بررسی پردازنده‌های نسل ۱۳ اینتل از نگاه رسانه‌های بزرگ فناوری

اینتل پنجم مهر رپتورلیک را به‌عنوان سیزدهمین نسل از پردازنده‌های کلاس دسکتاپ معرفی کرد. پردازنده‌های رپتورلیک متکی‌بر نوعی معماری ترکیبی هستند که اینتل از نسل دوازدهم به بعد استفاده می‌کند. در این معماری به جای هسته‌های تماما یکسان از دو نوع هسته - یکی متمرکز بر قدرت پردازشی و دیگری متمرکز بر مصرف انرژی - استفاده می‌شود.

هسته‌های پرقدرت (P) و کم‌مصرف (E) پردازنده‌های نسل سیزدهمی، وظایف پردازشی را به‌صورت هوشمند ازطریق Intel Thread Director تقسیم می‌کنند. اینتل می‌گوید Thread Director ریزکنترلری در داخل پردازنده است که تردها را مورد نظارت قرار می‌دهد و اطمینان حاصل می‌کند که روی هسته‌ی درست در حال اجرا باشند. ابزار Thread Director اینتل نیازمند نسخه‌ی 22H2 یا نسخه‌های جدیدتر سیستم‌عامل ویندوز ۱۱ است.

ریزکنترلر Thread Director با ویندوز ۱۰ عملکرد خوبی از خود نشان نمی‌دهد و حتی در جدیدترین نسخه‌ی ویندوز ۱۱ نیز بهینه‌ترین عملکرد ممکن را ندارد، اما عملکرد آن در سیستم‌عامل جدید مایکروسافت رضایت‌بخش است.

پردازنده‌های سری رپتورلیک دومین مجموعه‌ی مهم پردازنده‌های دسکتاپی در سال جاری محسوب می‌شوند. AMD چند ماه پیش با سری Ryzen 7000 زودتر از اینتل به نسل جدید ورود کرد، پردازنده‌هایی که بر پایه‌ی معماری پیشرفته‌ی Zen 4 تولید شده‌اند و با سوکت جدید AM5 سازگاری دارند.

پردازنده‌های جدید AMD با استقبال خوبی از سوی کارشناسان مواجه شدند و AMD را در زمینه‌ی تولید قوی‌ترین CPU کلاس دسکتاپ در جایگاه بالاتری نسبت‌به اینتل قرار دادند، حداقل برای مدت‌زمانی کوتاه. اکنون وقتش رسیده که اینتل با سری رپتورلیک به AMD پاسخ دهد.

رویکردی که اینتل از نسل دوازدهم به بعد در پیش گرفته،‌ مشابه کاری است که اپل با پردازنده‌های اختصاصی مبتنی‌بر معماری آرم انجام می‌دهد. به‌جای تجهیز پردازنده‌ها به هسته‌های تماما پرقدرت، استفاده از نوع دوم هسته‌ها باعث می‌شود که در نهایت مصرف انرژی نهایی پردازنده پایین بیاید. البته پردازنده‌های نسل سیزدهمی رپتورلیک درمقایسه‌با پردازنده‌های نسل دوازدهمی آلدرلیک، در حالت توربو انرژی بیشتری مصرف می‌کنند.

معماری ترکیبی اینتل در نسل دوازدهم نتایج مثبتی به همراه داشت و حضور مجدد این معماری در سری رپتورلیک قابل‌انتظار بود؛ البته اینتل ریزمعماری هسته‌ها را تغییر داده است تا آ‌ن‌ها را قوی‌تر و بهینه‌تر کند. توانمندترین پردازند‌ه‌ی نسل سیزدهمی اینتل Core i9-13900K است که با قیمت ۵۸۹ دلار به‌فروش می‌رسد. با وجود هشدارهای اینتل نسبت‌به افزایش قیمت پردازنده، پرچم‌دار نسل سیزدهم هم‌قیمت 12900K (پرچم‌دار نسل دوازدهم) است.

پردازنده‌های نسل سیزدهمی اینتل که مبتنی‌بر معماری x86 و لیتوگرافی Intel 7 (کلاس ۱۰ نانومتری) هستند، مجموعا در ۲۲ مدل دردسترس قرار می‌گیرند. سری اول پردازنده‌های رپتورلیک شامل سه مدل با پسوند K و سه مدل با پسوند KF است. محصولات سری K مخصوص کسانی هستند که به‌دنبال پردازنده‌ای بسیار پرقدرت برای سیستم‌های گیمینگ می‌گردند.

اینتل گفته پرچم‌دار نسل سیزدهمی در پردازش‌های تک تردی تا ۱۵ درصد و در پردازش‌های چند تردی تا ۴۱ درصد قوی‌تر از نسل قبل است.

پردازنده‌ی Core i9-13900K اینتل با ۲۴ هسته، ۳۲ ترد و فرکانس حداکثر ۵٫۸ گیگاهرتز، قوی‌ترین پردازنده‌ی حال حاضر اینتل در بازار دسکتاپ است. این پردازنده که رقیب AMD Ryzen 9 7950X محسوب می‌شود، نه‌تنها نسبت‌به پرچم‌دار ای ام دی هسته‌ی بیشتری دارد بلکه به فرکانس توربوی بالاتری نیز دست پیدا می‌کند.

اینتل در پردازند‌ه‌های نسل سیزدهمی تعداد هسته‌های پرقدرت را نسبت‌به نسل قبل تغییر نداده است؛ اما تمامی پردازنده‌های سری Core i9 و Core i7 و Core i5 در خانواده‌ی رپتورلیک به هسته‌های کم‌مصرف بیشتری مجهزند. افزایش مجموع تعداد هسته‌ها به پردازنده‌های رپتورلیک کمک می‌کند پردازش‌های چند وظیفه‌ای و چند تردی را بهتر انجام دهند. شمار هسته‌های کم‌مصرف در مدل‌های Core i9 هشت و در مدل‌های Core i7 و Core i5 چهار عدد افزایش یافته است.

فرکانس پایه‌ی هر دو نوع هسته در پردازنده‌های نسل سیزدهمی Core i5 و Core i7 و Core i9 کاهش یافته و به‌جای آن اینتل تصمیم گرفته است فرکانس توربو را بالا ببرد. پردازنده‌ی سری Core i9 در نسل سیزدهم به فرکانس ۵٫۸ گیگاهرتز دست می‌یابد، یعنی ۶۰۰ مگاهرتز بیشتر از 12900K (پرچم‌دار نسل دوازدهم).

پردازنده‌ی Core i9-13900K اخیراً در شرایط آزمایشگاهی و با خنک‌کننده‌ی نیتروژن مایع توانسته به فرکانس رکوردشکن ۸٫۸۱ گیگاهرتز دست پیدا کند. این نخستین بار در هشت سال اخیر است که یک پردازنده‌ی کلاس دسکتاپ با فرکانس بالاتر از پردازنده‌ی AMD FX-8370 روانه‌ی بازار می‌شود.

در مدل‌های نسل سیزدهمی Core i7 و Core i5، فرکانس توربو به‌ترتیب ۴۰۰ مگاهرتز و ۲۰۰ مگاهرتز بیشتر از نسل قبل است. اینتل پیش‌تر گفته مدلی از پردازنده‌های رپتورلیک بدون اورکلاک به فرکانس ۶٫۰ گیگاهرتز دست پیدا می‌کند، البته این پردازنده فعلاً معرفی و عرضه نشده است.

پردازنده‌های سری رپتورلیک اینتل از استاندارد PCIe Gen 5.0 و DDR5-5600 و DDR5-5200 پشتیبانی می‌کنند؛ البته برگ برنده‌ی پردازنده‌های نسل سیزدهمی اینتل، سازگاری با رم‌های DDR4 به‌حساب می‌آید؛ چراکه به کاربر اجازه‌ی پیکربندی سیستمی با قیمت تمام‌شده‌ی کمتر را می‌دهد؛ درحالی‌که پردازنده‌های Ryzen 7000 صرفاً از رم‌های گران‌قیمت‌تر DDR5 پشتیبانی می‌کنند. در پردازنده‌های جدید اینتل ظرفیت حافظه‌ی کش سطح دوم (L2) و سطح سوم (L3) نیز افزایش یافته است.

نکته‌ی اصلی دررابطه‌با پردازنده‌های سری رپتورلیک، به قیمت و مصرف انرژی آن‌ها برمی‌گردد. برخلاف آنچه انتظار داشتیم، اینتل پردازنده‌های نسل سیزدهمی Core i9 و Core i7 را با همان قیمت نسل دوازدهم دردسترس مشتریان قرار می‌دهد؛ درحالی‌که تیم آبی چند ماه قبل در گزارش مالی‌اش تأیید کرده بود پاییز امسال قیمت پردازنده‌های رده‌بالا افزایش می‌یابد.

Core i5 تنها پردازنده‌ای است که در نسل سیزدهم با افزایش قیمت مواجه شده: درحالی‌که Core i5-12600K با قیمت ۲۸۹ دلار عرضه شده بود، اینتل پردازنده‌ی Core i5-13600K را با قیمت ۳۱۹ دلار دردسترس مشتریان قرار می‌دهد. به شیوه‌ای مشابه، Core i5-13600KF (مدلی از Core i5 بدون واحد گرافیکی مجتمع) ۲۹۴ دلار قیمت دارد، درحالی‌که مدل سال قبل برچسب قیمت ۲۶۴ دلار را یدک می‌کشید.

درحالی‌که افزایش قیمت صرفاً مدل Core i5 را تحت تأثیر قرار داده است، در تمامی مدل‌های سری رپتورلیک شاهد افزایش مصرف انرژی هستیم. اینتل می‌گوید پردازنده‌های Core i5 و Core i7 و Core i9 در نسل جدید توان پایه‌ی ۱۲۵ وات دارند و مدل‌های Core i7 و Core i9 در حالت توربو به فرکانس ۲۵۳ وات نیز دست پیدا می‌کنند.

مصرف انرژی Core i9 در نسل سیزدهم پنج درصد بیشتر از نسل دوازدهم است، اما مدل Core i7 با افزایش قابل توجه ۳۳ درصدی مصرف انرژی مواجه شده (پردازنده‌ی Core i7 نسل دوازدهمی فرکانس توربوی ۱۹۰ وات داشت). پردازنده‌ی Core i5-13600K فرکانس توربوی ۱۸۱ وات دارد،‌ یعنی ۲۰ درصد بیشتر از فرکانس ۱۵۰ واتی مدل آلدرلیک. مصرف انرژی پردازنده‌های Core i7 و Core i5 در نگاه اول تعجب‌برانگیز است.

اینتل فعلاً ۶ پردازنده‌ی دسکتاپ دردسترس قرار داده، اما در گذر زمان پردازنده‌های لپ تاپی نسل سیزدهمی را نیز عرضه می‌کند. در سال آینده‌ی میلادی مجموعه‌ی کاملی از پردازنده‌های نسل سیزدهمی کلاس لپ‌تاپ شامل مدل‌های U و P و H و HX خواهیم دید. اصلاح پردازنده‌های لپ‌تاپی به دلیل اهمیت توان مصرفی در لپ‌تاپ، کمی دشوارتر است، اما احتمالاً اینتل با اعمال یک‌سری بهینه‌سازی‌ها می‌تواند بدون افزایش بیش از حد مصرف انرژی، قدرت رپتورلیک لپ‌تاپ را بیشتر از آلدرلیک کند.

پردازنده‌های نسل سیزدهمی اینتل به همراه مادربردهای جدید مبتنی‌بر تراشه‌های سری ۷۰۰ عرضه شده‌اند. مادربردهای مبتنی‌بر تراشه‌های سری ۶۰۰ نیز با پردازنده‌های رپتورلیک سازگارند، اما مادربردهای مجهز به تراشه‌ی Z790 هشت لاین اضافی PCIe 4.0 ارائه می‌دهند، تعداد بیشتری درگاه ۲۰ گیگابیت‌برثانیه‌ایِ USB 3.2 Gen 2x2 دارند و از DMI Gen 4.0 بهره می‌برند.

اینتل به هنگام رونمایی رپتورلیک ادعاهای بزرگی درباره‌ی این پردازنده‌ها مطرح کرد و گفت پرچم‌دار جدیدش قدرت بیشتری نسبت‌به پرچم‌دار جدید AMD دارد.

کارشناسان حوزه‌ی فناوری چه می‌گویند؟

کارشناسان زیادی در روزهای اخیر پردازنده‌های نسل سیزدهمی اینتل و به‌خصوص مدل پرچم‌دار را زیر ذره‌بین برده‌اند. اکثر آن‌ها 13900K را پرچمداری شایسته برای سال ۲۰۲۲ می‌دانند، اما می‌گویند تیم قرمز در برخی سناریوهای پردازشی اینتل را به چالش می‌کشد.

کارشناسان به‌طور گسترده اینتل را به‌خاطر پشتیبانی پردازنده‌های رپتورلیک از مادربردهای نسل قبل ستایش کرده‌اند. این تصمیم باعث شده است کاربران به تنوع بیشتری از مادربردها به‌خصوص مادربردهای نسبتاً ارزان دسترسی داشته باشند. AMD سابقه‌ی بهتری در زمینه‌ی پشتیبانی بلندمدت دارد، اما نسل جدید پردازنده‌های این شرکت که با سوکت AM5 سازگارند باعث ناراحتی شماری از کاربران شده‌اند.

پشتیبانی از نسل قبل بدین معنی است که پردازنده‌های رپتورلیک اینتل با خنک‌کننده‌هایی که هم‌اکنون در بازار موجود هستند نیز سازگاری دارند. خرید مادربردهای مبتنی‌بر تراشه‌ی Z790 صرفاً در شرایطی منطقی است که واقعاً به هشت لاین اضافی PCIe 4.0 و تعداد بیشتر درگاه‌های USB 3.2 Gen 2x2 نیاز داشته باشید.

پردازنده‌ی پرچم‌دار جدید اینتل در پردازش‌های سنگین به دمای ترسناک ۱۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد نیز می‌رسد. از طرفی پردازنده‌ی AMD به شیوه‌ای مشابه در پردازش‌های سنگین بسیار داغ می‌شود. این اعداد در نگاه اول نگران‌کننده‌اند، اما اینتل و AMD پردازنده‌های نسل جدید را به‌گونه‌ای ساخته‌اند که در چنین دماهایی با مشکل مواجه نشوند.

اینتل به هنگام رونمایی Core i9-13900K گفت این پردازنده نه‌تنها برای گیمرها بلکه برای کاربران حرفه‌ای نیز بسیار کاربردی خواهد بود. بررسی کارشناسان نشان می‌دهد Core i9-13900K در تقریباً تمامی پردازش‌های مربوط به تولید محتوا دست بالاتر را نسبت‌به پرچم‌دار AMD دارد. همچنین در اکثر بنچمارک‌های گیمینگ، 13900K قوی‌تر از نسل قبل و پردازنده‌ی پرچم‌دار AMD ظاهر می‌شود. تفاوت بین دو پردازنده خیلی زیاد نیست، اما همچنان قوی‌تر بودن پرچم‌دار اینتل قابل توجه است.

Anandtech

رسانه‌ی Anandtech که واکنش مثبتی به پردازنده‌های سری AMD Ryzen 7000 از خود نشان داد،‌ می‌گوید از همان ابتدا می‌دانستیم که رپتورلیک با تغییرات انقلابی همراه نمی‌شود، بلکه پلتفرم معرفی‌شده در سال گذشته را تا حد امکان بهبود می‌دهد. همین موضوع باعث شده است پیشرفت در نسل سیزدهم پردازنده‌های اینتل کمتر از پیشرفت در پردازنده‌های جدید AMD باشد.

رپتورلیک اساسا نسخه‌ی اصلاح‌شده‌ی آلدرلیک است. رپتورلیک به‌لطف هسته‌های پرقدرت به عملکرد بالایی در پردازش‌های تک تردی دست پیدا می‌کند و در پردازش‌های چند تردی نیز بسیار قوی ظاهر می‌شود. هسته‌های پرقدرت مبتنی‌بر ریزمعماری جدید Raptor Cove هستند؛ اما هسته‌های کم‌مصرف از همان ریزمعماری Gracemont خانواده‌ی آلدر لیک بهره می‌گیرند.

افزایش فرکانس و ظرفیت حافظه‌ی کش از لحاظ تئوری یعنی رپتورلیک باید در تقریباً تمامی سناریوها سریع‌تر از آلدرلیک عمل کند. در پردازش‌های تک تردی و پردازش‌های نسبتاً سبک، هسته‌های پرقدرت به خوبی وظایف را انجام می‌دهند. بالا رفتن تعداد هسته‌های کم‌مصرف و افزایش فرکانس بدین معنی است که رپتورلیک در پردازش‌های چند تردی گاهی اوقات حتی بهتر عمل می‌کند.

SPEC2017 مجموعه‌ای از آزمون‌های استاندارد است که برای بررسی تفاوت عملکرد بین سیستم‌ها، معماری‌ها و ریزمعماری‌های مختلف از آن استفاده می‌شود. در بخش SPECint2017 دیده می‌شود که اینتل در سری رپتورلیک تلاش کرده است عملکرد تک تردی را بهبود دهد.

بالاتر بودن امتیاز رپتورلیک تا حد زیادی وابسته به افزایش فرکانس پردازنده‌های این خانواده است. به‌طور دقیق‌تر اینتل توانسته منحنی ولتاژ به فرکانس را بهبود دهد و درنتیجه‌ی این کار، فرکانس خام بیشتری از پردازنده استخراج کند. بنچمارک‌های رسمی اینتل نیز چنین ادعایی را تأیید می‌کنند. بهبود سرعت حافظه و استفاده از کش پرظرفیت‌تر نقش کوچکی در افزایش قدرت رپتورلیک ایفا می‌کنند.

تفاوت عملکرد تک تردی رپتورلیک با آلدر لیک در SPECint2017 خیلی زیاد نیست. نکته‌ی جالب‌تر این است که تفاوت بین Core i9-13900K و Ryzen 9 7950X کمتر از تفاوت بین پرچم‌دار آلدرلیک و Ryzen 9 5950X است. در یکی از آزمون‌ها، پردازنده‌ی پرچم‌دار نسل سیزدهمی اینتل با اختلاف تنها چهار درصد پردازنده‌ی پرچم‌دار AMD را شکست می‌دهد. Ryzen 9 7950X در یکی از آزمون‌ها با اختلاف ۱۰ درصد بهتر از پرچم‌دار رپتورلیک ظاهر می‌شود.

بنچمارک SPEC2017 نشان می‌دهد رپتورلیک و Zen 4 در حال حاضر تا حد زیادی هم‌سطح هستند،‌ اما احتمالاً در سال آینده اینتل حرف‌های بیشتری برای گفتن خواهد داشت، چون پردازنده‌های نسل چهاردهمی Meteor Lake قرار است به‌شدت متحول شوند.

در اکثر آزمون‌های SPECfp2017 پردازنده‌ی Core i9-13900K بهتر از رقیب مستقیمش است تا بار دیگر ثابت شود که رپتورلیک رقیبی شایسته برای Zen 4 به‌حساب می‌آید. بهبود در عملکرد کلی آلدرلیک نسبت‌به راکت لیک (نسل یازدهم) قابل قبول بود. در همین حین پیشرفت‌های راکت لیک تا رپتورلیک (معیاری بهتر برای چرخه‌ی ارتقاء دو تا چهار ساله در صنعت سخت‌افزار) واقعاً تحسین‌برانگیز است.

درمقایسه‌ی مستقیم اوج توان مصرفی مشخص می‌شود پرچم‌دار جدید اینتل حدودا ۱۲ وات توان بیشتر نسبت‌به Core i9-12900KS و ۶۲ وات توان بیشتر نسبت‌به Core i9-12900K دارد. به دلیل بالا رفتن فرکانس، افزایش توان مصرفی قابل انتظار بود. این را هم نباید فراموش کنیم که در نسل سیزدهم با پردازنده‌ای ۲۴ هسته‌ای طرفیم، پردازنده‌ای که هشت هسته‌ی فیزیکی اضافی نسبت‌به نسل قبل دارد.

Core i5-13600K در زمینه‌ی اوج مصرف انرژی بالاتر از AMD Ryzen 9 7950X و کمی پایین‌تر از Core i7-12700K قرار می‌گیرد. مصرف انرژی Core i5-13600K به شکل قابل توجهی بیشتر از نسل قبل است (۲۳۸ وات دربرابر ۱۵۷ وات).

نگاهی به بنچمارک‌های پردازش عمومی نشان می‌دهد Core i9-13900K بسیار خوب عمل می‌کند و در بسیاری از آزمون‌ها هم‌سطح با Ryzen 9 7950X ظاهر می‌شود. این نتیجه در نوع خود جالب است چون پردازنده‌ی پرچم‌دار AMD از معماری کاملاً جدید Zen 4 و لیتوگرافی پنج نانومتری استفاده می‌کند؛ درحالی‌که که پرچم‌دار اینتل متکی‌بر لیتوگرافی ۱۰ نانومتری است. Core i5-13600K نیز بسیار رقابتی ظاهر می‌شود. حتی پردازنده‌ی نسل دوازدهمی Core i9-12900KS نیز در اینجا نماینده‌ای شایسته است.

یکی از جالب‌ترین نکات درباره‌ی پردازنده‌های مدرن عملکرد انکد آن‌ها است. این عملکرد، قدرت پردازنده در رمزنگاری و رمزگشایی را برای انتقال ایمن داده‌ها می‌سنجد و همچنین قدرت آن‌ها را در تبدیل کردن فرمت‌های مختلف ویدیویی به‌ یکدیگر مورد بررسی قرار می‌دهد. Core i9-13900K در آزمون انکد، به هنگام فشرده کردن فایل‌ها دست بالاتر را دارد؛ اما Ryzen 9 7950X در خارج کردن فایل‌ها از حالت فشرده بهتر ظاهر می‌شود. عملکرد بهتر در این بخش، در حالت کلی به پرچم‌دار AMD اختصاص دارد.

بنچمارک‌های CineBench و GeekBench در بررسی‌های سخت‌افزاری از اهمیت قابل توجهی برخوردارند، اما تا حد زیادی قدیمی شده‌اند. در آزمون‌هایی که تا حد زیادی منسوخ محسوب می‌شوند، Core i9-13900K گاهی اوقات بهترین عملکرد را دارد، گاهی اوقات هم‌سطح با Ryzen 9 7950X ظاهر می‌شود و در برخی سناریوها ضعیف‌تر از رقیبش عمل می‌کند. در آزمون‌های تک هسته‌ای تفاوت‌هایی به چشم می‌خورد، اما این تفاوت‌های خیلی زیاد نیستند.

اینتل پردازنده‌های آنلاک رپتورلیک را با واحد گرافیکی مجتمع تولید کرده است. درحالی‌که استفاده از واحد iGPU در پردازنده خبر خوبی است، به‌طور کلی نباید از پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع انتظار زیادی داشته باشید. اینتل در نسل دوازدهم و سیزدهم، سراغ استفاده از تراشه‌ی گرافیکی Xe-LP رفته و این یعنی آلدرلیک و رپتورلیک در زمینه‌ی پردازش گرافیکی تقریباً هم‌سطح ظاهر می‌شوند.

در آزمون‌های انجام‌شده توسط Anandtech معماری اصلاح‌شده‌ی Raptor Cove و افزایش تعداد هسته‌ها باعث شد رپتورلیک در پردازش‌های گرافیکی عملکرد بهتری نسبت‌به نسل قبل داشته باشد. پردازنده‌ی پرچم‌دار رپتورلیک در این زمینه بهترین است، اما Core i5-13600K هم عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهد. Core i5-13600K کمی ضعیف‌تر از پرچم‌دار نسل قبل عمل می‌کند.

اینتل به حدی به آلدرلیک اعتقاد دارد که بار دیگر از همان معماری برای رقابت با معماری بازطراحی‌شده‌ی AMD در نسل جدید استفاده کرده است. بزرگ‌ترین تفاوت رپتورلیک با آلدر لیک، بهبود منحنی ولتاژ-فرکانس است. اینتل توانسته در ولتاژ یکسان، ۲۰۰ مگاهرتز فرکانس بیشتر استخراج کند (یا به‌طور مشابه، ۵۰ میلی‌ولت ولتاژ کمتر در فرکانس یکسان). این تغییرات به‌وضوح در عملکرد پردازنده قابل مشاهده‌اند، خصوصا با در نظر گرفتن ارتقای فرکانس به ۵٫۸ گیگاهرتز در پرچم‌دار نسل جدید؛ البته آن‌طور که Anandtech می‌گوید، در صورتی که دمای پردازنده از ۷۰ درجه‌ی سانتی‌گراد عبور کند، فرکانس روی ۵٫۷ گیگاهرتز تنظیم می‌شود.

Anandtech می‌گوید که در جنگ پردازنده‌های ۲۰۲۲ کلاس دسکتاپ، هیچ برنده‌ی بی‌چون‌و‌چرایی وجود ندارد. کسانی که به‌دنبال خرید CPU هستند، باید نیازهای خود را مشخص کنند و براساس نیاز سراغ انتخاب پردازنده بروند، چون در برخی سناریوها اینتل دست بالاتر را دارد، اما گاهی اوقات AMD بهتر عمل می‌کند.

Tom's Hardware

کارشناس Tom's Hardware بررسی پردازنده‌های رپتورلیک را با این جمله شروع می‌کند: «پردازنده‌ی ۵۸۹ دلاری Core i9-13900K و پردازنده‌ی ۳۱۹ دلاری Core i5-13600K عملکرد انقلابی به بازه‌ی قیمتی خودشان تزریق می‌کنند.» پردازنده‌های رپتورلیک با رشد عمومی تقریباً ۲۰ درصدی در عملکرد گیمینگ رقابت را با پردازنده‌های نسل جدید AMD تشدید می‌کنند.

Tom's Hardware می‌گوید رپتورلیک قوی‌ترین ویژگی‌های اورکلاک و بالاترین سقف‌های فرکانسی را در پردازنده‌های مدرن ارائه می‌دهد. کارشناس Tom's Hardware در بررسی‌هایش و با اتکا بر خنک‌کننده‌ی آبی متوجه دستیابی به فرکانس ۵٫۵ گیگاهرتز در مدل Core i7 و ۵٫۶ گیگاهرتز در مدل‌های Core i9 و Core i5 شد. در این فرکانس‌ها دمای پردازنده‌ها به حدودا ۹۶ تا ۹۸ درجه‌ی سانتی‌گراد رسید.

براساس بررسی‌های Tom's Hardware، پردازنده‌ی ۵۸۹ دلاری Core i9-13900K در زمینه‌ی اجرای بازی با وضوح 1080p بهترین پردازنده‌ی دنیا است و در تنظیمات پیش‌فرض، چهار درصد بهتر از پردازنده‌ی ۴۳۰ دلاری AMD Ryzen 7 5800X3D ظاهر می‌شود. تا پیش از عرضه‌ی رپتورلیک، AMD Ryzen 7 5800X3D در این زمینه بهترین عملکرد ممکن را نشان می‌داد. در وضوح 1440p تفاوت بین دو پردازنده کمتر می‌شود.

اگر به‌دنبال قوی‌ترین عملکرد ممکن نیستید، Core i7-13700K گزینه‌ی فوق‌العاده‌ای است. این پردازنده‌ی ۴۰۹ دلاری ۹۵ درصد از قدرت پردازشی 13900K را در ازای ۱۸۰ دلار کمتر ارائه می‌دهد. می‌توانید آن را اورکلاک کنید تا عملکردش هم‌سطح با Core i9-13900K شود. 13700K به میزان ۱۸٫۸ درصد سریع‌تر از 12700K عمل می‌کند.

مدل Core i5 سری رپتورلیک از لحاظ ارزش خرید برادران بزرگ‌تر و گران‌قیمت‌تر خود را شکست می‌دهد. این پردازنده‌ی ۳۱۹ دلاری در عملکرد گیمینگ بسیار فراتر از حد انتظار ظاهر می‌شود. 13600K به میزان ۳۰ دلار گران‌تر از نسل قبل است،‌ اما در گیمینگ 1080p تمامی پردازنده‌های سری Ryzen 7000 را شکست می‌دهد، البته با اختلاف اندک. با اورکلاک Core i5-13600K عملکرد این پردازنده‌ی خوش‌قیمت هم‌سطح Ryzen 7 5800X3D می‌شود.

در بنچمارک‌های عمومی، به وضوح دیده می‌شود که پردازنده‌های Core i5-13600K و Core i7-13700K در پردازش‌های تک تردی پیشرفت قابل توجهی تجربه کرده‌اند، در همین حین مدل اورکلاک‌شده‌ی Core i9-13900K در بیشتر آزمون‌های تک تردی در حد انتظار ظاهر نمی‌شود.

در تنظیمات پیش‌فرض و به هنگام پردازش‌های چند تردی، پردازنده‌ی ۶۹۹ دلاری Ryzen 9 7950X تقریباً سه درصد سریع‌تر از Core i9-13900K عمل می‌کند. این اختلاف در قدرت پردازشی توسط اختلاف در قیمت محصولات توجیه نمی‌شود. پرچم‌دار جدید AMD به میزان ۱۱۰ دلار گران‌تر از پرچم‌دار اینتل است. در همین حین Core i9-13900K در پردازش‌های چند تردی ۲۲ درصد سریع‌تر از Ryzen 9 7900X است. این دو پردازنده قیمت نزدیک‌تری دارند.

وقتی در نمودار به سمت پایین حرکت کنید و به مدل‌های میان‌رده‌ی رپتورلیک برسید شاهد پیشرفت‌های چشم‌گیرتری خواهید بود. پردازنده‌ی ۴۰۹ دلاری Core i7-13700K در پردازش‌های چند تردی ۳۳ درصد سریع‌تر از پردازنده‌ی ۳۹۹ دلاری Ryzen 7 7700X است. در همین حین Core i5-13600K با اختلاف ۳۴ درصدی پردازنده‌ی ۲۹۹ دلاری Ryzen 5 7600X را شکست می‌دهد. در این آزمون‌ها رپتورلیک بار دیگر جهش نسلی قابل توجهش را به رخ می‌کشد.

پردازنده‌های رپتورلیک در پردازش‌های تک تردی بهترین‌اند و در تمامی بازه‌های قیمتی رقبای خود را که در قالب خانواده‌ی Ryzen عرضه شده‌اند، شکست می‌دهند. پس از اورکلاک،‌ تفاوت بین پردازنده‌های جدید اینتل با پردازنده‌های AMD بیشتر می‌شود. پردازنده‌ی Ryzen 7 5800X3D که از معماری نسل قبل استفاده می‌کند در اجرای برخی بازی‌ها بسیار تحسین‌برانگیز است، اما در تقریباً تمامی حوزه‌های دیگر دربرابر پردازنده‌های جدیدتر کم می‌آورد.

اینتل در اتفاقی تعجب‌برانگیز توانست با معماری ترکیبی آلدرلیک پردازنده‌های رایزن را با اختلاف قابل توجهی در پردازش‌های چند تردی شکست دهد، آن هم در شرایطی که رایزن به مدت چند سال به صدر رتبه‌بندی بنچمارک‌های چند تردی تکیه زده بود. تیم قرمز با Ryzen 9 7950X بار دیگر توجهات را به خود جلب کرد، تا این‌که پردازنده‌های رپتورلیک از راه رسیدند.

دو شرکت اینتل و AMD برای حفظ جایگاه خود در بازار پردازنده مجبور بوده‌اند مصرف انرژی را در نسل جدید بالا ببرند، اما AMD به‌لطف استفاده از لیتوگرافی پنج نانومتری TSMC در زمینه‌ی مصرف انرژی بهتر ظاهر می‌شود. با وجود افزایش قابل توجه مصرف انرژی Ryzen 7000 نسبت‌به Ryzen 5000، پردازند‌ه‌های رپتورلیک همچنان پرمصرف‌ترند.

Tom's Hardware می‌گوید پردازنده‌های رپتورلیک درمقایسه‌با نسل دوازدهم پیشرفت انفجاری تجربه کرده‌اند و به‌لطف پیشرفت‌های قابل توجه، رقبای خود را در گیمینگ، پردازش‌های تک تردی و پردازش‌های چند تردی پشت سر می‌گذارند. شکست Ryzen 7 5800X3D به دست Core i9-13900K اتفاق بسیار مهمی است، چون نماینده‌ی AMD مدت‌ها است به‌عنوان بهترین پردازنده‌ی گیمینگ شناخته می‌شود.

در حال حاضر پرچم‌دار رپتورلیک یعنی Core i9-13900K پرقدرت‌ترین پردازنده کلاس دسکتاپ بازار است، البته با اختلافی اندک نسبت‌به پرچم‌دار AMD. پردازنده‌ی Core i5-13600K با وجود افزایش قیمت ۳۰ دلاری، اگر به اندازه‌ی 13900K تحسین‌برانگیز نباشد،‌ دست کمی از آن ندارد.

PCMag

کارشناس پی‌سی‌مگ که Core i9-13900K را بهترین پردازنده‌ی حال حاضر بازار می‌داند، می‌گوید تصمیم اینتل برای استفاده از هسته‌های پرتعداد و بالا بردن فرکانس پردازشی هوشمندانه بوده، اما پرچم‌دار رپتورلیک به هنگام پردازش‌های سنگین بیش از حد داغ می‌شود.

به ادعای پی‌سی‌مگ، Core i9-13900K «عملکردی استثنایی» دارد و به‌لطف قیمت‌ منطقی، می‌تواند به‌راحتی در دل کاربران جا خوش کند. کارشناس این وب‌سایت عملکرد پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع Core i9-13900K را نیز مورد بررسی قرار داده و گفته است واحد iGPU عملکرد بسیار خوبی از خود نشان می‌دهد.

تنها چند هفته قبل، AMD با Ryzen 9 7950X بر صدر جدول برترین پردازنده‌های دسکتاپی دنیا تکیه زده بود، اما دوران پادشاهی Ryzen 9 7950X به‌عنوان سریع‌ترین پردازنده دسکتاپی چندان طول نکشید چون اینتل با Core i9-13900K از راه رسیده است تا جایگاهش را پس بگیرد.

به گفته‌ی کارشناس پی‌سی‌مگ، Core i9-13900K انرژی بیشتری نسبت‌به نسل قبل مصرف می‌کند و مشخصا داغ‌تر از حد انتظار می‌شود، اما هیچ‌یک از این دو مسئله به حدی مشکل‌ساز نیستند که جلوی 13900K را برای شکست دادن تمامی پردازنده‌های دیگر کلاس دسکتاپ بگیرند.

در زمینه‌ی عملکرد خام پردازنده، Core i9-13900K در تقریباً تمامی آزمون‌ها توانست از بقیه‌ی پردازنده‌ها قوی‌تر ظاهر شود. پردازنده‌ی Ryzen 9 7950X که قیمت بالاتری نسبت‌به پرچم‌دار اینتل دارد در برخی از آزمون‌ها برای 13900K مشکل‌ساز شد و در برخی از آزمون‌ها حتی توانست قوی‌ترین پردازنده‌ی حال حاضر خانواده‌ی رپتورلیک را شکست دهد. پی‌سی‌مگ می‌گوید: «در زمینه‌ی عملکرد خالص پردازنده، Core i9-13900K بهتر از پرچم‌دار AMD است.»

در آزمون‌های گیمینگ پردازنده، متغیرهای زیادی وارد معادله می‌شوند و مطابق بررسی‌های پی‌سی‌مگ، Core i9-13900K با اختلاف قابل توجهی بهتر از بقیه‌ی پردازنده‌ها نیست. پی‌سی‌مگ می‌گوید که احتمالاً ابزار 3DMark باگ دارد، چون منطقی نیست که Core i9-12900K به‌عنوان پرچم‌دار نسل دوازدهم قوی‌تر از پرچم‌دار نسل سیزدهم ظاهر شود. بقیه‌ی آزمون‌ها منطقی‌ترند.

در بازی F1 22، پردازنده‌ی Core i9-13900K موفق به کسب بهترین بردش شد و در تمامی وضوح‌های ممکن توانست رقیب اصلی‌اش را شکست دهد. 13900K در بازی Marvel’s Guardians of the Galaxy کم‌و‌بیش با چند پردازنده‌ی دیگر هم‌سطح عمل کرد. در Total War: Three Kingdoms نیز شاهد عملکردی نسبتاً پایاپای بودیم.

شماری از پردازنده‌ها ازجمله AMD Ryzen 9 7950X و سه پردازنده‌ی آزموده‌شده‌ی سری آلدرلیک در وضوح 1080p اندکی بهتر ظاهر شدند. پردازنده‌ی پرچم‌دار نسل سیزدهمی اینتل در بازی‌های Tomb Raider (وضوح 1080p) و Bioshock: Infinite (تمامی وضوح‌ها) به موفقیت خوبی دست یافت.

پی‌سی‌مگ در جمع‌بندی بررسی خود می‌نویسد Intel Core i9-13900K بدون هیچ اما و اگری سریع‌ترین پردازنده‌ی مصرفی دنیا است، اما این‌که چنین پردازنده‌ای به درد شما می‌خورد یا نه، سؤالی است که نیاز به بررسی بیشتر دارد. پرچم‌دار رپتورلیک در بسیاری از آزمون‌ها هم‌سطح AMD Ryzen 9 7950X عمل می‌کند، اما Core i9-13900K «به‌طور واضح گزینه‌ی بهتری است؛ چرا؟ چون ارزان‌تر است.»

Linus Tech Tips

کارشناس کانال یوتیوب Linus Tech Tips بررسی پردازنده‌های رپتورلیک را با این جمله‌ی کلیدی شروع می‌کند: «چه کسی باورش می‌شد اینتل مقرون‌به‌صرفه‌ترین پردازنده را عرضه کند؟.» پرچم‌دار نسل سیزدهمی اینتل نه‌تنها پردازنده‌ی خوش‌قیمتی است بلکه در زمینه‌ی گیمینگ (و حتی بهره‌وری) نیز حرف اول را در بازار می‌زند تا حکم‌رانی پردازنده‌های سری Ryzen 7000 بسیار کوتاه‌تر از حد تصور شود.

دیدگاه کارشناسان Linus Tech Tips درباره‌ی پردازنده‌های رپتورلیک به حدی مثبت است که در ابتدای بررسی به‌طور شفاف می‌گویند مطمئن باشید ویدیو توسط اینتل اسپانسر نشده است.

در بنچمارک‌های گیمینگ، پردازنده‌های پرچم‌دار اینتل و AMD عملکرد بسیار خوبی از خود نشان دادند. در بازی CS:GO قوی‌ترین پردازنده‌ی تیم قرمز یعنی 7950X کمی قوی‌تر از 13900K ظاهر شد، اما اختلاف بین این دو چندان زیاد نبود. در بازی Total War: Warhammer III پردازنده‌ی میان‌رده‌ی 13600K ضعیف‌تر از پردازنده‌ی نسل دوازدهمی 12900K ظاهر شد، اما با اختلافی اندک.

پردازنده‌های نسل جدید اینتل در بازی Far Cry 6 به اولین برد مهم خود دست پیدا می‌کنند. در نرخ فریم میانگین، 13900K تا ۱۲ درصد بهتر از بهترین پردازنده‌ی AMD است. 13600K بار دیگر ثابت می‌کند که پردازنده‌ی بسیار ارزشمندی است.

در وضوح 1080p بازی Shadow of the Tomb Raider، سرانجام پردازنده‌ی Ryzen 7 5800X3D خودی نشان می‌دهد. پردازنده‌ی 7600X با اختلافی قابل توجه بهتر از 13600K است و در نگاه اول به‌نظر می‌رسد در بازی Shadow of the Tomb Raider ای ام دی برنده‌ی نهایی است، اما این 13900K اینتل است که بهترین عملکرد ممکن را از خود نشان می‌دهد.

Linus Tech Tips در جمع‌بندی بنچمارک‌های گرافیکی می‌گوید 13900K به وضوح بهترین پردازنده‌ی گیمینگ بازار است.

در بنچمارک Cinebench R23 پردازنده‌ی پرچم‌دار رپتورلیک از امتیاز ۴۰٬۰۰۰ در بخش چند تردی عبور می‌کند و با اختلاف قابل توجه بهترین عملکرد ممکن را از خود نشان می‌دهد. 13900K حتی در بخش تک تردی نیز بهتر از رقیبش است (۱۰ درصد). پردازنده‌ی 13600K امتیاز بالایی ثبت نمی‌کند، اما با عبور از 12700K نشان می‌دهد در بین پردازنده‌های میان‌رده محصولی رقابتی است.

بنچمارک‌هایی که مشاهده کردید در سیستمی با رم DDR5 ثبت شده‌اند، بااین‌حال بررسی‌های Linus Tech Tips نشان می‌دهد به هنگام استفاده از رم DDR4 نتایج تقریباً هیچ تغییر خاصی به خود نمی‌بینند و در حالت کلی اینتل همچنان دست بالاتر را نسبت‌به AMD دارد.

بررسی دمای پردازنده توسط Linus Tech Tips ادعای سایر کارشناسان را تأیید می‌کند: رپتورلیک به هنگام پردازش‌های سنگین بیش از حد داغ می‌شود. برای نمونه در یک بازی، 13900K به‌طور میانگین ۱۰ درصد داغ‌تر از 12900K شد. Linus Tech Tips به کسانی که علاقه‌مند به تهیه‌ی 13900K هستند توصیه می‌کند که حتماً خنک‌کننده‌ی قدرتمندی روی سیستم نصب کنند.

Hardware Canucks

کارشناس کانال یوتیوب Hardware Canucks می‌گوید به‌لطف عرضه‌ی پردازنده‌های نسل سیزدهمی رپتورلیک و پردازنده‌های سری AMD Ryzen 7000، رقابت در بازار پردازنده هرگز تا این حد جذاب نبوده است. در بالاترین سطح سی پی یوهای دسکتاپ دو پردازنده‌ی پرقدرت داریم که شمار تردهای آن‌ها مشابه است. از نگاه Hardware Canucks رپتورلیک بهترین پردازنده‌‌ای است که اینتل تاکنون برای پلتفرم دسکتاپ تولید کرده.

Hardware Canucks بررسی پردازنده‌ی 13900K را با مصرف انرژی شروع می‌کند و می‌گوید پرچم‌دار جدید اینتل به هنگام انجام سنگین‌ترین پردازش، پرمصرف‌ترین پردازنده‌ی دسکتاپ بازار است. این پردازنده ۳۵ وات مصرف انرژی بیشتر نسبت‌به پرچم‌دار نسل دوازدهم و البته جدیدترین پردازنده‌ی پرچم‌دار AMD دارد.

در بنچمارک چند هسته‌ای Cinebench R23 پردازنده‌ی پرچم‌دار 13900K قوی‌تر از تمامی پردازنده‌های دیگری ظاهر می‌شود و با اختلاف بیش از ۱٬۰۰۰ امتیاز 7950X را شکست می‌دهد. اختلاف ۱٬۰۰۰ امتیازی نشان می‌دهد 13900K و 7950X عملکردشان تا حد زیادی مشابه است، ولی نکته‌ی مهمی که باید در نظر گرفت پیشرفت‌هایی است که اینتل در یک نسل تجربه کرده. تفاوت 13900K با پرچم‌دار آلدرلیک حدودا ۱۲٬۰۰۰ امتیاز است.

پرچم‌دار رپتورلیک در بخش تک هسته‌ای Cinebench R23 نیز قوی‌تر از رقیبش ظاهر می‌شود، ولی با اختلاف بسیار کمتر. در اکثر بنچمارک‌های دیگر پردازنده‌ی رپتورلیک بهتر ظاهر می‌شود، اما گاهی اوقات شاهد عملکرد بهتری از سوی 7950X هستیم.

Hardware Canucks می‌گوید که ظاهراً ادعاهای اینتل درباره‌ی عملکرد گیمینگ پردازنده‌های رپتورلیک دقیق بوده و این پردازنده‌ها به‌خصوص مدل پرچم‌دار قوی‌تر از رقبا هستند. نکته‌ی جالب این است که در بنچمارک بازی CS:GO پردازنده‌ی پرچم‌دار AMD عملکرد بهتری دارد، اما 13900K در بازی Far Cry 6 از رقیبش انتقام می‌گیرد. در بازی‌های Forza Horizon 5 و God of War نیز بار دیگر شاهد عملکرد بهتر پرچم‌دار اینتل هستیم.

براساس گفته‌ی کارشناس Hardware Canucks، پردازنده‌‌های 13900K و 7950X برای تمامی سناریوها - از رندرگیری تا پردازش‌های عمومی و حتی گیمینگ - تا حد زیادی برابرند، حداقل به روایت آمار. در برخی سناریوها پرچم‌دار اینتل بهتر است و گاهی اوقات پرچم‌دار AMD بهتر ظاهر می‌شود.

اینتل در حوزه‌ی گیمینگ ادعا می‌کند که بهترین پردازنده‌ی دنیا را دارد و کارشناس Hardware Canucks در جمع‌بندی بررسی 13900K می‌گوید این پردازنده در حالت کلی جایگاهش بالاتر از 7950X است.