مجازات قماربازی و شرط بندی در فضای مجازی مشخص شد
به گزارش زومیت، هفته گذشته نمایندگان مجلس در نشست علنی با کلیات طرح اصلاح مواد (۷۰۵) تا (۷۱۱) کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی درباره شرط‌بندی و قمار موافقت کردند. این اصلاح به برخورد با قمار و شرط‌بندی اینترنتی مربوط می‌شود. اصلاح قانون مجازات اسلامی امروز، ۲۳ آبان نیز در صحن علنی ادامه پیدا کرد. آنطور که خبرگزاری ملت گزارش داده، نمایندگان در جریان بررسی ماده یک این طرح، تعاریف مرتبط با شرط بندی و قمار در فضای مجازی و حقیقی را مشخص کردند.
تعریف مجلس از شرط بندی و قمار
براساس ماده یک این طرح؛ ماده (۷۰۵) کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده) مصوب دوم خرداد سال ۱۳۷۵ با اصلاحات و الحاقات اصلاح شده است. برای نمونه در ماده ۷۰۵، هر شخص به هر نحوی در فضای حقیقی یا مجازی مرتکب قماربازی یا شرط‌بندی شود یا در بخت‌آزمایی شرکت کند، علاوه بر ضبط اموال و عواید حاصل از جرم، به جزای نقدی درجه شش یا به جزای نقدی معادل ارزش یک تا سه برابر مجموع اموال و عواید ناشی از جرم هر کدام بیشتر باشد، محکوم می‌شود.
این ماده ۴ تبصره دارد که کلمات قماربازی و شرط بندی و بخت آزمایی را تعریف کرده است. در تبصره یک این ماده به تعریف قماربازی اشاره شده است. طبق این تعریف قماربازی عبارت است از هر نوع بازی که طبق قواعد خاص آن بازی، بازنده یا بازندگان وجه، مال، منفعت، خدمت یا امتیاز مالی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به برنده یا برندگان پرداخت می‌کنند.
طبق این تبصره شرط‌بندی عبارت است از:
هر نوع مشارکت دو یا چند شخص در خصوص پیش‌بینی وقوع امری خاص، که بازنده یا بازندگان ملزم به پرداخت وجه، مال، منفعت، خدمت یا امتیاز مالی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به برنده یا برندگان باشد. شرط‌بندی روی نتیجه مسابقه بین اشخاص شرکت‌کننده در مسابقات سوارکاری، تیراندازی و شمشیربازی و هر مسابقه‌ای که موجب تقویت بنیه دفاعی و نظامی ایران است و مسابقه با تانک و هواپیما و سایر ادوات جنگی که کاربرد نظامی و دفاعی دارد، مشمول مجازات این ماده نیست.
اما بخت‌آزمایی طبق تعریف این طرح، از هر نوع مشارکت دو یا چند شخص در خصوص انجام قرعه‌کشی یا هر اقدام مبتنی بر شانس یا انتخاب تصادفی که در نتیجه آن کل یا بخشی از وجه، مال، منفعت، خدمت یا امتیاز مالی پرداخت شده یا در تعهد پرداخت قرار گرفته شرکت‌کنندگان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به یک یا چند نفر از شرکت‌کنندگان که بر مبنای قواعد آن بخت آزمایی برنده محسوب می‌شوند، پرداخت شود.
در تبصره ۴ این ماده آمده است در صورتی که اقدامات مرتکب قماربازی یا شرط‌بندی یا بخت آزمایی به عنوان حرفه یا سردستگی گروه مجرمانه سازمان یافته محسوب نشود، چنانچه قبل از تعقیب یا پس از شروع به تعقیب با مراجع قضائی یا انتظامی همکاری مؤثر در شناسایی اداره کنندگان و سردسته‌گان و اموال و عوائد حاصل از جرم آن‌ها داشته باشد، پس از ضبط اموال و عواید حاصل از جرم، از تعقیب موضوع این ماده معاف می‌شود.
مجازات شرط‌بندی و قمار
همچنین در جریان رسیدگی به ماده ۲ این طرح مجازات‌ها نیز مشخص شده است. ماده ۲ طرح در واقع قانون ۷۰۶ را اصلاح کرده است. با اصلاح ماده ۷۰۶ هر شخص، مکان یا هر نوع فضای حقیقی یا مجازی برای قماربازی یا شرط‌بندی یا برگزاری بخت‌آزمایی دایر یا اداره کند، به حبس درجه شش محکوم می‌شود و چنانچه برای انجام جرائم یاد شده یا از طریق ارتکاب آن‌ها وجه، مال، منفعت، خدمت یا امتیاز مالی کسب کرده باشد، علاوه بر حبس درجه پنج، به ضبط مال و جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر عواید حاصل از جرم نیز محکوم می‌شود.
در تبصره یک ماده ۲ طرح آمده است، چنانچه اقدامات موضوع این ماده تحت پوشش امور خیریه یا خدماتی یا فروش کالا و امثال آن صورت پذیرد، مرتکب به حداکثر مجازاتهای مقرر در این ماده محکوم می‌شود.
در تبصره ۲ این ماده آمده است که مرتکب جرائم موضوع این ماده علاوه بر مجازاتهای اشاره شده، برای بار نخست به شش‌ماه تا دو سال و در صورت تکرار به مدت دو تا پنج سال از دریافت یک یا چند خدمت ارتباطی و فناوری اطلاعات، از قبیل اخذ نام دامنه مرتبه بالای کشوری، دریافت خدمات بانکداری الکترونیکی، دریافت خدمات اینترنت، سیم‌کارت تلفن همراه، داشتن دسته چک یا اصدار اسناد تجارتی محروم می‌شود. در این تبصره تأکید شده که، قاضی اجرای احکام مکلف است مطابق حکم دادگاه فهرست این اشخاص را برای ابلاغ به ارائه دهندگان خدمات یاد شده، از قبیل: بانک مرکزی، وزارتخانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات، فرهنگ و ارشاد اسلامی و صنعت، معدن و تجارت و مرکز ثبت‌نام دامنه، ارائه کند و دادستان می‌تواند برای جلوگیری از استمرار جرم، به ارائه دهندگان خدمات، دستور توقف ارائه خدمت در این ماده را به متهم یا متهمان تا پایان زمان صدور حکم قطعی صادر کنند:
عدم اجرای حکم دادگاه توسط ارئه دهندگان خدمات یاد شده، حسب مورد مستوجب مجازات مقرر در مواد (۷۱۰) یا (۵۷۶) کتاب پنجم این قانون است.
در ماده ۳ این طرح بازهم به مجازات‌ها اشاره شده است. به موجب این ماده مصوب، حبس درجه چهار و جزای نقدی معادل سه تا شش برابر ارزش اموال یاد شده برای اعمال مجرمانه قمار با بیش از یک میلیارد تومان در نظر گرفته شد. در واقع ماده ۳ طرح، ماده ۷۰۷ قانون را اصلاح کرده است. براساس ماده ۷۰۷، هر شخص، جرائم موضوع مواد (۷۰۵ و ۷۰۶) این قانون را به عنوان حرفه خود یا سردسته یک گروه مجرمانه سازمان‌یافته انجام داده باشد یا ارزش یا اعتبار وجوه، اموال، اسناد، حواله‌جات، قبوض، اوراق بهادار، مفاصاحساب یا وسایل پرداخت مثل چک یا کارت‌های بانکی که در اثر ارتکاب اعمال فوق دریافت یا نگه‌داری کرده است بیش از ده میلیارد ریال باشد، در صورتی که رفتار او مشمول عنوان افساد فی‌الارض یا اخلال در نظام اقتصادی نباشد، علاوه بر ضبط اموال ناشی از جرم، به حبس درجه چهار و جزای نقدی معادل سه تا شش برابر ارزش اموال مذکور محکوم می‌شود.
در جریان بررسی طرح اصلاح مواد (۷۰۵) تا (۷۱۱) کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی، ماده (۴) این طرح با ۱۷۹ رأی موافق تصویب شد.
براساس ماده ۴ این طرح، ماده (۷۰۸) قانون بدین شرح اصلاح شد:
هر شخص، ابزار مخصوص قماربازی شامل رایانه‌ای یا غیررایانه‌ای را تولید، معامله، عرضه، حمل یا نگه‌داری کند، به جزای نقدی درجه شش یا جزای نقدی یک تا سه برابر ارزش اموال و عواید حاصل از جرم، هر کدام بیشتر باشد محکوم می‌شود. این ماده یک تبصره هم دارد که براساس آن: «ابزارهای مخصوص قماربازی، شرط بندی و بخت آزمایی حسب مورد توقیف یا مسدود یا معدوم می‌شود، مگر آنکه منفعت مشروع یا عقلائی داشته باشد که در این صورت ضبط می‌شود».
مجازات برای تبلیغ‌کنندگان شرط‌بندی و قماربازی
در ادامه رسیدگی به گزارش کمیسیون قضائی و حقوقی در مورد طرح اصلاح مواد (۷۰۵) تا (۷۱۱) کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی، ماده ۵ این طرح هم در جلسه امروز به تصویب رسید. طبق تصمیم نمایندگان مجلس ماده ۵ این قانون‌ها با ۴ تغییر همراه شده است. اول آنکه هر شخص، در قمارخانه یا مرکز شرط‌بندی یا مرکز بخت‌آزمایی قبول خدمت کند یا به نحوی از انحاء به دایرکننده یا اداره‌کننده آن کمک کند یا با انجام اقداماتی از قبیل ساخت، طراحی، نگه‌داری، پشتیبانی یا راه‌اندازی در فضای حقیقی یا مجازی در تأسیس، اداره یا دایرکردن قمارخانه، مرکز شرط‌بندی و بخت‌آزمایی معاونت کند به یکی از مجازاتهای درجه پنج به استثنای حبس محکوم می‌شود.
دوم اینکه هر شخص، قماربازی، شرط‌بندی یا بخت‌آزمایی را تبلیغ یا ترویج کند یا اشخاص را به هر نحوی به شرکت در این اقدامات تشویق یا دعوت کند، به حبس و جزای نقدی درجه هفت محکوم می‌شود و چنانچه برای این کار یا از این طریق وجه، مال، منفعت، خدمت یا امتیاز مالی به دست آورده باشد، علاوه بر مجازاتهای یاد شده در این بند به ضبط اموال و عواید حاصل از جرم و جزای نقدی معادل دوبرابر ارزش اموال و عواید گفته شده محکوم می‌شود. در ماده ۵ این قانون تأکید شده که اعمال مجرمانه در مواد(۷۰۵ تا ۷۱۱) این قانون که با استفاده از کارت و حساب بانکی و درگاه بانکی هر شخص انجام می‌شود، منتسب به صاحب آن است و او به مجازات مقرر برای آن جرم محکوم می‌شود. مگر آنکه اثبات شود صاحب کارت و حساب بانکی و درگاه بانکی از اعمال مجرمانه آگاه نبوده که در این صورت علاوه بر ضبط اموال و عواید حاصله، به مدت یک تا دوسال از دریافت خدمات بانکی شامل استفاده از کارت بانکی و خدمات بانکداری الکترونیکی محروم می‌شود.
همچنین در صورت ارتکاب جرائم آمده در مواد (۷۰۵ تا ۷۱۱) این قانون با استفاده از ارزهای الکترونیکی یا رمز ارزها، مجازات مرتکب یک درجه تشدید می‌شود.
