بررسی کارت گرافیک GeForce RTX 4090 از نگاه رسانه‌های بزرگ فناوری

اگر خبرهای دنیای کارت‌های گرافیک را دنبال کرده باشید، احتمالاً می‌دانید که کارت گرافیک پرچم‌دار جدید انویدیا با نام GeForce RTX 4090 به‌تازگی معرفی شده است. این گرافیک بسیار قدرتمند است که اجرای عموم بازی‌ها با کیفیت 4K و با نرخ بیش‌ از ۶۰ فریم‌برثانیه، برایش امری مرسوم و عادی تلقی می‌شود.

غول ۴۵۰ واتی تیم‌ سبز برپایه‌ی لیتوگرافی ۴ نانومتری شرکت TSMC تولید شده است و از معماری AD102 بهره می‌برد. درمقایسه‌با RTX 3090 Ti، کارت گرافیک RTX 4090 از ۶۳ درصد ترانزیستور بیشتری استفاده می‌کند؛ بااین‌حال، اندازه‌ی بلوک تراشه (Die) نزدیک به ۳ درصد کاهش پیدا کرده است.

درحال‌حاضر، نسخه‌ی Founder Edition کارت گرافیک RTX 4090 دراختیار رسانه‌های بزرگ دنیای فناوری قرار گرفته و بررسی‌های تخصصی آن نیز منتشر شده است. در این مقاله، قصد داریم به مهم‌ترین دیدگاه‌ها درباره‌ی کارت گرافیک پرچم‌دار انویدیا اشاره کنیم.

مقایسه‌ی مشخصات فنی RTX 4090 با RTX 3090

The Verge

به‌باور ورج، عملکرد RTX 4090 در اجرای بازی‌ها باورنکردنی است؛ به‌طوری‌که حین بررسی و انجام بنچمارک‌های مختلف، بارها‌و‌بارها اعداد و ارقام را با یکدیگر مقایسه و بررسی می‌کردند. درحقیقت، انویدیا موفق شده است با افزایش ۲۳ درصدی توان مصرفی بدون درنظر‌گرفتن محدودیت‌های نرم‌افزاری بازی‌ها، خروجی را در وضوح 4K به‌طور‌میانگین تا ۴۵ درصد افزایش دهد. این عدد در خروجی 1440p به بیش از ۶۰ درصد می‌رسد. تام وارن، نویسنده‌ی ورج، در این‌باره می‌نویسد:

مجبور شدم نتیجه تمامی بنچمارک‌های به‌دست‌آمده را برای بار سوم بررسی کنم. حقیقتاً اعتماد به‌نتایج سخت بود. RTX 4090 یک غول به‌تمام معنا است که انجام بازی با کامپیوترهای شخصی را وارد فاز جدیدی می‌کند. درواقع، نرخ فریمی که پیش‌از‌این در وضوح 1440p به‌دست می‌آمد، حالا در وضوح 4K دردسترس خواهد بود.

بنچمارک‌های RTX 4090 با وضوح 1440p

از بنچمارک‌هایی که وب‌سایت Verge از کارت گرافیک RTX 4090 منتشر کرده است، می‌توان به‌وضوح پیشرفت چشمگیر درمقایسه‌‌با RTX 3090 را مشاهده کرد. فاصله‌ی میان دو نسل در بازی‌هایی چون Control با فعال‌‌بودن رهگیری پرتو نور، به ۷۳ درصد می‌رسد.

بنچمارک‌های RTX 4090 با وضوح 4K

قطعاً RTX 4090 برای عاشقان گیمینگ در وضوح 4K، بهشتی تمام‌عیار خواهد بود. کارت گرافیک پرچم‌دار تیم سبز عموم بازی‌ها را با نرخ‌فریم بیشتر از ۱۰۰ فریم‌برثانیه اجرا می‌کند. بنچمارک‌های زیر را وب‌سایت Verge منتشر کرده است.

arsTECHNICA

وب‌سایت arsTECHNICA کارت‌های گرافیک سری Ada Lovelace را به‌روزرسانی بسیار بزرگی درمقایسه‌‌‌با سری کارت‌های Ampere می‌داند. به‌گفته‌ی این رسانه، کارت گرافیک RTX 4090 درزمینه‌ی اعداد و ارقام تغییرات شگرفی را تجربه کرده است. برای مثال، می‌توان به سه برابر شدن تعداد ترانزیستورها و افزایش ۵۲ درصدی تعداد هسته‌ها درمقایسه با RTX 3090 Ti و افزایش ۳۵ درصدی کلاک پردازنده‌ی گرافیکی اشاره کرد.

افزون‌براین، با وجود ثابت‌ماندن حجم حافظه‌ی GDDR6X به ۲۴ گیگابایت،‌ حجم حافظه‌ی کش سطح ۲ (L2 Cache) افزایشی ۱۲ برابری را تجربه کرده است.

روی کاغذ، RTX 4090 قدرت محاسباتی دوبرابری در‌مقایسه‌به RTX 3090 Ti را ارائه می‌دهد و قطعاً وظایفی وجود دارد که می‌توان این حجم از برتری را در آن اثبات کرد. علاوه‌براین، تغییرات دیگری در کارت گرافیک پرچم‌دار تیم سبز اِعمال شده است که می‌تواند فاصله‌ی میان دو مدل یاد‌شده را به‌میزان بیشتری افزایش دهد.

رهگیری پرتو نور به‌واسطه‌ی سه تکنولوژی جدید، باردیگر به‌روزرسانی و بهبود درخورتوجهی تجربه کرده است. این تکنولوژی‌ها عبارت‌اند از: ویژگی Shader Execution Reordering (SER) و ویژگی Opacity Micro-Maps (OMM) و ویژگی Displaced Micro-Meshes (DMM). هرسه تکنولوژی به‌همراه خود بهبود و تغییراتی ایجاد خواهند کرد.

ناگفته نماند برای دستیبابی به ظرفیتی که سه‌ تکنولوژی یادشده با خود دارند، باید منتظر پشتیبانی و استفاده توسعه‌دهندگان از آن‌ها باشیم. بنابراین، موتورهای بازی‌سازی فعلی و عناوینی که درحال‌حاضر در فروشگاه‌ها قرار دارند، بهره‌ای از OMM و SER و DMM نخواهند برد.

guru3D

عموماً در دستگاه‌هایی که به‌طورمداوم به برق شهری متصل هستند، اشاره چندانی به Performance per Watt نمی‌شود یا به‌‌عبارت‌دیگر، برای کاربران موضوعیت چندانی ندارد.

بااین‌حال، وب‌سایت guru3D با بررسی این موضوع، به‌نوعی برتری RTX 4090 را از دیدگاه دیگری بررسی کرده است. Performance per Watt نشان می‌دهد که پردازنده‌ی دستگاه در ازای مصرف چقدر انرژی، خروجی مشخصی ارائه می‌کند. نتیجه‌ی این بررسی رابطه‌ی مستقیمی با «بهینه»‌بودن دستگاه خواهد داشت.

برای بررسی Performance per Watt انرژی مصرفی و فریم‌های خروجی دستگاه را اندازه‌گیری می‌کنیم و درنهایت با انجام محاسبات مرتبط، میزان فریم دریافت‌شده در ازای مصرف هر ژول را به‌دست می‌آوریم.

جدول بالا نشان‌دهنده‌ی برتری ۳۶ درصدی RTX 4090 درمقایسه‌با RTX 3090 Ti در عملکرد Performance per Watt است. به‌بیان بهتر، درحال‌حاضر ازنظر نسبت عملکرد به وات، RTX 4090 در صدر فهرست بهترین‌ها قرار می‌گیرد.

Tom'sHardware

به‌عقیده‌ی تامزهاردوِر، کارت گرافیک RTX 4090 به‌روزرسانی عظیمی درمقایسه‌با نسل قبل به‌حساب می‌آید و درکنار ویژگی‌هایی چون DLSS 3، در آینده نیز تاج پادشاهی را بر سر خواهد داشت؛ چراکه مرزهای موجود در صنعت کارت‌های گرافیک را کیلومترها جابه‌جا کرده است.

به‌طورکلی، کارت گرافیک RTX 4090 Founders Edition درزمینه‌ی مصرف انرژی عملکرد ضعیف‌تری از RTX 3090 Ti ندارد و حتی توان پردازشی بسیار بیشتری نیز ارائه می‌کند. موضوع هیجان‌انگیز، کارهایی است که شرکت‌های تولیدکننده سوم شخص می‌توانند با این گرافیک انجام دهند؛ ازجمله افزایش کلاک پردازنده و تجهیز آن به فناوری‌های اختصاصی پردازشی.

وب‌سایت تامزهاردوِر درادامه‌ی بررسی‌های خود، به توان مصرفی دستگاه و مشکل خنک‌سازی پردازنده نیز اشاره می‌کند:

شاید توان مصرفی ۴۵۰ وات برای RTX 4090 عدد بسیار زیادی باشد که صدالبته هست؛ اما برای تراشه‌ها بیشتر موضوع خنک‌سازی آن مدنظر خواهد بود که خنک‌کردن تراشه‌ای ۶۰۸ میلی‌مترمربعی با توان ۴۵۰ وات، به‌مراتب ساده‌تر از تراشه‌ای به‌ مساحت ۲۱۵ میلی‌مترمربع و با توان مصرفی ۲۵۰ وات خواهد بود. این مشکلی است که تراشه‌ی Core i9-12900K سری Alder Lake اینتل با‌ آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. شرایط برای Zen 4 به‌دلیل CCDهای ۷۰ میلی‌مترمربعی و توان مصرفی بیش از ۱۴۰ وات، وخیم‌تر خواهد بود.

Linus Tech Tips

کانال یوتیوبی Linus Tech Tips جمع‌بندی بررسی خود را از نگاه دیگری انجام داده است. این رسانه با اشاره مجدد به حفظ توان مصرفی درمقایسه‌با RTX 3090 Ti، کارت گرافیک RTX 4090 را به‌روزرسانی بزرگی درمقایسه‌با مدل Ti می‌داند.

این رسانه درباره‌ی پیشنهاد آن به گیمرها کمی تردید دارد؛ چراکه برای استفاده از حداکثر توان پردازشی، باید مانیتوری حرفه‌ای و صدالبته گران‌قیمت داشته باشید که امری چندان منطقی نخواهد بود. به‌دنبال این موضوع Linus کارت‌های گرافیک سری RTX 4080 را پیشنهاد می‌کند.

با اینکه توان مصرفی RTX 4090 درمقایسه‌با RTX 3090 Ti یکسان است، پیشرفت‌های عظیمی در تمامی زمینه‌ها مشاهده می‌شود. باتوجه‌‌‌به قیمت گرافیک، بدون تردید بهترین انتخاب برای تولید‌کنندگان محتوا خواهد بود.باوجوداین، برای گیمرها چنین انتخابی منطقی به‌نظر نمی‌رسد؛ چراکه حتی گران‌قیمت‌ترین نمایشگرهای بازار نیز امکان استفاده حداکثری از پرچم‌دار انویدیا را ندارند. بنابراین، توصیه می‌کنیم به فکر خرید مدل‌های ارزان‌قیمت‌تر و کم‌مصرف‌تری چون RTX 4080 باشید.

به‌گفته‌ی Linus، کارت گرافیک RTX 4080 می‌تواند عملکردی مشابه را در مانیتورهای مرسوم بازار و در ازای قیمتی به‌مراتب ارزان‌تر و مصرف انرژی کمتر ارائه کند.

Hardware Canucks

کانال یوتیوبی Hardware Canucks نیز بررسی خود را با وظایفی جدی‌تر همچون Blender و مایا و DaVinci شروع می‌کند. در تمامی بنچمارک‌ها، برتری RTX 4090 مشاهده می‌شود و فاصله‌ی ‌خود را با RTX 3090 Ti به حدود دو برابر افزایش می‌دهد. به‌بیان بهتر، کارت گرافیک پرچم‌دار انویدیا وظایف مرتبط با خالقان محتوا را تا دو برابر سریع‌تر از قدرتمندترین نماینده‌های پیشین، RTX 3090 و RTX 3090 Ti، انجام می‌دهد.

گفتنی است در بنچمارک Premiere Pro به‌دلیل CPU-Based بودن بنچمارک، تفاوت به کمتر از چند ثانیه کاهش پیدا می‌کند.

درزمینه‌ی گیمینگ، کارت گرافیک RTX 4090 به‌دلیل محدودیت‌های فعلی موجود در موتورهای بازی‌سازی‌، فاصله‌ی نتایج به‌دست‌آمده با دیگر کارت‌های گرافیک حاضر در مقایسه چندان چشمگیر نیست. برای مثال، می‌توانیم به بازی Far Cry 6 اشاره کنیم که در تمامی پیکربندی‌های سخت‌افزاری فارغ از مدل پردازنده گرافیکی یا مرکزی، نرخ‌ فریمی فراتر از ۱۵۵ را ارائه نمی‌دهد.

محدودیت‌های یادشده باعث نمی‌شود تا قدرت پردازشی RTX 4090 به حاشیه رانده شود؛ به‌طوری‌که در تمامی بنچمارک‌های گیمینگ، قدرتمندترین کارت گرافیک تیم سبز به‌راحتی RX 6950 XT و حتی RTX 3090 Ti را پشت‌سر می‌گذارد و در برخی آزمون‌های 1440p، فاصله نماینده‌ها به دو برابر می‌رسد!

Hardware Canucks در بررسی‌هایش به موضوع عجیبی نیز اشاره می‌کند. در تمامی آزمون‌ها، 1% Low در RTX 4090 فاصله‌ی بیشتری با رقم میانگین آن دارد که در برخی از بازی‌ها به ۵۰ درصد می‌رسد. این‌ در حالی‌ است که در نماینده‌های دیگر این فاصله نهایتاً ۲۰ تا ۳۰ درصد خواهد بود.

8K Gaming به‌معنای واقعی

انویدیا در حاشیه‌ی مراسم معرفی کارت گرافیک RTX 4090 ادعای مهمی مطرح کرد: «اولین کارت گرافیک با توان حقیقی اجرای بازی‌ها در وضوح 8K». با اینکه درحال‌حاضر مانیتور مقرون‌به‌صرفه‌ای با وضوح 8K در بازار وجود ندارد، همچنان شوق فراوانی برای بررسی ادعای تیم سبز وجود دارد. همچنین، هیچ‌یک از وب‌سایت‌هایی که نامشان در این مقاله آمده است، محصول انویدیا را با وضوح 8K به چالش نکشیده‌اند.

دراین‌میان، کانال یوتیوبی The Tech Chap سیستمی گیمینگ متشکل از مادربرد ROG Maximus X670E Hero ایسوس، تراشه‌ی مرکزی Ryzen 9 7950X ای‌ام‌دی، کارت گرافیک RTX 4090 Founders Edition انویدیا، رم ۳۲ گیگابایت DDR5 با فرکانس ۶۲۰۰ مگاهرتز و تلویزیون ۶۵ اینچی Neo QLED QN800B 8K سامسونگ فراهم کرده است که حتی تصور چنین ترکیبی چه در ذهنمان و چه در جیبمان نمی‌گنجد.

در تمامی بنچمارک‌ها در بازی‌های مختلف، کارت گرافیک RTX 4090 موفق شد نرخ فریمی بیشتر از ۶۰ فریم‌برثانیه ارائه کند؛ حتی اگر امکان اجرا به‌صورت عادی وجود نداشته باشد، می‌توان با فعال‌کردن DLSS 3، به این مهم دست پیدا کرد. جالب اینکه در اکثر آزمایش‌ها عملکرد ۴۰۹۰ در‌مقایسه‌با ۳۰۹۰ در وضوح 8K دو برابر و حتی بیشتر افزایش پیدا کرده است.

با توجه به مطالب گفته‌شده در این مقاله، به‌جرئت می‌توان اعتراف کرد که کارت گرافیک پرچم‌دار تیم سبز اولین کارت گرافیک جهان با توانایی اجرای بازی‌ها با وضوح 8K به‌شمار می‌رود.

شما کاربران زومیت خرید کارت گرافیک RTX 4090 را به گیمرها توصیه می‌کنید؟ از دیدگاه شما تفاوت دیگر اعضای سری RTX 4000 با نسل پیشین چقدر خواهد بود؟