بررسی پردازنده های راکت لیک اینتل از نگاه نشریات معتبر جهانی

اینتل در سال‌های اخیر نتوانسته است به سرعت رقبا به جدیدترین لیتوگرافی‌ها برای پردازنده‌هایش دست پیدا کند؛ اما همواره تلاش کرده است پردازنده‌هایش را به‌صورت نسلی بهبود بدهد و قابلیت‌های جدید به آن‌ها بیاورد. اینتل نسل یازدهم پردازنده‌های خود را با محصولات کلاس لپ‌تاپ خانواده‌ی تایگر لیک آغاز کرد. تایگر لیک متکی بر معماری ۱۰ نانومتری سوپرفین بود و بررسی‌ها نشان می‌داد قدرت پردازشی بالایی به لپ‌تاپ‌ها تزریق می‌کند.

پردازنده‌های کلاس دسکتاپ نسل یازدهمی اینتل از لیتوگرافی قدیمی ۱۴ نانومتری بهره می‌‌گیرند. بهره‌مندی از این لیتوگرافی باعث شده بود اکثر کارشناسان انتظارات خود را از پردازنده‌های سری راکت لیک اس (Intel Rocket Lake-S) پایین بیاورند؛ اما به نظر می‌رسد این پردازنده‌ها توانسته‌اند قوی ظاهر شوند.

استفاده از معماری جدید باعث شده است قوی‌ترین مدل پردازنده‌های نسل یازدهمی دسکتاپ اینتل در کمال تعجب دارای هشت هسته و ۱۶ ترد باشد، این در حالی است که پردازنده‌ی پرچم‌دار دسکتاپ AMD یعنی Ryzen 5950X دارای ۱۶ هسته و 5900X دارای ۱۲ هسته هستند. حتی پردازنده‌ی نسل دهمی پرچم‌دار اینتل یعنی Core i9-10900K دو هسته‌ی بیشتر در مقایسه با پرچم‌دار نسل یازدهمی دارد. 

اینتل با محصولات جدیدش امیدوار است که بتواند عملکرد بهتری نسبت به AMD در بازار پردازنده نشان بدهد. وقتی بحث به تعداد هسته می‌رسد، اینتل در پشت AMD قرار می‌گیرد. بااین‌حال وضعیت فعلی بازار به‌گونه‌ای است که عوامل دیگری مثل موجود بودن پردازنده روی فروش تأثیر مستقیم می‌گذارند. امروزه قطعات کامپیوتر به‌شدت کمیاب هستند یا اینکه با قیمت بسیار بالا در دسترس قرار می‌گیرند.

اینتل برخلاف AMD کارخانه‌ی تولیدی اختصاصی دارد و به همین دلیل توانسته محصولاتش را در تعداد بالا عرضه کند. اگر پردازنده‌های رایزن 5000 همچنان با موجودی کمی در دسترس قرار بگیرند، قطعا پردازنده‌های راکت لیک اینتل از شانس زیادی برای فروش خوب برخوردار هستند. 

با عرضه‌ی رسمی پردازنده‌های راکت لیک به بازار، امبارگوی بررسی این پردازنده‌ها برداشته شده است. در همین راستا در ادامه نگاهی به بررسی پردازنده‌های راکت لیک از نگاه وب‌سایت‌های معتبر حوزه‌ی فناوری می‌اندازیم. 

AnandTech

AnandTech در جمع‌بندی بررسی پردازنده‌های جدید اینتل به وضعیت وخیم بازار قطعات کامپیوتر اشاره می‌کند و می‌گوید عده‌ای از مردم در حال حاضر شروع به فروش کامپیوتر می‌کنند و کامپیوتری کاملا جدید می‌خرند. بااین‌حال عده‌ای دیگر صرفا به ارتقاء قطعات مشغول می‌شوند. کارشناس AnandTech به اهمیت بسیار زیاد پردازنده و مادربرد به هنگام ارتقاء کامپیوتر اشاره می‌کند و می‌گوید در بازاری که کارت‌های گرافیک زیادی برای عرضه ندارد، قطعا اکثر کاربرانِ دسته‌ی دوم سراغ تهیه‌ی حافظه‌ی رم و پردازنده‌ی جدید می‌روند.

 AnandTech می‌گوید برای این دسته از کاربران، تهیه‌ی پردازنده‌های راکت لیک کاری منطقی است چون فرایند بک‌پورتینگ (پیاده‌سازی لیتوگرافی قدیمی در نسل جدید) اینتل به‌خوبی جواب داده است؛ با همه‌ی این‌ها پردازنده‌های رده‌بالای راکت لیک در زمینه‌ی مصرف انرژی عملکرد درخشانی ندارند. کاهش تعداد هسته‌ها نسبت به نسل قبل در وظایف سنگین حس می‌شود؛ اما در هر صورت بهبود سرعت کلاک نسلی در خانواده‌ی راکت لیک اتفاقی مثبت است. 

پردازنده‌های راکت لیک، دو هدف را برای اینتل دنبال می‌کنند. از یک طرف اینتل به لطف راکت لیک می‌تواند در حین بهبود پردازنده‌های مرکزی‌اش برای دستیابی به نسل‌های بعد، محصولاتی در دسترس مشتریان قرار بدهد تا بازار از محصولات جدید خالی نباشد. از طرفی دیگر، اینتل به لطف سری راکت لیک می‌تواند عملکرد پردازنده‌هایی که با تکنیک بک‌پورتینگ تولید می‌شوند در بازار مورد بررسی قرار بدهد و در صورت موفق بودن پردازنده‌ها،‌ دوباره سراغ این تکنیک برود. راکت لیک به‌عنوان پردازنده‌ای بک‌پورت‌شده، «تلاش خوبی» از سوی اینتل محسوب می‌شود. این پردازنده‌ها با افزایش عملکرد مواجه شده‌اند و AVX-512 را به بازار کامپیوتر می‌آورند؛ اما متأسفانه مصرف انرژی‌شان کم نیست.

PC World

PC World در بررسی خود سراغ پردازنده‌ی پرچم‌دار Core i9-11900K می‌رود و مقاله را به اشاره‌ای به استفاده از لیتوگرافی قدیمی ۱۴ نانومتری در این پردازنده آغاز می‌کند. طبق این بررسی، هسته‌های پردازشی جدید Cypress Cove بهبود محسوسی تجربه کرده‌اند و به‌طور معمول عملکرد قوی‌تری نسبت به هسته‌ی پردازشی پردازنده‌های نسل دهمی کامت لیک از خود نشان می‌دهند.

جدیدترین مدل از پردازنده‌های رده‌بالای سری Core i9 اینتل همچنان نمی‌تواند در وظایف چند تردی با پرچم‌دار AMD رقابت کند. کارشناس PC World می‌گوید با درنظرگرفتن قیمت عرضه‌ی پردازنده‌های رده‌بالای جدید اینتل، در حال حاضر منطقی‌ترین گزینه AMD Ryzen 9 5900X است و Core i9-11900K در نقش انتخاب دوم ظاهر می‌شود. 

Core i9-11900K پردازنده‌ی پرسرعتی است؛ اما هم‌زمان قیمت زیادی دارد و به‌شدت تشنه‌ی انرژی است. بدین ترتیب i9-11900 پردازنده‌ی ۱۴ نانومتری موفقی محسوب می‌شود؛ اما در زمینه‌ی مصرف انرژی عملکرد خوبی ارائه نمی‌دهد.

Tom's Hardware

تامز هاردور می‌گوید اینتل با کاهش تعداد هسته‌ها در پردازنده‌های خانواد‌ه‌ی راکت لیک ریسک بزرگی را به جان خرید؛ آن هم با درنظرگرفتن عرضه‌ی پردازنده‌ای توسط AMD که باعث شده است انتظاراتمان از پردازنده‌های رده‌بالا را به‌طور کامل بازتعریف کنیم.

راکت لیک به لطف مزایای معماری Cypress Cove، عملکرد عمومی‌اش را به شکل تحسین‌برانگیزی بهبود می‌دهد، به‌خصوص به هنگام اجرای بازی و انجام وظایف کاری‌ای که نیازمند تردهای زیادی نیستند (یا وظایفی کاری که از AVX-512 و DL Boost استفاده می‌کنند). با همه‌ی این‌ها سری راکت لیک ضعف‌هایی هم دارد و این گفته به‌طور ویژه برای مدل رد‌ه‌بالا صدق می‌کند. 

متأسفانه اینتل مجبور شد برای هم‌سطح کردن قدرت پردازنده‌های راکت لیک با پردازنده‌های رایزن 5000 مصرف انرژی آن‌ها را بالا ببرد. قیمت پردازنده‌ی نسل دهمی Core i9-10900K نیز شرایط را برای پردازنده‌های جدید اینتل سخت می‌کند. پردازنده‌ی نسل یازدهمی Core i9-11900K با وجود دستیابی به بهبود عملکرد در وظایف تک‌تردی و گیمینگ، نمی‌تواند خودش را به‌عنوان رهبر بازار پردازنده معرفی کند. Core i9-11900K باید برای گیمرها مزایای بیشتری ارائه بدهد تا قیمت و مصرف انرژی خود را توجیه کند. 

Guru3D

اینتل با سری راکت لیک، پردازنده‌های سریعی را برای کلاس دسکتاپ آماده کرده است. آیا این پردازنده‌ها کافی هستند؟ بسته به اینکه سؤال را از چه کسی بپرسید، پاسخ فرق می‌کند. حتی در صورت استفاده از سریع‌ترین کارت‌های گرافیک بازار که اکنون غیرقابل‌دسترس هستند، واقعیت ساده است:‌ در خانواده‌ی راکت لیک به‌غیراز برخی مواقع، تفاوت‌های بزرگی را حس نخواهید کرد. بدون شک اینتل پردازنده‌های راکت لیک را از لحاظ IPC (دستورالعمل‌ بر سیکل کلاک) با بهبود مناسبی مواجه کرده؛ اما لیتوگرافی ۱۴ نانومتری شرایط را دشوار می‌کند.

کارشناس Guru3D می‌نویسد توانایی اینتل برای دستیابی به این مقدار از قدرت پردازشی در لیتوگرافی ۱۴ نانومتری، شگفت‌انگیز است. حتی شگفت‌انگیز است که اینتل با وجود تمامی نقص‌های لیتوگرافی ۱۴ نانومتری به‌ویژه‌ی در زمینه‌ی مصرف انرژی، تصمیم گرفته همچنان به آن متکی بماند. مزیت مهم اینتل، دستیابی به سرعت کلاک بالای پنج گیگاهرتز است. این سرعت کلاک زیاد در کنار بهبودهای IPC معماری Cypress Cove قرار می‌گیرد و باعث می‌شود راکت لیک عملکرد قوی‌تری در مقایسه با کامت لیک داشته باشد.

کارشناس Guru3D می‌گوید بهبودهای راکت لیک کمتر از حد انتظارش بوده؛ اما به‌حدی است که امکان رقابت Core i9-11900K را با Ryzen 7 5800X فراهم می‌کند. از لحاظ افزایش قدرت پردازشی، کاربران اینتل که پردازنده‌ی نسل دهمی دارند دلایل کمی می‌بینند تا سیستمشان را به پردازنده‌ی نسل یازدهمی مجهز کنند. خبر بسیار خوب این است که پردازنده‌های جدید اینتل از استاندارد PCIe Express Gen 4.0 نیز پشتیبانی می‌کنند. پردازنده‌های سری راکت لیک آخرین نسل از پردازنده‌های اینتل با پشتیبانی از سوکت‌های ۱۲۰۰ پین محسوب می‌شوند. 

TechPowerUp

TechPowerUp می‌گوید پردازنده‌های راکت لیک اینتل ازلحاظ پردازش وظایفی که به تعداد زیادی ترد نیاز ندارند بهبود چشمگیری تجربه کرده‌اند. در اغلب مواقع، هشت هسته‌ی راکت لیک سریع‌تر از ۱۰ هسته‌ی کامت لیک ظاهر می‌شوند و این موضوع نشان می‌دهد متخصصان اینتل توانسته‌اند نهایت استفاده را از هشت هسته ببرند.

آنلاک بودن مالتی‌پلایر، قابلیت‌های جدید برای اورکلاک، بهره‌مندی از استاندارد PCI-Express 4.0، سازگاری با مادربردهای فعلی Z490 و بهبود عملکرد پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع، از نکات مثبتی هستند که TechPowerUp به تراشه‌های راکت لیک نسبت می‌دهد. در همین حین خانواده‌ی راکت لیک نسبت به عملکردی که ارائه می‌دهد قیمت بسیار زیادی دارد.

قدرت گیمینگ پردازنده‌های جدید اینتل نسبت به پردازنده‌های AMD Zen و پردازنده‌ی نسل دهمی Core i9-10900K کمتر است و حتی قوی‌ترین پردازنده‌ی راکت لیک نمی‌تواند به هنگام اجرای اپلیکیشن‌ها در حد و اندازه‌ی Ryzen 5800X ظاهر شود. مصرف انرژی زیاد، ایجاد گرمای شدید به هنگام آنلاک کردن محدودیت قدرت، پشتیبانی نرم‌افزاری محدود برای AVX-512 و DLBoost، حالت حافظه‌ی Gear 1، باگ‌های فراوان در بایوس و بهره‌مندی از صرفا یک اسلات PCIe 4.0 M.2 جزو دیگر ضعف‌های راکت لیک محسوب می‌شوند. نکته‌ی دیگر این است که اینتل خنک‌کننده‌ی پردازنده را به همراه خود پردازنده ارائه نمی‌دهد.

VentureBeat

کارشناس ونچربیت می‌گوید اگر به‌دنبال پردازنده‌ی مرکزی می‌گردید، هر مدلی را که پیدا کردید خریداری کنید. موجودی و قیمت پردازنده‌های مرکزی در وضعیت خوبی قرار ندارد و به نظر می‌رسد با گذر زمان شرایط بدتر می‌شود و اکثر مردم صرفا به‌دنبال قطعه‌ای برای ارتقاء کامپیوتر می‌گردند.

کارشناس ونچربیت می‌نویسد اگر فرقی ندارد که پردازنده‌ی جدیدتان چه مدلی باشد، محصولات خانواد‌ه‌ی راکت لیک عالی هستند. اگر لایواستریمر هستید و به پردازنده‌ای مرکزی نیاز دارید که هم‌زمان امکان بازی کردن و پخش زنده‌ی ویدئو را فراهم کند، پردازنده‌ی هشت هسته‌ای i9-11900K فوق‌العاده است، البته به شرطی که بتوانید آن را با قیمتی در حول و حوش قیمت استاندارد تهیه کنید. اگر صرفا می‌خواهید بازی کنید، 11600K عملکردی عالی دارد. رایزن 5600X ممکن است بهتر باشد؛ اما در حال حاضر خیلی سخت در بازار پیدا می‌شود. 

PCMag

پی‌سی مگ به سرعت بالای پردازنده‌های راکت لیک در وظایف تک تردی اشاره می‌کند و می‌گوید این پردازنده‌ها در برخی بازی‌ها می‌توانند رکورد جدیدی از لحاظ نرم فریم بر جای بگذارند؛ بااین‌حال آن دسته از پردازنده‌های جدید AMD که هم‌قیمت با پردازنده‌های راکت لیک هستند به‌سادگی در وظایف چند تردی محصولات جدید اینتل را شکست می‌دهند.

مشکلات بایوس، تولید گرمای زیاد، مصرف انرژی زیاد، ملزم کردن کاربر به تهیه‌ی سیستم خنک‌کننده و قیمت بالا برای پردازنده‌ی هشت هسته‌ای،‌ مواردی هستند که جزو ضعف پردازنده‌های راکت لیک به‌حساب می‌آیند. کارشناس پی‌سی ورلد می‌گوید مدت‌ها است شمار در خور توجهی از طرفداران سرسخت اینتل منتظر اضافه شدن استاندارد PCI Express 4.0 به پردازنده‌های این شرکت هستند و راکت لیک می‌تواند گزینه‌ی جذابی برای آن‌ها باشد؛ بااین‌حال برای سایر کاربران، مادربرد Z490 به همراه پردازنده‌ی نسل دهمی Core i9-10900K، خنک‌کننده‌ی ۲۴۰ میلی‌متری و به‌روزرسانی بایوس می‌تواند کاملا جواب‌گو باشد. 

PC Gamer

پی‌سی گیمر در بررسی خود سراغ پردازنده‌ی میان‌رده‌ی Intel Core i5 11600K می‌رود و از پایین‌تر بودن قیمت آن نسبت به 5600X، قدرت بالا به هنگام اجرای بازی و عملکرد مناسب در وظایف چند تردی به‌عنوان نکات مثبت یاد می‌کند. پی‌سی گیمر ضمن اشاره به پرمصرف بودن پردازنده، Core i5 11600K را پردازنده‌ی محبوب پت گلسینگر (مدیرعامل جدید اینتل) در خانواده‌ی نسل یازدهمی راکت لیک خطاب می‌کند. گلسینگر طی چند وقت اخیر بارها از تمایلش برای بازگرداندن اینتل به روزهای اوج و بازگشت چرخه‌ی تیک‌تاک خبر داده است و کارشناس پی‌سی گیمر می‌گوید i5 11600K اندکی او را یاد پردازنده‌های قدیمی اینتل می‌اندازد.

کارشناس پی‌سی گیمر ارزش خرید Core i5 11600K را بالاتر از Core i9 11900K و Core i7 11700K می‌داند. پردازنده‌ی میان‌رده‌ی مورد اشاره‌ی اینتل به‌عنوان مدل ضعیف‌تر Core i5 11600KF که بدون پردازنده‌ی گرافیکی Xe تولید شده است، می‌تواند مزایای متعددی برای گیمرها به ارمغان بیاورد. از نگاه کارشناس پی‌سی گیمر، Core i5 11400 هم گزینه‌ی جذابی به نظر می‌رسد. 

TechSpot

تک‌اسپات در بررسی پردازنده‌‌های راکت لیک به مدل Core i5-11600K اشاره می‌کند و می‌گوید قیمت بالاتری در مقایسه با Ryzen 5 5600X دارد. کارشناس این وب‌سایت بهترین پردازنده‌ی ۶ هسته‌ای بازار را مدل نسل دهمی Core i5-10600K یا حتی پردازنده‌‌ی ۲۰۰ دلاری 10600KF می‌داند. تک‌اسپات می‌گوید 11600K به‌طور کلی بهبودهای مناسبی در وظایف کاری عمومی تجربه کرده و اندکی در زمینه‌ی گیمینگ نیز تقویت شده است.

کارشناس تک‌اسپات در ادامه نگاهی به Core i9-11900K می‌اندازد و می‌گوید پردازنده‌های پرچم‌دار همیشه بیشترین توجهات را در بین پردازنده‌های یک خانواده به خود جلب می‌کنند؛ اما قیمت بالای Core i9-11900K باعث می‌شود این پردازنده شانس زیادی نداشته باشد. تک‌اسپات می‌گوید حتی با درنظرگرفتن قیمت استاندارد ۵۴۰ دلاری نمی‌داند که اینتل با چه هدفی Core i9-11900K را تولید کرده.

اینتل کار روی پردازنده‌های نسل یازدهمی را در فصل اول ۲۰۱۹ آغاز کرد و شاید انتظار نداشت AMD بتواند به لطف لیتوگرافی هفت نانومتری و معماری ذن ۳ پردازنده‌های رایزن ۵۰۰۰ را تا این حد قوی کند. در نظر داشته باشید که پردازنده‌ی ۱۲ هسته‌ای ۲۴ تردی Ryzen 9 5900X برچسب قیمت ۵۵۰ دلار را یدک می‌کشد. 

تک‌اسپات در ادامه به‌صراحت می‌گوید بزرگ‌ترین مشکل Core i9-11900K این است که قیمتش با منطق جور درنمی‌آید. با فرض اینکه پردازنده‌های جدید اینتل و AMD در تعداد کافی با قیمت استاندارد در بازار موجود باشند، هیچ دلیلی وجود ندارد که کاربر پردازنده‌های نسل یازدهمی پرچم‌دار اینتل را به 5900X ترجیح بدهد. از طرفی پردازنده‌ی ارزان‌تر i9-10900K که سال گذشته‌ی میلادی عرضه شد در اکثر مواقع (خصوصاً پردازش‌هایی که به هسته‌های زیادی نیاز دارند) سریع‌تر از i9-11900K ظاهر می‌شود. کارشناس تک‌اسپات می‌گوید اینتل باید پیش از رسیدن پردازنده‌های ذن ۴ به بازار، بهبودهای زیادی را در قالب خانواده‌ی نسل دوازدهمی آلدر لیک به کاربران ارائه بدهد.

ExtremeTech

اکستریم‌تک می‌گوید پردازنده‌های راکت لیک اینتل در دورانی حیاتی برای این شرکت، به بازار عرضه شده‌اند. همین چند روز پیش بود که تیم آبی از چرخش ۱۸۰ درجه‌ای در سیاست‌هایش خبر داد و گفت نه‌تنها مجوز دسترسی به معماری x86 را به‌صورت عمومی می‌فروشد، بلکه تولید تراشه برای شرکت‌های دیگر را آغاز می‌کند و همکاری عمیق‌تری با شرکت‌های بزرگی مثل سامسونگ و TSMC شکل می‌دهد.

همچون پروژه‌ی جدید اینتل با نام IDM 2.0 که پت گلسینگر معرفی کرد، پردازنده‌های راکت لیک فاصله‌ای اساسی با مدل‌های قدیمی دارند. دوران سلطنت پردازنده‌های اسکای لیک در سال ۲۰۱۱ به پایان رسیده و برای نخستین بار در پنج سال و نیم اخیر، اینتل ریزمعماری جدیدی برای پلتفرم دسکتاپ دارد.

کارشناس اکستریم‌تک به مدل Core i9-11900K اشاره می‌کند و می‌گوید موقعیت این پردازنده‌ی پرچم‌دار در بازار، او را یاد عرضه‌ی AMD FX-9590 می‌اندازد. FX-9590 یکی از پردازنده‌های سری پایل‌درایور AMD محسوب می‌شد که سرعت کلاک پایه‌ی ۴٫۷ گیگاهرتز و سرعت کلاک بوست ۵٫۰ گیگاهرتز داشت. AMD این پردازنده را در بهار ۲۰۱۳ عرضه کرد تا قدرت بیشتری نسبت به آنچه FX-8350 ارائه می‌داد، در دسترس مشتریانش قرار بدهد.

AMD در آن روزها نمی‌توانست قدرت و مصرف انرژی پردازنده‌های اینتل را به چالش بکشد؛ اما همچنان اصرار داشت قوی‌ترین پردازنده‌ی خود را برای طرفدارانش تولید کند. آن‌طور که به نظر می‌رسد اینتل سال‌ها بعد تصمیم گرفته اقدام مشابهی انجام بدهد.

Core i9-11900K برخی کارها را به شکل درست انجام می‌دهد. این پردازنده رکورد جدیدی برای عملکرد تک تردی پلتفرم دسکتاپ ثبت می‌کند، در اجرای بازی‌ها قوی ظاهر می‌شود، استاندارد PCIe 4.0 را ارائه می‌دهد و از AVX-512 پشتیبانی می‌کند. البته متأسفانه این مزیت‌ها نمی‌توانند ضعف‌های پردازنده‌ی پرچم‌دار اینتل را بپوشانند. 

Core i9-11900K در خارج از عملکرد تک تردی، چندان قوی‌تر از Core i9-10900K ظاهر نمی‌شود. آن دسته از کاربران اینتل که از پردازنده‌های چهار و ۶ هسته‌ای استفاده می‌کنند، با تهیه‌ی Core i9-11900K تغییرات بیشتری را حس خواهند کرد. بااین‌حال پردازنده‌های رایزن AMD در همین قیمت ۱۲ هسته ارائه می‌دهند؛ درحالی‌که پردازنده‌های اینتل هشت هسته دارند.

 Core i9-11900K نمی‌تواند در وظایف چند تردی عملکرد هم‌سطح با Ryzen 9 5900 یا 5950X ارائه بدهد و از لحاظ مصرف انرژی در حد Ryzen 7 5800X ظاهر نمی‌شود. پس از پردازنده‌های نسل یازدهمی اینتل، قرار است شاهد پردازنده‌های نسل دوازدهمی آلدر لیک باشیم که از هسته‌های کم‌مصرف Atom به همراه هسته‌های بزرگ پرقدرت تشکیل می‌شوند و این یعنی معماری ترکیبی دارند.