وزیر ارتباطات: بزرگ بودن استارتاپ های ما در وابستگی به نهادهای حاکمیتی است
اولین شب مراسم یلدای کارآفرینان استارتاپی سال ۹۹، شب گذشته برگزار شد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که مهمان ویژه‌ی این مراسم بود، به برخی دغدغه‌های حوزه‌ی استارتاپی و مردم پاسخ داد.
به‌گفته‌ی محمدجواد آذری جهرمی، اگر قیمت دلار همانند سال ۹۶ می‌ماند و دچار نوسانات اخیر نمی‌شد، اکنون باید پنج استارتاپ یونیکورن (شرکت استارتاپی با ارزش بالای ۱ میلیارد دلار) و ۲۰ هزار استارتاپ خرد داشتیم که هرم استارتاپی کشور را شکل می‌دادند. اما حالا تنها یک شرکت به چنین شرایطی نزدیک شده است و تنها ۵ هزار استارتاپ در سامانه نوآفرین ثبت نام کرده‌اند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌گوید برای رسیدن به چنین هدفی انحصار، رانت و فیلترینگ نباید وجود داشته باشد. به‌گفته‌ی جهرمی: «اکوسیستم باید نظر بدهد که آیا من در این سال‌ها در این زمینه موفق بوده‌ام یا خیر»، او اضافه می‌کند که اندازه‌ی اقتصاد دیجیتال در حوزه‌ی خدمات در سال ۹۶ نزدیک به صفر بود؛ اما حالا گزارش مرکز آمار حاکی از سهم یک و نیم درصدی این بخش از تولید ناخالص داخلی کشور است.
به گفته‌ی جهرمی، سهم بخش تلکام ایران از تولید ناخالص داخلی حدود ۴ درصد است و در این زمینه تقریبا در اندازه‌ی متوسط جهانی قرار داریم؛ اما در بخش استارتاپی جای رشد دست کم ۱۰ درصدی وجود دارد.
وزیر ارتباطات با اشاره به جمع شدن ارزش افزوده که تا سال گذشته گردش۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومانی داشت، اظهار کرد این رقم اکنون به ۴ میلیارد تومان رسیده است و «هیچ وزیری نمی‌توانست جلوی اقتصاد به این بزرگی را بگیرد و آن را ناپدید کند.» آذری جهرمی می‌گوید: «جلوی این کار را گرفتیم چون فضای انحصاری و رانت ایجاد کرده بود و تنها در دست عده‌ای خاص بود. خیلی‌ها از دست من به خاطر این کار ناراحت شدند و گفتند تو جلوی اشتغال را گرفتی؛ اما این فعالیت‌ها رانت بود. این اکوسیستم‌ها برای مباحث مالی خود نیازمند اپراتورها بود و هرکسی که به اپراتورها نزدیک‌تر بود می‌توانست رشد کند.»
محمدجواد آذری جهرمی با اشاره به ایجاد انحصار حتی در تبلیغات هم گفت: «انحصار تبلیغات آنقدر بزرگ بود که صاحب رسانه هم فکر می‌کرد اگر از سهم تبلیغات کم شود، او را سو می‌کنند. اما با پیگیری‌های انجام‌شده آن قرارداد منحل شد و من بابت آن باید حالاحالاها هزینه بپردازم. جمع کردن این اقتصاد ناسالم جدیت می‌خواست.»
جهرمی: کسی که می‌خواهد بزرگ باشد، طبیعتا باید به جایی وصل باشد
به‌گفته‌ی وزیر ارتباطات دو عاملی که مانع رشد بازار استارتاپ‌ها شده‌اند، ترس حاکمیت از بزرگ شدن شرکت‌هایی که به آن‌ها وصل نیستند و ترس از سرمایه‌گذاری خارجی است. آذری جهرمی می‌گوید به دنبال خارج شدن شرکت‌ها از ایران و عدم تمایل به سرمایه‌گذاری، تمایل به ورود به بورس برای جذب سرمایه بیشتر شد؛ بااین‌حال شرکت‌ها بیش از یک سال است که نمی‌توانند به بورس وارد شوند.
جهرمی بخشی از این عدم موفقیت را ناشی از نگرانی‌های حاکمیتی از بزرگ شدن اقتصاد شرکت‌هایی است که وابستگی به نهادهای حکومیتی ندارند. وزیر می‌گوید: «برخی از سرمایه‌داران بزرگ در کشور می‌ترسند. این یک بحث سنتی است که در نظام حکومتی ایران بوده است؛ کسی که می‌خواهد بزرگ باشد طبیعتا باید به جایی وصل باشد.» وی می‌گوید باید پذیرفت که این اکوسیستم در حال تغییر رویکردهای سابق است و مقاومتی که در برابر آن وجود دارد باید شکسته شود.
آذری جهرمی با اشاره به نقش دولت‌ها در کشورهای دیگر در حوزه‌ی استارتاپ‌ها، صرفا قانون‌گذاری و نظارت است. او می‌گوید پیش از ورود به دولت، ۹۲ درصد اقتصاد وزارت ارتباطات واگذار شده بود و هشت درصد بیزینس در وزارت ارتباطات وجود دارد که بخشی در پست و بخشی در زیرساخت است. جهرمی اضافه می‌کند: «البته ما در همراه اول و شرکت ارتباطات زیرساخت هم ۲۰ درصد سهام داریم. در نهایت ما باید به مقررات‌گذاری خو کنیم و تلاش کردیم این شیوه را در وزارت ارتباطات راه بیندازیم.»
طرح دوفوریتی برای پایان دادن به انحصار مخابرات
محمدجواد آذری جهرمی می‌گوید شاخص کیفی اینترنت شبکه مربت رصد و پایش می‌شود و مشکل عمومی در آن وجود ندارد، اما قطعی‌های مقطعی وجود دارد که بخشی به دلیل اشباع شبکه‌ی موبایل و بخشی به دلیل زیرساخت نامناسب اینترنت ثابت خانگی است. به گفته‌ی جهرمی: «ما زیرساخت موبایل بسیار خوبی داریم؛ اما بار عدم کیفیت شبکه ثابت به شبکه‌ی موبایل سرریز می‌شود و به همین دلیل مشکلاتی ایجاد می‌کند. مشکل اصلی کیفیت اینترنت ثابت، انحصار مخابرات است که با ارسال لایحه دوفوریتی در مجلس آن را حل خواهیم کرد.»
