تاریخچه‌ی تراشه‌ی پرچم‌دار سامسونگ اگزینوس
سامسونگ در کنار اپل و هواوی یکی از معدود شرکت‌های تولیدکننده‌ی گوشی هوشمند است که توانایی طراحی تراشه‌های رده‌بالای مخصوص خود را دارد. پردازنده‌های سری اگزینوس از سال‌ها قبل تاکنون در بسیاری از گوشی‌های سامسونگ از جمله سری گلکسی اس و گلکسی نوت مورد استفاده قرار گرفته است.
اما داستان تراشه‌ی سامسونگ از کجا آغاز شد؟ با ما همراه باشید تا تاریخچه‌ی پردازنده‌های سامسونگ اگزینوس را مرور کنیم.
۲۰۱۰: زمانی که تراشه‌ی پرچم‌دار سامسونگ به مرغ مگس‌خوار مشهور بود
به گزارش اندروید آوتوریتی، تاریخچه‌ی اگزینوس با معرفی اولین گوشی هوشمند سری گلکسی اس سامسونگ آغاز شد. این گوشی در سال ۲۰۱۰ عرضه شد و از پردازنده‌ی اختصاصی غول فناوری کره‌ای بهره می‌برد. البته نام تراشه‌ی مورد بحث در آن زمان، «مرغ مگس‌خوار» بود.
مدتی بعد نام این پردازنده‌ی ۴۵ نانومتری به «اگزینوس ۳ سینگل» تغییر یافت که در زمان خود، عملکرد قابل توجهی داشت. این تراشه‌ی از یک هسته‌ی پردازشی یک گیگاهرتزی از نوع کورتکس A8 بهره می‌گرفت که در آن زمان استفاده از هسته‌های یک گیگاهرتزی کم‌سابقه بود. سامسونگ در زمان معرفی این پردازنده در سال ۲۰۰۹ اعلام کرد که این اولین تراشه‌ی یک گیگاهرتزی صنعت موبایل است.
پردازنده‌ی مرغ مگس‌خوار به یک تراشه‌ی گرافیکی پاور وی‌آر SGX540 مجهز بود و از نمایشگرهای ۸۰۰ در ۶۰۰ پیکسل پشتیبانی می‌کرد؛ در آن زمان اپل قصد داشت آیفون ۴ را با وضوح تصویر ۹۶۰ در ۶۰۰ به بازار عرضه کند. این پردازنده از ضبط ویدیوی 1080p پشتیانی می‌کرد؛ در صورتی که کیفیت ویدیوهای ضبط‌شده با آیفون ۴ به 720p محدود شده بود. از دیگر ویژگی‌های این تراشه می‌توان به پشتیبانی از رم LPDDR2 و eMMC 4.3 اشاره کرد.
جالب اینکه پردازنده‌ی مورد بحث تنها تراشه‌ی سامسونگ بود که در گوشی‌های نکسوس مورد استفاده قرار گرفت. در واقع نکسوس اس از اگزینوس بهره می‌برد؛ ولی سایر مدل‌های نکسوس و پیکسل به تراشه‌ی اسنپدراگون کوالکام مجهز شدند. البته گلکسی نکسوس ۲۰۱۱ از پردازنده‌ی TI OMAP بهره می‌برد.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
- گلکسی اس سامسونگ
- گوگل نکسوس اس
۲۰۱۱: اولین پرچم‌دار مناسب تراشه‌ی اگزینوس
اولین پردازنده‌ی پرچم‌دار سامسونگ، اگزینوس 4210Dual بود که اولین بار در سال ۲۰۱۱ در گوشی گلکسی اس ۲ مورد استفاده قرار گرفت. این تراشه، آغازگر بخش مهمی از موج پردازنده‌های دو هسته‌ای موبایل بود که از هسته‌های ۱٫۲ گیگاهرتزی کورتکس A9 بهره می‌گرفت.
پردازنده‌ی گرافیکی این تراشه، Mali-400MP4 بود. این تراشه‌ی گرافیکی در بسیاری از پردازنده‌های موبایل استفاده شد؛ در واقع این اولین باری بود که پردازنده‌ی گرافیکی Arm در پرچم‌داران سری گلکسی اس به کار رفت. استفاده از معماری Arm تا همین حالا ادامه دارد؛ ولی به نظر می‌رسد این روند در سال ۲۰۲۲ تغییر خواهد کرد.
تراشه‌ی جدید سامسونگ همانند نسل قبلی‌اش با فرایند ۴۵ نانومتری و پشتیبانی از LPDDR2 تولید شد. این تراشه از فیلم‌برداری 1080p با نرخ ۳۰ فریم بر ثانیه و نمایشگرهای ۱۴۴۰ در ۹۰۰ پیکسل پشتیبانی می‌کرد. تراشه‌ی مورد بحث با eMMC 4.4 سازگاری داشت. یکی از قابلیت‌های عجیب این پردازنده، پشتیبانی از دوربین‌های ۵ مگاپیکسلی بود؛ درحالی‌که در گوشی‌های مجهز به دوربین ۸ مگاپیکسل مورد استفاده قرار گرفت.
اولین گوشی سری گلکسی نوت در سال ۲۰۱۱ با اگزینوس 4210Dual معرفی شد. تراشه‌ی مورد اشاره در آن زمان قادر بود قدرت پردازشی لازم برای نمایشگر بزرگ نوت را فراهم کند. این پردازنده‌ی در اولین گوشی هوشمند میزو موسوم به Meizu MX نیز مورد استفاده قرار گرفت؛ این شرکت چینی همچنان در تولید بسیاری از گوشی‌های هوشمند خود از تراشه‌های سری اگزینوس بهره می‌برد.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
- گلکسی اس ۲ سامسونگ
- گلکسی نوت سامسونگ
- میزو MX
۲۰۱۲: پیش به سوی تراشه‌های چهارهسته‌ای
مهم‌ترین روند پردازنده‌های موبایل در سال ۲۰۱۲ بهره بردن از چهار هسته بود. اگزینوس ۴۴۱۲ اولین تراشه‌ی چهارهسته‌ای سامسونگ محسوب می‌شود که در گلکسی اس ۳ مورد استفاده قرار گرفت. این تراشه همچنین به‌عنوان قلب تپنده‌ی گلکسی نوت ۲ عمل می‌کرد. در سال ۲۰۱۲، فرکانس کاری هسته‌های اگزینوس افزایش یافت.
پردازنده‌ی مورد اشاره به چهار هسته‌ی کورتکس A9 مجهز شده بود. پشتیبانی سیستم عامل و اپلیکیشن‌های اندروید از پردازنده‌های چهارهسته‌ای نیز در این سال آغاز شد.
البته گیمرهای موبایل در سال ۲۰۱۲ از اگزینوس ۴۴۱۲ کمی ناامید شدند؛ زیرا این تراشه همچنان از پردازنده‌ی گرافیکی Mali-400MP4 بهره می‌برد. تراشه‌ی مورد بحث این بار با فرایند ۳۲ نانومتری تولید شد؛ اما همچنان از فیلم‌برداری 1080p با نرخ ۳۰ فریم بر ثانیه و eMMC پشتیبانی می‌کرد؛ ولی عملکرد این تراشه از نظر مشخصات فنی نسبت به مدل قبلی اگزینوس پیشرفت خوبی داشت.
تراشه‌ی مورد اشاره در دو مدل از گوشی‌های لنوو و تبلت گلکسی نوت ۸ نیز مورد استفاده قرار گرفت.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
- گلکسی اس ۳ سامسونگ
- گلکسی نوت ۲ سامسونگ
- لنوو K860 و K860i
۲۰۱۳: تعداد هسته‌های پردازنده دوباره افزایش یافت
پردازنده‌های تک‌هسته‌ای موبایل فقط طی چند سال به دوهسته‌ای و سپس چهارهسته‌ای تبدیل شدند؛ اما سامسونگ در سال ۲۰۱۳ برای اولین بار از یک تراشه‌ی هشتهستهای در گوشی‌های رده‌بالای خود استفاده کرد. اگزینوس ۵۴۱۰ با فرایند ۲۸ نانومتری تولید شد و در گلکسی اس ۴ مورد استفاده قرار گرفت. تراشه‌ی یادشده به چهار هسته‌ی قدرتمند کورتکس A15 و چهار هسته‌ی ضعیفتر کورتکس A7 مجهز شده بود. البته پردازنده مورد بحث یک مشکل نسبتا مهم داشت.
محدودیت اگزینوس ۵۴۱۰ این بود که در هر لحظه فقط چهار هسته‌ی آن فعال بود. این یعنی دستگاه‌های مجهز به پردازنده‌ی یادشده امکان استفاده‌ی هم‌زمان از هشت هسته‌ی آن را نداشتند. مورد دیگر اینکه امکان استفاده از هسته‌های A7 و A15 به‌طور هم‌زمان وجود نداشت و این یعنی در هرلحظه یا چهار هسته‌ی اصلی به‌طور هم‌زمان فعال می‌شد یا چهار هسته‌ی ضعیفتر؛ این مورد باعث شد هدف تولید پردازنده‌های هشتهستهای در وهله‌ی اول با شکست مواجه شود.
نکته مثبت اگزینوس ۵۴۱۰، بهره بردن از پردازنده‌ی گرافیکی قدرتمند پاور وی‌آر SGX544 MP3 بود که از وضوح تصویر ۲۵۶۰ در ۱۶۰۰ و رم LPDDR3 پشتیبانی می‌کرد. عملکرد این تراشه در بخش دوربین خیلی خوب بود و امکان ضبط فیلم‌های 1080p را با نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه فراهم کرد. این پردازنده از دوربین ۱۳ مگاپیکسلی پشتیبانی می‌کرد.
سامسونگ در سال ۲۰۱۳ اگزینوس ۵۴۲۰ را معرفی کرد و این بار از طراحی هشتهستهای منطقی‌تری بهره برد. در این تراشه امکان استفاده از هشت هسته به‌طور هم‌زمان وجود داشت. پردازنده‌ی گرافیکی این تراشه Mali T628 MP6 بود که بنا به اعلام سامسونگ، با وجود ارائه‌ی قدرت پردازشی مشابه پاور وی‌آرِ مورد استفاده در اگزینوس ۵۴۱۰، قیمت کم‌تری داشت.
نکته‌ی جالب این است که نسخه‌ی اسنپدراگون گلکسی نوت ۳ از فیلم‌برداری 4K با نرخ ۳۰ فریم بر ثانیه پشتیانی می‌کرد؛ درحالی‌که مدل اگزینوس این گوشی به فیلم‌برداری 1080p با نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه محدود شده بود که البته این مورد در سال‌های بعد تغییر کرد. همچنین مدل اگزینوس نوت ۳ از LTE پشتیبانی نمی‌کرد و در عوض با شبکه‌های HSPA پلاس با سرعت ۴۲٫۲ مگابیت بر ثانیه سازگار بود.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
- گلکسی نوت ۳ سامسونگ
- گلکسی اس ۴ سامسونگ
۲۰۱۴: اگزینوس، کوالکام را در پردازنده‌های ۶۴ بیتی شکست داد
سال ۲۰۱۴ برای سامسونگ فوق‌العاده بود؛ زیرا این شرکت یکی از بهترین گوشی‌های خود یعنی گلکسی اس ۵ را در این سال معرفی کرد. این محصول فقط در یک مدل و با پردازنده‌ی اگزینوس ۸۰۱ عرضه شد. سامسونگ همچنین در تولید گلکسی نوت ۴ و نوت اج از این تراشه استفاده کرد.
اگزینوس ۵۴۳۳ در سال ۲۰۱۴ تراشه‌ی پرچم‌دار سامسونگ بود که از نظر قدرت پردازشی توانست تراشه‌ی ۶۴ بیتی کوالکام را شکست بدهد. این مدل از پردازنده اگزینوس برای اولین بار به هسته‌های ۶۴ بیتی Arm مجهز شد. تراشه‌ی مورد اشاره از چهار هسته‌ی کورتکس A57 برای انجام کارهای سنگین و چهار هسته‌ی کورتکس A53 برای وظایف سبک‌تر بهره می‌برد.
این تراشه از پردازنده‌ی گرافیکی Mali T760 بهره می‌برد و از رم LPDDR3e و وضوح تصویر مشابه با نسل قبل خود پشتیبانی می‌کرد. اگزینوس ۵۴۳۳ از دوربین ۱۶ مگاپیکسلی و قابلیت فیلم‌برداری 4K و نیز 1080p با نرخ ۱۲۰ فریم بر ثانیه پشتیانی می‌کرد. امکان فیلم‌برداری با نرخ ۲۴۰ فریم بر ثانیه همین حالا هم جزء اصلی بسیاری از گوشی‌های هوشمند اندروید است.
البته وضوح دوربین سلفی پرچم‌داران سامسونگ در آن زمان نسبتاً کم بود و فقط از دوربین‌های ۵ مگاپیکسلی پشتیبانی می‌کرد.
تراشه‌ی ۲۰۱۴ سامسونگ از شبکه‌های LTE Cat 6 با سرعت دانلود ۳۰۰ مگابیت بر ثانیه پشتیبانی می‌کرد. این ویژگی باعث شد فاصله پردازنده‌های اسنپدراگون و اگزینوس از نظر سرعت اتصال به اینترنت کم شود.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
- گلکسی نوت ۴ سامسونگ
- گلکسی نوت اج سامسونگ
۲۰۱۵: بهترین پردازنده‌ی پرچم‌دار سال
اگزینوس ۷۴۲۰ با فرایند ۱۴ نانومتری تولید شد و احتمالا قدرتمندترین پردازنده‌ی موبایل ۲۰۱۴ بوده است. این تراشه اولین پردازنده‌ی ۶۴ بیتی اندروید محسوب نمی‌شود؛ اما در مقایسه با تراشه‌های مدیاتک، کوالکام و هواوی عملکرد بهتری داشت. در نهایت می‌توان گفت اگزینوس ۷۴۲۰، بهترین تراشه‌ی سامسونگ در آن زمان بود.
پردازنده‌ی مورد اشاره، هشتهستهای بود و همچنان از چهار هسته‌ی کورتکس A57، چهار هسته‌ی کورتکس A53 و تراشه‌ی گرافیکی Mali T760 بهره می‌برد. البته پردازنده‌ی گرافیکی اگزینوس ۷۴۲۰ این بار دو هسته‌ی اضافه داشت که باعث بهبود عملکرد گرافیکی آن شد. این تراشه‌ی ۱۴ نانومتری از وضوح تصویر ۳۸۴۰ در ۲۴۰۰ پیکسل و ۴۰۹۶ در ۲۱۶۰ پیکسل، رم LPDDR4 و حافظهی UFS 2.0 پشتیبانی می‌کرد.
از دیگر مشخصات قابل توجه این پردازنده می‌توان به پشتیبانی از دوربین عقب ۲۰ مگاپیکسلی، دوربین سلفی ۸ مگاپیکسلی و فیلم‌برداری 4K با نرخ ۳۰ فریم بر ثانیه با HEVC اشاره کرد.
این تراشه به‌طور انحصاری فقط در سری گلکسی اس ۶ و گلکسی نوت ۵ مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس گزارش‌هایی که در آن زمان منتشر شد، سامسونگ به دلیل مشکل داغ شدن تراشه‌ی اسنپدراگون ۸۱۰، از پردازنده‌ی اگزینوس در پرچم‌داران خود استفاده نکرد.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
- سری گلکسی اس ۶ سامسونگ
- گلکسی نوت ۵ سامسونگ
- میزو پرو ۵
۲۰۱۶: اگزینوس از معماری سفارشی سامسونگ بهره می‌بَرَد
سامسونگ تا چند سال برای تولید پردازنده‌های اگزینوس از طراحی Arm استفاده می‌کرد؛ اما سرانجام در سال ۲۰۱۶ با معرفی اگزینوس ۸۸۹۰ تغییر بزرگی در تراشه‌ی اختصاصی خود اعمال کرد. سامسونگ برای اولین بار از طراحی Mongoose در تراشه‌ی خود بهره گرفت. اگزینوس ۸۸۹۰ به چهار هسته‌ی Mongoose M1 و چهار هسته‌ی کورتکس A53 مجهز شده بود.
این تراشه‌ی ۱۴ نانومتری از پردازنده‌ی گرافیکی Mali T880 MP12 بهره می‌برد و از وضوح تصویر 4K و رم LPDDR4 پشتیبانی می‌کرد. همچنین پشتیبانی از دوربین دوگانه ۱۲ مگاپیکسلی و دوربین سلفی ۱۳ مگاپیکسلی برای اولین بار به اگزینوس ۸۸۹۰ اضافه شد.
پردازنده‌ی مورد بحث از فیلم‌برداری 4K با نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه پشتیبانی می‌کرد؛ اما مدل اگزینوس گلکسی اس ۷ از این ویژگی بی‌بهره بود. اسنپدراگون ۸۳۵ که هم‌زمان با تراشه‌ی مورد اشاره معرفی شده بود، از فیلم‌برداری 4K با نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه پشتیبانی نمی‌کرد و شاید به همین دلیل بود که سامسونگ تصمیم گرفت قابلیت مورد بحث را در مدل اگزینوس اس ۷ نیز ارائه ندهد.
اگزینوس ۸۸۹۰ بر اساس نتایج بنچمارک اندروید آوتوریتی، با فاصله‌ی کمی نسبت به Kirin 960 در جایگاه دوم پردازنده‌های موبایل ۲۰۱۶ قرار گرفت. البته عملکرد گرافیکی این تراشه نسبت به پردازنده‌های اسنپدراگون و هواوی ضعیفتر بود. برخی از وب‌سایت‌های دیگر از جمله جی‌اس‌ام‌آرنا گزارش دادند که عملکرد نسخه‌ی اگزینوس گلکسی اس ۶ بهتر از مدل اسنپدراگون این گوشی بوده است.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
- سری گلکسی اس ۷ سامسونگ
- گلکسی نوت ۷ سامسونگ
- میزو پرو ۶ پلاس
۲۰۱۷: ظهور محاسبات ناهمگون
اگزینوس ۸۸۹۵ تراشه‌ی پرچم‌دار سامسونگ در سال ۲۰۱۷ بود. این پردازنده با فرایند ۲۰ نانومتری تولید شده بود که از نظر تئوری عملکرد بهینه‌تری در مصرف انرژی داشت. تراشه‌ی مورد بحث از چهار هسته‌ی قدرتمند Mongoose M2 و چهار هسته‌ی ضعیفتر کورتکس A53 بهره می‌برد.
سامسونگ این بار در بخش گرافیک، Mali G71 MP20 را انتخاب کرد. هواوی نیز در تراشه‌های اختصاصی خود از این پردازنده‌ی گرافیکی استفاده کرده بود؛ با این تفاوت که سامسونگ به جای ۲۰ هسته، از هشت هسته‌ی سایه‌زن بهره می‌برد که تفاوت عملکرد این دو، در آزمایش‌های انجام‌شده کاملا مشخص شد.
از دیگر ویژگی‌های اگزینوس ۸۸۹۵ می‌توان به پشتیبانی از وضوح 4K، شبکه‌ی LTE، حافظهی UFS 2.1 و رم LPDDR4X اشاره کرد. سامسونگ در این تراشه از یک «واحد پردازش بینایی» یا VPU استفاده کرد که وظیفه‌ی آن، تشخیص صحنه و اشیاء بود. اضافه شدن این ویژگی، اولین تلاش گسترده‌ی شرکت‌های سازنده‌ی تراشه در زمینه‌ی سخت‌افزارهای موبایل مرتبط با فناوری یادگیری ماشین بود.
این پردازنده یک واحد ISP مجزا داشت که امکان پردازش بهتر محاسبات مربوط به دوربین و تصویربرداری را فراهم می‌کرد. اگزینوس ۸۸۹۵ همچنین امکان فیلم‌برداری با 4K با نرخ ۱۲۰ فریم بر ثانیه ارائه می‌داد و از دوربین‌های ۲۸ مگاپیکسلی پشتیبانی می‌کرد.
اما قابلیت‌های کمکی پردازنده‌ی مورد بحث به اینجا ختم نمی‌شود. این تراشه همچنین شامل بخش امنیتی مخصوصی بود که محاسبات مربوط به احراز هویت بیومتریک (مثل اثر انگشت یا سنسور عنبیه‌ی چشم)، محافظت در برابر فلش و سایر موارد امنیتی را انجام می‌داد.
البته سامسونگ این بار هم قابلیت فیلم‌برداری 4K با نرخ ۶۰ یا ۱۲۰ فریم بر ثانیه را به‌طور پیش‌فرض در دستگاه‌های خود ارائه نداد؛ اما کاربران در آن زمان می‌توانستند با استفاده از روش‌های غیر رسمی، این ویژگی را در گوشی خود فعال کنند.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
- گلکسی نوت ۸ سامسونگ
- گلکسی اس ۸ سامسونگ
- میزو ۱۵ پلاس
۲۰۱۸: تکامل
اگزینوس ۹۸۱۰ که در سال ۲۰۱۸ معرفی شد، نسبت به اگزینوس ۸۸۹۵ تغییر محسوسی نداشت. البته عملکرد پردازنده‌ی مرکزی و پردازنده‌ی گرافیکی این تراشه‌ی جدید، نسبت به قبل بهبود یافت.
سامسونگ در این پردازنده از هشت هسته‌ی پردازشی جدید بهره گرفت. اگزینوس ۹۸۱۰ به چهار هسته‌ی Mongoose نسل سوم و چهار هسته‌ی کورتکس A55 مجهز شده بود. جالب اینکه هسته‌های کورتکس A55 تا سال ۲۰۲۱ همچنان در پردازنده‌های اصلی اگزینوس مورد استفاده قرار گرفته است.
سامسونگ در تراشه‌ی ۲۰۱۸ خود از پردازنده‌ی گرافیکی Mali G72 MP18 استفاده کرد. این شرکت مجددا ترجیح داد از هشت هسته‌ی سایه‌زن استفاده کند. پردازنده‌ی جدید غول فناوری کره‌ای با فرایند ۱۰ نانومتری تولید شد. از جمله ویژگی‌های اگزینوس ۹۸۱۰ می‌توان به پشتیبانی از حافظهی UFS 2.1، رم LPDDR4X، وضوح نمایش 4K و فیلم‌برداری 4K با نرخ ۱۲۰ فریم بر ثانیه اشاره کرد. البته سرعت LTE در این تراشه به ۱٫۲ گیگابیت بر ثانیه افزایش یافت.
این تراشه، آخرین نسل از پردازنده‌های اگزینوس بود که در گوشی‌های هوشمند میزو مورد استفاده قرار گرفت. البته ویوو در چند سال اخیر، در تولید گوشی‌های میان‌رده‌ی خود به استفاده از تراشه‌ی اگزینوس روی آورده است.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
- گلکسی نوت ۹ سامسونگ
- گلکسی اس ۹ سامسونگ
- گلکسی نوت ۱۰ لایت سامسونگ
- میزو ۱۵ پلاس
۲۰۱۹: نقشه‌ای برای سیلیکون آینده‌ی سامسونگ
معرفی اگزینوس ۹۸۲۰، روندهایی ایجاد شد که سامسونگ تا همین حالا آن‌ها را ادامه داده است. این شرکت کره‌ای با الهام از اقدام مدیاتک، از دو هسته‌ی Mongoose M4 برای کارهای سنگین، دو هسته‌ی کورتکس A75 برای کارهای متوسط و چهار هسته‌ی ضعیفتر کورتکس A55 برای انجام وظایف سبک در پردازنده‌ی خود بهره گرفته است.
سامسونگ همچنین برای اولین بار در سال ۲۰۱۹، یک واحد پردازش عصبی (NPU) به تراشه‌ی موبایل خود اضافه کرد. بر اساس اعلام این غول فناوری کره‌ای، محاسبه‌های مربوط به یادگیری ماشینی در واحد پردازش عصبی اگزینوس ۹۸۲۰ نسبت به اگزینوس ۹۸۱۰ تا هفت برابر سریع‌تر انجام می‌شود.
اگزینوس ۹۸۲۰ به پردازنده‌ی گرافیکی Mali G76 MP12 مجهز شد که عملکرد آن نسبت به اگزینوس ۹۸۱۰ حدود ۴۰ درصد افزایش یافت. اما پیشرفت سامسونگ در عملکرد پردازنده‌ی مرکزی و پردازنده‌ی گرافیکی برای اسنپدراگون کوالکام چه معنایی داشت؟
بر اساس اعلام وب‌سایت اندروید آوتوریتی، اگزینوس ۹۸۲۰ در بخش عملکرد تک‌هسته‌ای، اسنپدراگون ۸۵۵ را شکست داده است. البته تراشه‌ی اسنپدراگون عملکرد گرافیکی بهتری نسبت به اگزینوس داشت، گرمای کم‌تری تولید می‌کرد و عمر باتری بهتری ارائه می‌داد.
سری اگزینوس 982x از برخی جهات از همتای اسنپدراگون خود عقب ماند؛ اما الگویی برای تلاش‌های آینده‌ی سامسونگ در ساخت تراشه‌ی موبایل شد.
اگزینوس ۹۸۲۰ از طراحی ۸ نانومتری بهره می‌برد و از نظر امکانات امنیتیِ سخت‌افزاری بهبود یافت. این پردازنده از شبکه‌های 4G با سرعت ۲ گیگابیت بر ثانیه، حافظهی UFS 3.0، رم LPDDR4X و وضوح نمایش 4K پشتیبانی می‌کرد.
شاید مهم‌ترین ویژگی این تراشه، قابلیت فیلم‌برداری 8K با نرخ ۳۰ فریم بر ثانیه باشد؛ اما هیچ‌یک از گوشی‌های اگزینوسی سامسونگ در سال ۲۰۱۹ از این قابلیت پشتیبانی نمی‌کردند. از آنجا که ویژگی مورد اشاره در اسنپدراگون ۸۵۵ ارائه نشده بود، این بار نیز سامسونگ تصمیم گرفت برای یکسان کردن قابلیت مدل‌های اسنپدراگون و اگزینوس گوشی‌های خود، فیلم‌برداری 8K در این محصولات ارائه ندهد.
اگزینوس ۹۸۲۰ به یک واحد ISP بسیار قدرتمند مجهز شد که امکان بزرگ‌نمایی اپتیکال پنج برابری را فراهم می‌کرد. این تراشه همچنین از یک دوربین اصلی ۲۲ مگاپیکسلی، دوربین سلفی ۲۲ مگاپیکسلی و دوربین دوگانه‌ی ۱۶ مگاپیکسلی پشتیبانی می‌کند.
سامسونگ در سال ۲۰۱۹ از تراشه‌ی جدید اگزینوس ۹۸۲۵ در گلکسی نوت ۱۰ استفاده کرد. در نتایج تست انجام‌شده توسط اندروید آوتوریتی، عملکرد این پردازنده به‌خصوص در بخش گرافیک، همچنان نسبت به اسنپدراگون ۸۵۵ ضعیفتر است.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
- گلکسی نوت ۱۰ سامسونگ
- سری گلکسی اس ۱۰ سامسونگ
۲۰۲۰: نقطه‌ی افول نسبی برای پردازنده‌ی اگزینوس
استفاده نشدن از اگزینوس ۹۹۰ در مدل کره‌ای گلکسی اس ۲۰، دلیلی برای شکست این پردازنده محسوب می‌شود. این در حالی است که سامسونگ پیش از این از پردازنده‌های سری اگزینوس در مدل کره‌ای پرچم‌داران خود استفاده می‌کرد.
اگزینوس ۹۹۰ از نظر مشخصات فنی یک پردازنده‌ی خیلی خوب است. این تراشه ۷ نانومتری از طراحی سه‌خوشه‌ای بهره می‌برد. پردازنده‌ی مورد بحث به دو هسته‌ی Mongoose M5 برای کارهای سنگین، دو هسته‌ی کورتکس A76 برای کارهای متوسط و چهار هسته‌ی کورتکس A55 برای کارهای سبک مجهز شده است. از آنجا که سامسونگ بخش پردازنده‌های سفارشی خود را در اواخر سال ۲۰۱۹ تعطیل کرده است، تراشه‌ی مورد اشاره آخرین پردازنده‌ی سری اگزینوس است که از هسته‌های Mongoose بهره می‌برد.
اگزینوس ۹۹۰ به پردازنده‌ی گرافیکی Mali G77 MP11 مجهز شد؛ اما عملکرد این تراشه در مقابل اسنپدراگون ۸۶۵ چگونه است؟
آزمایش‌های اندروید آوتوریتی نشان می‌دهد عملکرد پردازشی و گرافیکی گلکسی اس ۲۰ پلاس (با پردازنده‌ی اگزینوس ۹۹۰) نسبت به مدل اسنپدراگون این محصول ضعیفتر است. این در حالی است که اگزینوس ۹۸۲۰ حداقل در بخش تک‌هسته‌ای عملکرد بهتری نسبت به نمونه‌ی اسنپدراگون از خود نشان داد؛ البته این تراشه از نظر قدرت گرافیکی همچنان نسبت به اسنپدراگون ضعیفتر است. شاید همین موضوع باعث شده سامسونگ به فکر ایجاد یک تغییر بزرگ در بخش گرافیکی تراشه‌های موبایل خود باشد.
اما مودم 5G سامسونگ پیشرفت قابل توجهی داشته است و از موج میلی‌متری و استاندارد‌های زیر ۶ گیگاهرتز (با سرعت حداکثر ۷٫۲ گیگابیت بر ثانیه) پشتیبانی می‌کند. تراشه‌ی مورد اشاره با حافظهی UFS 3.0 و رم LPDDR5 سازگاری دارد. در این پردازنده یک واحد پردازش عصبی و یک DSP نیز تعبیه شده است که امکان انجام ۱۵ تریلیون عملیات در ثانیه دارد که از این نظر در سطح پردازنده‌ی اسنپدراگون ۸۶۵ است.
تراشه‌ی ۲۰۲۰ سامسونگ برای اولین بار از نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز و وضوح نمایش +QHD پشتیبانی کرد. سری گلکسی اس ۲۰ و گلکسی نوت ۲۰ اولترا از این ویژگی‌ها بهره می‌برند. البته نمایشگر گلکسی اس ۲۰ فقط در وضوح +Full HD از نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز پشتیبانی می‌کند؛ ولی در گلکسی نوت ۲۰ اولترا امکان فعال کردن نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز با وضوح تصویر QHD پلاس وجود دارد.
اگزینوس ۹۹۰ از دوربین ۱۰۸ مگاپیکسلی پشتیبانی می‌کند. این تراشه امکان پردازش محاسبات شش لنز را دارد. پردازنده‌ی مورد بحث می‌تواند داده‌های سه دوربین را به‌طور هم‌زمان پردازش کند. این تراشه امکان ضبط فیلم با کیفیت 8K و نرخ ۳۰ فریم بر ثانیه ارائه می‌کند و سامسونگ این قابلیت را در گوشی‌های پرچم‌دار ۲۰۲۰ خود قرار داده است.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
- سری گلکسی اس ۲۰ سامسونگ
- گلکسی اس ۲۰ اف‌ای سامسونگ
- سری گلکسی نوت ۲۰ سامسونگ
۲۰۲۱: آیا اگزینوس به پایان خود نزدیک می‌شود؟
از نظر بسیاری از افراد، ۲۰۲۱ سال توقف پردازنده‌های اگزینوس سامسونگ است؛ اما این شرکت کره‌ای اعلام کرده که قصد دارد با همکاری AMD یک پردازنده‌ی گرافیکی هدفمند را در پرچم‌داران ۲۰۲۲ خود ارائه کند. این اولین باری است که سامسونگ پس از چند سال از هسته‌های سفارشی در تراشه‌های خود استفاده نخواهد کرد.
خوشبختانه تراشه‌ی ۵ نانومتری اگزینوس ۲۱۰۰ دلیل خوبی برای ادامه ساخت این سری از پردازنده‌های سامسونگ است. عملکرد این تراشه مشابه اسنپدراگون ۸۸۸ است. پردازنده‌ی مورد بحث از یک هسته‌ی قدرتمند کورتکس X1، سه هسته‌ی کورتکس A78 و چهار هسته‌ی کورتکس A55 بهره می‌برد. واحد گرافیکی اگزینوس ۲۱۰۰ نیز Mali G78 MP14 است؛ ولی این بار از هسته‌های سایه‌زن بهره نمی‌برد؛ اما عملکرد آن نسبت به اگزینوس ۹۹۰ تا ۵۰ درصد بهتر خواهد بود.
نتایج به‌دست‌آمده از مقایسه‌ی مدل اگزینوس گلکسی اس ۲۱ اولترا و مدل اسنپدراگون این محصول نشان داد که عملکرد این دو دستگاه بسیار مشابه است. بنا به اعلام اندروید آوتوریتی، رقابت اگزینوس ۲۱۰۰ و اسنپدراگون ۸۸۸ در گلکسی اس ۲۱ اولترا شانه‌به‌شانه است. البته مدل اسنپدراگون این پرچم‌دار از نظر قدرت گرافیکی، عملکرد بهتری نسبت به مدل اگزینوس دارد؛ اما تفاوت در این بخش نسبت به سال قبل خیلی کم‌تر شده است.
پردازنده‌ی ۲۰۲۱ سامسونگ از یک مودم 5G یکپارچه شده بهره می‌برد که باعث می‌شود کارایی بهتری نسبت به پردازنده‌های مجهز به مودم مجزا داشته باشد. مودم 5G اگزینوس از امواج میلی‌متری و زیر ۶ گیگاهرتز پشتیبانی می‌کند و حداکثر سرعت آن ۷٫۳۵ گیگاهرتز بر ثانیه است.
این تراشه از نظر یادگیری ماشین نیز پیشرفت کرده و به یک واحد پردازش عصبی سه‌هسته‌ای مجهز شده است.
اگزینوس ۲۱۰۰ از رم LPDDR5، حافظهی UFS 3.1، نرخ نوسازی ۱۴۴ هرتز با وضوح +QHD و ۱۲۰ هرتز با وضوح 4K و رمزگشایی AV1 پشتیبانی می‌کند. بدین ترتیب هنگام پخش محتوای سازگار با AV1 به مقدار قابل توجهی در پهنای باند صرفه‌جویی خواهد شد.
تراشه‌ی مورد اشاره از دوربین ۲۰۰ مگاپیکسلی و دوربین دوگانه‌ی ۳۲ مگاپیکسلی هم پشتیبانی می‌کند. این پردازنده قابلیت انجام پردازش‌های ۶ دوربین را دارد و از فیلم‌برداری 8K با نرخ ۳۰ فریم بر ثانیه پشتیانی می‌کند.
گوشی‌های مهمی که به این پردازنده مجهز شده بودند
۲۰۲۲: چه انتظاری از آینده‌ی اگزینوس داریم
سال ۲۰۲۲، عصر جدیدی برای تاریخچه تراشه‌های اگزینوس خواهد بود؛ زیرا این شرکت از پردازنده گرافیکی AMD در تراشه‌ی اگزینوس استفاده خواهد کرد. دکتر لیزا سو، مدیرعامل AMD، اعلام کرده که اولین پردازنده‌ی گرافیکی سامسونگ بر اساس معماری RDNA2 توسعه داده شده است و از قابلیت ردیابی اشعه و سایه‌زنی در نرخ نوسازی متغیر پشتیبانی می‌کند. به‌عبارت دیگر سال آینده شاهد عرضه‌ی یک تراشه‌ی گرافیکی منحصربه‌فرد خواهیم بود.
دکتر سو گفته است سامسونگ اواخر سال جاری میلادی اطلاعات بیشتری از تراشه‌ی پردازشی خود منتشر خواهد کرد. غول فناوری کره‌ای پیش از این در گفت‌وگو با اندروید آوتوریتی، استفاده از پردازنده گرافیکی AMD را تأیید کرده است. بدین ترتیب به نظر می‌رسد اولین محصولات مجهز به نسل بعدی تراشه‌های اگزینوس در سال ۲۰۲۲ معرفی خواهند شد.
سامسونگ در تولید آخرین مدل اگزینوس از هسته‌های مبتنی بر معماری Arm بهره برده است؛ بنابراین منطقی است که پردازنده پرچم‌دار بعدی این شرکت به یک هسته‌ی کورتکس X2، سه هسته‌ی کورتکس A710 و چهار هسته‌ی کورتکس A510 مجهز شود. با توجه به اینکه کوالکام اولین تراشه‌ی مبتنی بر فناوری Nuvia خود را در سال ۲۰۲۲ معرفی خواهد کرد، باید ببینیم هسته‌های Arm چه پیشرفتی خواهند داشت و چگونه با تراشه‌های کوالکام رقابت خواهند کرد.
به نظر می‌رسد سال ۲۰۲۲، نقطه‌ی آغاز دوران جدید پردازنده‌های سری اگزینوس خواهد بود. البته انتظار نمی‌رود نتایج این تغییرات به‌سرعت احساس شود؛ اما پایه و اساس لازم برای مدل‌های آینده‌ی اگزینوس را فراهم می‌کند.
نظر شما کاربران زومیت در مورد پردازنده‌های سری اگزینوس سامسونگ چیست؟
