از نماینده مرکز ملی فضای مجازی این بود که آیا شرایط کنونی سرویسهای ایرانی طبق فرمایش رهبری برای حضور قدرتمند در فضای مجازی کافی است یا همچنان نیاز به تعامل با پلتفرمهای خارجی وجود دارد؟ خوراکیان در جواب گفت:
سیاست ما خوداتکایی است، نه محدود و مسدودسازی، چرا که فضای مجازی، فضای تبادل اطلاعات و ارتباطات است. قطعا نمیتوان سرویسهای خارجی و ارتباط جهانی را به کل قطع کرد. تصور نمیکنم که ایده نمایندگان هم بر این مبنی باشد بلکه خواسته ما این است که سرویسهای داخلی قابلیت رفع نیاز مردممان را داشته باشند. گاهی سرویس خارجی ایران را محدود میکند و اگر ما از پیش سرویس داخلی مطلوبی ایجاد کنیم، لطمه نخواهیم خورد.
ضمنا در زمینه تعامل بارها تلاش کردیم اما پلتفرمهای خارجی بهدلیل تحریمها با ما همکاری نکردند.
درادامه افشین کلاهی، رئیس دفتر کسبوکارهای دانشبنیان اتاق ایران با اشاره به چند مورد اظهار کرد به نظر میرسد اطلاعات نماینده مرکز ملی فضای مجازی دقیق نیست و مجلس باید اطلاعات صحیح را مبنای تصمیمگیری خود قرار دهد. او اضافه کرد حتی آمار ترافیک پیامرسانهای ایرانی از زبان امیر خوراکیان، نشاندهنده این است که عضویت مردم در این پلتفرمها اختیاری نبوده؛ بهعلاوه آمار نشان میدهد که تبادل اطلاعات خاصی هم در پیامرسانهای ایرانی صورت نمیگیرد؛ حال آنکه آمار کاربران آنها چندمیلیونی عنوان شده است و انتظار میرود با چنین آماری شاهد مصرف ترافیک بسیار بیشتری ازسوی مردم باشیم. وی همچنین گفت: «مهمترین موضوع هم درخصوص پلتفرمها، ظرفیت دیدهشدن در آنها است. اگر این پلتفرمها ۲۰ میلیون کاربر دارند، پس چرا خود مسئولان برای دیدهشدن سخنانشان به توئیتر میروند؟»
درانتهای جلسه، رضا الفتنسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کسبوکارهای مجازی نیز با اشاره به اینکه این نهاد بیش از سه هزار عضو در کشور دارد و متولی ارائه مجوز به کسب و کارهای مجازی است، اعلام کرد با کلیات طرح صیانت مخالف است. الفتنسب با تأکید بر اینکه دغدغهها درخصوص فضای مجازی قابل درک است و ولنگاری هم موردتایید آنها نیست، گفت این طرح راه به جایی نمیبرد. بهگفته رضا الفتنسب:
ما تجربه فیلتر تلگرام را در کشور داشتیم؛ آن اتفاق منجر شد تا اقشار کمسن و سال جامعه با فیلترشکن آشنا شوند. بعضی نمایندهها خودشان میگویند طرح را نخواندهاند، اما ما آن را کامل خواندهایم و به آن اشراف داریم. بااینحال میگوییم نباید حساب ما مخالفان طرح با معاندین یکی شود؛ ما هم مثل شما دغدغههایی داریم. ما همگی از پیامرسان داخلی حمایت میکنیم اما با محدوسازی و مسدود کردن مخالفیم. اجازه دهید مدل کافه بازار و گوگل پلی درمورد تمام پلتفرمها در کشور جاری شود. ملاحظه میکنید که همین جلسات را هم مردم از آپارات خیلی بیشتر از اینستاگرام تماشا میکنند.
الفتنسب اضافه کرد که نمیداند آیا باز هم به جلسات بررسی طرح صیانت دعوت میشود یا خیر؛ بااینحال خواستار تغییر رویکرد طرح صیانت از وضعیت کنونی به طرحی شد که حمایت از کسب و کارهای داخلی را مدنظر داشته باشد. او در همین زمینه اشاره کرد: «تصور میکنید برای پلتفرمهای بزرگ ما مثل دیجیکالا و اسنپ، با این همه مخاطب، دشوار است که سرویس پیامرسان عرضه کنند؟ اما چرا این کار را نمیتوانند انجام دهند؟ چون همین حالا هم مشکلات حقوقی متعددی دارند. اگر این مشکلات دست و پاگیر برای کسب و کارهای داخلی کم شود، میتوان خیلی کارها کرد اما اگر نیروی انسانی را از دست بدهیم، مثل جریان مهاجرت که بعد از جنجال طرح صیانت شاهدش هستیم، دیگر همهچیز را از دست دادهایم.»
الفتنسب در آخر با اشاره به تحریم داخلی در کشور علیه کسب و کارهای مجازی گفت کسب و کارهای بزرگ ما حتی نمیتوانند در تلویزیون ملی تبلیغ داشته باشند، پس چگونه میتوان انتظار داشت که پلتفرمهای خارجی بتوانند در ایران فعالیت کنند. رضا تقیپور، رئیس کمیسیون بررسی طرح صیانت، پس از سخنان رضا الفتنسب اعلام کرد که فیلتر تلگرام ارتباطی به قانون فعلی ندارد و این دو مورد باید از هم تفکیک شوند. بهعلاوه، از این قانون سالها گذشته است و نمیتوان آن را به طرحی منتسب کرد که حتی هنوز تصویب نشده است.