جهرمی: شبکه ملی اطلاعات در سال ۱۴۰۴ تکمیل می‌شود
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات شب گذشته، ۵ شهریور در بخش گفتوگوی ویژه خبری شبکه دو سیما حضور پیدا کرد و به‌مناسبت هفته دولت، اطلاعاتی را درارتباط‌با پیش‌برد وظایف وزرات‌خانه‌ی متبوعش ارائه کرد. از مهم‌ترین مسائلی که محمدجواد آذری جهرمی در این گفت‌وگو به آن‌ها اشاره کرد، وضعیت شبکه ملی اطلاعات، لایحه حفاظت از داده‌های شخصی، دولت الکترونیکی و مشکلات مربوط به آموزش الکترونیکی بود.
چند درصد از شبکه ملی اطلاعات تکمیل شده؟
وزیر ارتباطات درپاسخ به چرایی تکمیل‌نشدن ملی اطلاعات بعد از ۱۰ سال اشاره کرد که باتوجه‌به وجود ۲۳ مولفه مختلف در این شبکه، تنها وزارت ارتباطات نمی‌تواند در تکمیل آن نقش داشته باشد؛ سهم وظایف مربوط به این وزارت‌خانه ۵۹ درصد، کمیسیون تنظیم مقررات ۴ درصد، مرکز ملی فضای مجازی ۸ درصد، وزارت‌خانه‌های امور خارجه ۳ درصد، صمت ۵ درصد، اطلاعات ۱۰ درصد، دفاع ۳ درصد، معاونت علمی ریاست جمهوری ۳ درصد و قوه قضاییه ۲ درصد است. در لایه‌ی محتوای شبکه ملی اطلاعات نیز وزارت ارشاد ۳۲ درصد، صداو‌سیما ۱۳ درصد و باقی وظایف مربوط به سایر دستگاه‌ها است.
جهرمی خبر داد که هم‌اکنون ۵۷ درصد از اجزای شبکه ملی اطلاعات به‌طور کامل استقرار پیدا کرده‌اند، ۲۴ درصد باید استقرار پیدا کنند و ۱۹ درصد نیز نیازمند تکمیل و توسعه هستند. خدمات شبکه ملی اطلاعات نیز ۲۹ جزء دارد که به‌گفته‌ی وزیر ارتباطات، ۴۰ درصد آن‌ها استقرار یافته، ۴۷ درصد به‌طور کامل استقرار پیدا نکرده و ۱۳ درصد نیز به استقرار جدید نیاز دارند. همچنین مرکز امنیتی یک‌پارچه شبکه ملی اطلاعات تا دو هفته‌ی دیگر افتتاح خواهد شد.
به‌گفته‌ی وزیر ارتباطات، خدمات پایه‌ای مانند پیام‌رسان و موتور جست‌وجو ضعف‌هایی در شبکه ملی اطلاعات دارند.
ما در بخش توسعه‌ی موتور جست‌وجو ضعف داریم و اتفاقاتی که در آبان سال ۹۸ به‌دلیل قطعی سراسری اینترنت رخ داد، مشخص کرد که توان اداره‌ی نیازهای مردم ازطریق موتورهای جست‌وجو وجود ندارد و در این حوزه نمره قبولی نگرفتیم و درواقع در این بخش‌ها مردود شدیم. چارچوب‌های انجام کار در این بخش مشخص شده و اصلا مرکز داده مادر شبکه ملی اطلاعات که افتتاح می‌شود، یکی از وظایف اصلی‌اش ایجاد زیرساخت برای موتور جست‌وجو است.
بنا به اعلام جهرمی، وضعیت در بخش پیام‌رسان‌های بومی بهتر است و برنامه‌ی عملیاتی برای تکمیل بخش‌های مختلف شبکه از جمله توسعه‌ی پیام‌رسان و موتور جست‌وجو تا شهریورماه سال ۱۴۰۰ انجام خواهد شد.
وزیر ارتباطات خبر می‌دهد که به‌طور کلی، اجرای شبکه ملی اطلاعات ۲۵ درصد پیشرفت داشته و باتوجه‌به بندهای سند آن تا سال ۱۴۰۴ تکمیل می‌شود.
حفاظت از داده‌های شخصی شهروندان ایرانی
مسائل امنیتی در فضای مجازی و حفظ حریم خصوصی کاربران موضوعی است که از سال ۹۸ حواشی زیادی را ایجاد کرده است. به‌گفته‌ی وزیر ارتباطات، صیانت از داده‌های مردم در فضای مجازی ایران هنوز به قانون تبدیل نشده است. بنا به توضیحات جهرمی، لایحه صیانت از داده‌های حریم خصوصی توسط وزارت ارتباطات تهیه شده و در راه هیأت دولت است؛ این طرح به‌زودی به مجلس می‌رود.
جهرمی اعتقاد برخی افراد را درمورد «بی‌دروپیکر بودن فضای مجازی» قبول ندارد و می‌گوید مشکل از نبود قانون برای این فضا است. جهرمی همچنین وضعیت فعالیت پیام‌رسان‌های خارجی را نیازمند تعیین چارچوب‌هایی می‌داند تا حریم خصوصی شهروندان ایران حفظ شود.
مبحث اصلی این است که ما باید اصول حکمرانی را در فضای مجازی روشن کنیم. اغلب کشورها دراین‌باره اصول خاص خود را دارند. ما یک سند استراتژی که تمام خط و مشی‌ها در آن مشخص باشد نداریم که بخواهیم براساس آن قدم برداریم. این فقدان سیاست‌گذاری کلی در فضای مجازی است.
به‌بیان جهرمی اصول حکمرانی ایران در فضای مجازی باید روشن شود، درغیراین‌صورت نمی‌توان جایگاه جهانی داشت. او مثال می‌زند که برخی از کشورها مانند ترکیه، درهای خود را به‌سوی پلتفرم‌ها باز می‌کند و به‌سبب همین تعاملی که دارند، صاحبان خارجی پلتفرم‌ها احساس مسئولیت‌پذیری می‌کنند. جهرمی اضافه می‌کند که ایران به‌دلیل شرایط تحریم‌ها، درزمینه‌ی تعامل با پلتفرم‌های خارجی محودیت دارد؛ بااین‌حال با مشخص کردن چارچوب‌های تعامل می‌توان این محدودیت‌ها را از بین برد.
وزارت ارتباطات در همین زمینه، یعنی حکمرانی در فضای مجازی پیش‌نویسی آماده کرده که با همکاری مرکز ملی فضای مجازی باید به جمع‌بندی دقیق برسد.
دولت الکترونیک تا کجا پیش رفته؟
محمدجواد آذری جهرمی می‌گوید ایران در دولت الکترونیکی، رشد ۲۱ پله‌ای طی سال گذشته داشته و براساس برنامه ششم توسعه، باید در طول این برنامه ۳۰ پله رشد را تجربه کند؛ حال آنکه در یک سال اول برنامه رشد ۲۱ پله‌ای محقق شده است.
به‌گفته‌ی جهرمی، شاکله و عملکرد اصلی دولت الکترونیکی را وزارت ارتباطات فراهم می‌کند، اما دستگاه‌های دیگر نیز در این زمینه وظیفه دارند. جهرمی می‌گوید فراهم کردن زیرساخت‌ها، تنظیم پروتکل‌های ارتباطات، تسهیل ارتباط بین مجموعه‌ها و این قبیل کارها به‌سرعت درحال تکمیل است.
بنا به اظهار جهرمی، در حوزه‌ی خدمات دولت ۲۳ پروژه تعریف شده که باید تا ۹ آذر ۹۹ به نتیجه برسند. اجرای پروژه‌های سلامت الکترونیکی و مالیات الکترونیکی می‌توانند مراجعه‌ی سالانه‌ی مردم به دستگاه‌های دولتی را به ۱۲/۵ درصد کاهش دهد.
مشکلات آموزش الکترونیکی در زمان شیوع کرونا
وزیر ارتباطات با اعلام اینکه شبکه ارتباطی کشور در روزهای شیوع کرونا بار سنگینی را متحمل شده تا نیازهای مردم پاسخ داده شود، گفت که فراهم‌نبودن زیرساخت‌های برخی مجموعه‌های دولتی در این ایام نشان داد که آن‌ها تا چه اندازه از انجام پروژه‌های الکترونیکی مربوط به خود عقب هستند.
به بیان وزیر ارتباطات، اکنون مهم‌ترین دغدغه‌ی حال حاضر وزارت ارتباطات، فراهم‌کردن زیرساخت‌های لازم و یاری‌رساندن به وزارت آموزش و پرورش برای ارائه‌ی خدمات آموزش الکترونیکی برای سال تحصیلی جدید است.
جهرمی آمار مدارس آماده برای ارائه‌ی خدمات هوشمند را ۸۶هزار مورد عنوان کرد. جهرمی می‌گوید تا روز ۵شهریور، ۷۹ هزار مدرسه متصل شده‌اند و ۷هزار مدرسه دیگر باقی مانده است. وی شرایط ارتباطی آموزشی در کهکیلویه و بویراحمد را دشوارترین استان معرفی کرده و می‌گوید این استان به‌دلیل نرسیدن تجهیزات لازم به آنجا از دیگر استان‌های کشور عقب‌تر است. برهمین‌اساس، تا پایان هفته تمام مدارس کشور به شبکه متصل می‌شوند و خدمات رایگان وزارت ارتباطات را دریافت می‌کنند.
جهرمی درمورد شبکه شاد نیز می‌گوید، با وجود کار بزرگی که در این زمینه انجام شد، این بستر ایرادهای جدی و زیادی دارد و روند بهبود آن آغاز شده است. جهرمی توضیح می‌دهد که «طبیعتا یک پیام‌رسان نمی‌تواند به‌طور کلی نیاز آموزشی را برطرف کند.»
۱۹ پارامتر و ابزار برای آموزش مجازی نیاز است که سامانه شاد تنها یک ابزار است. پس سایر پارامترها درکنار این یک ابزار باید توسعه پیدا کند.
وزیر ارتباطات خبر داد که بسته‌های ویژه‌ای برای تأمین ابزارهای دیجیتال دانش‌آموزان و دانشجویان و معلمان تا پیش از شروع سال تحصیلی جدید در نظر گرفته خواهد شد.
از آمار و اخبار جالب‌توجه دیگری که وزیر ارتباطات در گفتوگوی خبری به آن‌ها اشاره کرد می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- فعالیت ۶هزار استارتاپ در حوزه فاوا که ۳۵هزار محصول ایرانی دراختیار کاربران قرار داده‌اند
- اشتغال مستقیم ۲۰۰هزار نفر و اشتغال غیرمستقیم بیش از ۱/۵ میلیون نفر به‌واسطه‌ی فعالیت‌های استارتاپی
- رشد دوبرابری محتوای فارسی در اینترنت در دولت یازدهم و دوازدهم که سهم محتوا با زبان فارسی را از رتبه یازده به پنجم رسانده است
- رشد تولید محتوای داخلی از ۷ گیگابیت‌برثانیه در سال ۹۲ به ۲هزار و ۱۰۰ گیگابیت‌برثانیه
- نصف‌شدن متوسط قیمت خدمات در حوزه‌ی فناوری اطلاعات که هزینه‌ی در بخش دیتا را به نصف رسانده است
- دستیابی به مدار ۵۰۰ کیلومتری
- آزمایش موفق موتور فضایی آرش برای رسیدن به مدار ۲۱ هزار کیلومتری
- تولید داخلی ۵۰ کالای مهم مخابراتی که ایران را از واردات آن‌ها بی‌نیاز کرده است
- رشد حجم انتقالی بین‌الملل (عبور اینترنت از ایران) ۴۰۰ برابری؛ معادل ۴هزار و ۶۸۴ گیگابیت‌برثانیه
