دکتر ساینا پس از رشد ۱۲ برابری در دوران کرونا، در فکر ایجاد تحولات بزرگی است
دکترساینا پلتفرم ارائه‌دهنده خدمات سلامت است که فعالیت خود را از اواسط سال ۹۵ به‌عنوان اولین پلتفرم این حوزه آغاز کرد. پس از شکل‌گیری پلتفرم‌های متعدد در این حوزه، دکترساینا ادعا می‌کند هنوز هم از لحاظ تعداد سفارش روزانه و ماهانه کاربرانش، پیشتاز بازار است. این پلتفرم تاکنون چهار مرحله جذب سرمایه داشته که در دو مرحله، خروج سرمایه‌گذار را تجربه کرده است. دکترساینا به‌تازگی از لوگوی جدید خود نیز رونمایی کرده که نوید رویکرد و برنامه‌ی تازه‌ای در این کسب‌و‌کار می‌دهد. در ادامه با مدیرعامل و بنیان‌گذار دکترساینا در رابطه با تغییرات جدید و وضعیت و جایگاه این پلتفرم حوزه سلامت کشورمان به صحبت نشسته‌ایم.
مهدی خدادادی از سال ۸۸ به فضای راه‌اندازی استارتاپ وارد شد. او با اشاره به اولین بودن دکترساینا در حوزه سلامت دیجیتال، تأکید می‌کند: «یک قدم پس از رسیدن به قله، وارد گذشته شده‌اید و صحبت از دستاوردهای گذشته مانع از فتح قله‌های جدید خواهد شد.» خدادادی می‌گوید دکترساینا در کنار قدمت خود، قوانین پاسخگویی پزشک و بیمار را تدوین کرده است که دیگر فعالان حوزه هم از همین قوانین پیروی می‌کنند؛ اما این پلتفرم قصد ندارد در گذشته بماند و در حال تجربه تغییراتی است که آینده آن را شکل می‌دهند.
خدادادی با اشاره به روندهای جذب سرمایه دکترساینا می‌گوید:
اولین مرحله جذب سرمایه دکترساینا از صندوق توسعه فناوری نوین، سپس اسمارتاپ، مرحله سوم از صندوق بورسی ایده نوتک آشنا و مرحله چهارم و آخر آن که حدود چهار ماه پیش بود، از صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر بورسی سرو انجام شد.
خدادادی می‌گوید نمی‌تواند مبلغ این سرمایه‌گذاری‌ها را اعلام کند؛ اما حتی پس از هر چهار مرحله جذب سرمایه، هنوز بیش از ۶۰ درصد سهام در دست سهام‌دارهای دکترساینا است. او تأکید می‌کند که این کسب‌و‌کار در آینده و پیش از ورود به بورس نیز احتمالا دو یا سه راند جذب سرمایه‌ی دیگر خواهد داشت. به گفته‌ی او: «هر مرحله جذب سرمایه در دکترساینا کاملا بهینه و متناسب با شرایط کسب‌و‌کار و پهنای باند رشدی آن اتفاق افتاده است.»
تمرکز متفاوت دکترساینا بر ارائه خدمات سلامتی
مدیرعامل دکترساینا با تأکید بر اینکه با وجود حضور شرکای قوی در حوزه سلامت دیجیتال، دکترساینا همچنان جایگاه قدرتمند خود را حفظ کرده است؛ می‌گوید تمام خدمات دکترساینا مشابه خدمات دیگر پلتفرم‌ها نیست؛ برای مثال دکترساینا وارد حوزه تست کرونا نشد؛ چرا که این تست را برای مردم دارای فایده نمی‌دانست. خدادادی توضیح می‌دهد:
کرونا فرصتی بود تا ما به تعهد و مسئولیت اجتماعی خودمان عمل کنیم. کرونا داستان دردناکی را برای بسیاری از مردم رقم زد؛ اما خوشحالیم که دست کم توانستیم در این دوره سخت، خدمت‌رسانی خوبی به هم‌وطنان انجام بدهیم و کنارشان باشیم و اگر جایی کمکی از ما برنمی‌آید، نمک روی زخمشان نباشیم؛ مثلاً در بحث تست پر از خطا و کذایی PCR. این تست فقط درآمدزایی کاذب از مردم است و هیچ اتفاق دیگری را رقم نمی‌زند. در جامعه پزشکی هم گفته می‌شود که این تست بیش از ۶۰ درصد خطا دارد و پزشک‌ها می‌گویند این تست فقط برای نتیجه‌ی مثبتش گرفته می‌شود و منفی آن هیچ ارزشی ندارد. ما هم به این دلیل که تعهدمان سلامت است، اصلا وارد این فضاهای ناسالم حوزه سلامت که هدفشان فقط درآمدزایی است، نشدیم و نخواهیم شد.
با همین رویکرد، دکترساینا وارد برخی حوزه‌های سلامت دیجیتال نشد. تله‌فارمسی یا خدمت ارسال اینترنتی دارو نیز حوزه‌ای است که دکترساینا به آن وارد نشد. خدادادی در مورد دلیل وارد نشدن به چنین حوزه‌هایی به زومیت می‌گوید: «هر کسب‌وکاری دارای برخی منابع و محدودیت‌ها است و در مقطعی تصمیم می‌گیرد که تمرکزش را روی مباحثی بگذارد که می‌داند برایش ایجاد قدرت می‌کنند. پس ما هم تاکنون در همین حوزه‌ی پزشکی از راه دور و خدمت مشاوره پزشکی تمرکز کرده‌ایم اما برای آینده برنامه‌های جدیدی در نظر داریم.»
البته خدادادی تأکید می‌کند که دکترساینا تنها پلتفرم سلامت دیجیتال است که بیمه تأمین اجتماعی و خدمات درمانی نیروهای مسلح را برای خدمات خود تحت پوشش قرار داده. دکترساینا در حوزه خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی نیز تاکنون «تشخیص‌گر بیماری» را با بهره‌گیری از جدیدترین متدها توسعه داده که در بیش از ۴۰۰ بیماری رایج دارای تشخیص ۷۰ درصدی است. خدادادی می‌گوید دکترساینا در حال کار روی مباحث دیگری از جمله «ارجاع پزشک مناسب با بیمار» و «تشخیص بیماری برای پزشک و بیمار» نیز هست و امیدوار است تا اواخر سال از آن‌ها رونمایی کند.
این پلتفرم به مناسبت هفته جهانی ناشنوایان، از قابلیت جدید خود برای کاربران ناشنوا نیز رونمایی کرد. این قابلیت در واقع شخص سومی را در مشاوره‌های ویدیویی به‌عنوان مترجم میان گفت‌وگوی کاربر و پزشک اضافه می‌کند. خدادادی مزیت رقابتی دکترساینا را شناخت عمیق و دقیق حوزه سلامت، تیم اجرایی بسیار باتجربه و سرمایه‌گذاران هوشمند می‌داند. به گفته او، دیگر ویژگی‌های محصولات و دستاوردها را هر پلتفرم دیگری می‌تواند با تلاش خود کسب کند.
رشد و رویکردهای مالی دکترساینا
شیوع کرونا تأثیر عمیقی بر مدل‌های کسب‌وکاری در دنیا و رشد کسب‌وکارهای دیجیتال کرد. حوزه بهداشت و درمان هم به دلیل ترس از مراجعه به پزشک و مراکز درمانی شرایط بسیار متفاوتی تجربه کرد. به گفته مدیرعامل دکترساینا، این پلتفرم با توجه به ارائه خدمات آنلاین در دوره کرونا، رشد ۱۲۰۰ درصدی داشت. خدادادی می‌گوید:
ما در تمامی ابعاد ۱۲ برابر رشد کردیم و این موضوع را به فرصتی برای ارائه خدمت تبدیل کردیم. ما تاکنون ۲٫۵ میلیون سرویس ارائه کرده‌ایم. دکترساینا بیش از ۵ میلیون کاربر فعال دارد و میزان بازدید روزانه از وب‌سایت آن نیز بیش از ۱۰۰ هزار بازدیدکننده است؛ میزان بازدید ماهانه ما نیز بیش از سه میلیون کاربر است. بیش از دو هزار پزشک در ۴۳ گرایش تخصصی در دکترساینا در حال فعالیت هستند که این پلتفرم را به بزرگ‌ترین بیمارستان آنلاین کشور تبدیل می‌کند.
دکترساینا از اردیبهشت‌ماه وارد حوزه سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌های کوچک حوزه سلامت نیز شده است. مهدی خدادادی به زومیت می‌گوید این رویکرد از سال گذشته آغاز شده و اکنون مذاکره با دو استارتاپ در جریان است. او با اشاره به چالش‌های سخت سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌های کوچک و نابالغ می‌گوید: «ما قصد نداریم چرخ را دوباره اختراع کنیم و می‌خواهیم این سرمایه‌گذاری به شکل خرید سهام و توسعه محصول با سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها پیش برود و آن شرکت‌ها به‌صورت مستقل به فعالیت عادی خود ادامه دهند. اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، مجبور هستیم که توسعه را به شکل سرمایه‌گذاری درونی شرکت خودمان انجام دهیم.»
بنیان‌گذار دکترساینا در مورد ورود به بورس می‌گوید این پلتفرم دو سال است که با کمک حسابرس معتمد بورس، فرایندهای مالی خود را به شفاف‌ترین حالت انجام می‌دهد. او اضافه می‌کند که دکترساینا در حال فراهم کردن اقدامات ورود به بورس است تا مانند برخی کسب‌وکارهای بزرگ اینترنتی کشور با مشکلات حقوقی و عدم شفافیت صورت‌های مالی مواجه نشود و دست به دامان روابط عمومی برای حل مشکل دراز نکند و تمام تقصیرها را هم بر دوش دولت نیندازد. به گفته خدادادی، با فراهم کردن زیرساخت‌ها، دکترساینا دو یا سه سال برای ورود به بورس اقدام می‌کند.
اقدام برای حل مشکلات استارتاپ‌های سلامتی
مدیرعامل دکترساینا می‌گوید مشکل موجود در حوزه سلامت دیجیتال کشور، اقدامات سلبی وزارت بهداشت نیست؛ چرا که این نهاد اصلا قائل به انجام مسئولیت‌های خود نیست و همه مسائل را بدون واکنش و در خلأ باقی می‌گذارد. خدادادی به زومیت می‌گوید:
مشکل ما با وزارت بهداشت انجام کار نیست، بلکه ترک فعل و انجام ندادن مسئولیت و کارهایی است که انجام نمی‌شود. این‌طور نیست که این وزارتخانه فعالانه حرکتی برای نابودی استارتاپ‌های سلامت کند؛ بلکه با عکس‌العمل نداشتن به اتفاقات باعث نابودی ما می‌شود. برای مثال یک کمیته به اسم «پاد» برای تدوین دستورالعمل‌ها در حوزه پزشکی از راه دور تشکیل شد؛ اما هنوز هیچ کاری در آن انجام نشده و مسائل زیادی معطل مانده است.
دکترساینا همچنین از خردادماه با همکاری سازمان نظام صنفی رایانه‌ای و سازمان نظام پزشکی، در تشکیل یک کارگروه برای ساماندهی استارتاپ‌های حوزه سلامت مشارکت کرد. مهدی خدادادی در مورد این کارگروه و وضعیت آن می‌گوید:
در کل، ارتباط ما با وزارت بهداشت نسبتا خوب است اما احساس می‌کنیم از طرف آن‌ها این تعامل چندان درک نمی‌شود؛ در نتیجه سعی را بر این گذاشتیم که این تعامل را در قالب ارتباطات تشکیلاتی و صنفی جلو ببریم. متأسفانه انتخابات متنوع و مختلف در کشور ما باعث می‌شود که کارهای زیادی معطل شوند و مرتب مدیران و مسئولان مراکز تغییر کنند؛ همین موضوع باعث شده که جلسات این کارگروه هم هنوز برگزار نشود. تفاهم‌نامه‌ی کارگروه قبلاً امضا شده و جزییات آن نیز توافق شده است؛ امیدوار است به‌زودی و با استقرار مدیران جدید نظام پزشکی جلساتش هم آغاز می‌شود. ما خیلی پیگیر عملی کردن این موضوع هستیم؛ چون تصمیماتش می‌تواند تأثیر بسزایی روی کسب‌و‌کار استارتاپ‌های حوزه سلامت داشته باشد.
خدادادی تأکید می‌کند که استارتاپ‌های حوزه سلامت به هیچ عنوان نیازمند مجوزهای جدید نیستند، بلکه به تدوین استانداردهایی نیاز دارند تا در جهت آن‌ها حرکت کنند. او می‌گوید هیئت مقررات‌زدایی نیز به هیچ وجه اجازه‌ی ایجاد مجوز جدید را به وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی نمی‌دهد؛ در نتیجه تعامل با نظام پزشکی برای تدوین قوانین و آیین‌نامه‌های فعالیت در این حوزه در جریان است.
برنامه‌های آینده دکترساینا
دکترساینا چند روز پیش از لوگوی جدید خود رونمایی کرد. مدیرعامل این شرکت می‌گوید تصویر یک پَر در این لوگو نشان‌دهنده‌ی پرهای سیمرغ است که با آتش زدن آن‌ها، کمک به‌سرعت احضار می‌شود. از آنجا که ساینا نام دیگر سیمرغ است، دکترساینا با این لوگو می‌خواهد نشان بدهد که خدمات سلامتی در همان لحظه‌ای که درخواستش را کردید، برای شما حاضر می‌شود.
به گفته خدادادی، تغییر هویت بصری بخشی از تغییر فرایند و نگاه شرکت‌ها به مسائل است و دکترساینا هم با این تغییر، به سمت تحقق هرچه بیشتر پروژه تولد خود حرکت می‌کند. این پروژه از ابتدای سال آغاز شده است و حدود ۳۰ ماه به طول می‌انجامد. هدف این پروژه، تبدیل دکترساینا به یک گروه سلامت است که در حوزه‌های مختلف خدمات سلامتی مطابق با تعریف سازمان جهانی بهداشت نقش‌آفرینی کند. خدادادی توضیح می‌دهد که فرایند توسعه دکترساینا ۱۱ بخش دارد که هرساله چهار الی پنج مورد آن تحقق پیدا می‌کند و این فرایند تا زمان تکمیل شدن خدمات زنجیره سلامت در حوزه‌های پیشگیری، درمان، مطالعات بعد از درمان، تجربه بیمار ادامه می‌یابد. جزئیات این تغییرات به‌زودی اعلام خواهد شد.
