بایا با سرمایه گذاری ۲ هزار میلیارد تومانی شروع به کار کرد
نشست رسانه‌ای آغاز به کار پلتفرم آنلاین خرید و فروش کالا و خدمات (بايا) یکشنبه ۳ اسفند ماه ۱۳۹۹ در محل هتل ارم تهران برگزار شد. بایا توسط شرکت «دانش پارسیان» راه‌اندازی شده که در حوزه‌ی تولید نرم‌افزارهای مقیاس بزرگ و مبتنی بر داده‌های کلان فعالیت کرده و سابقه‌ی اجرای پروژهای کلان حوزه‌ی دولت الکترونیکی را دارد. حال آنکه به‌گفته‌ی مدیرعامل شرکت دانش پارسیان و بایا، محدودیت رشد و توسعه در پروژهای دولتی (با توجه به درخواست سازمان‌ها) باعث شده تا این شرکت روی به حوزه‌ی خرده‌فروشی آنلاین بیاورد.
به گزارش زومیت، شرکت دانش پارسیان که سال ۸۲ تاسیس شد، از پنج سال پیش، دیگر انجام پروژه‌های جدید دولتی را نمی‌پذیرد. پروژه‌هایی همچون سامانه سیب (سامانه یکپارچه بهداشت)، پرونده سلامت الکترونیکی، سامانه غربالگری کرونا، سامانه سنجش آزمون‌های دانشگاه پیام نور، سامانه ملی مشاغل ایران و... توسط این شرکت پیاده‌سازی شده است.
ابراهیم ابراهیم‌بای، مدیرعامل دانش پارسیان، «بایا» را نیز یک پروژه می‌داند که با سرمایه‌گذاری شخصی وی به‌مبلغ ۲ هزار میلیارد تومان راه‌اندازی شده است. ابراهیم‌بای توضیح داد:
فاز تحقیقاتی بایا از سال ۹۴ آغاز شد. این طرح دو بار مورد بازبینی قرار گرفت و بالاخره، اردیبهشت ۹۹ زیرساخت و سامانه‌های نرم‌افزاری آن آماده شد. کمپین تبلیغاتی بایا نیز از شهریور ماه آغاز شد و از آبان ماه ثبت‌نام تامین‌کنندگان شروع شد.
به‌گفته‌ی ابراهیم‌بای، تاکنون بیش از یک میلیون تامین‌کننده در بایا ثبت‌نام کرده‌اند و روزانه ۱۲۰۰ درخواست جدید ثبت می‌شود.
بایا چیست؟
بایا قرار است برای تامین‌کنندگانش، بازارسازی و بازاریابی کند و فضا را برای فروش و توزیع محصولات و خدمات آن‌ها آماده کند. حوزه‌هایی چون تولید و توسعه‌ی پلتفرم نیز ازجمله اصلی‌ترین فعالیت‌های بایا برای شرکت‌های دانش‌بنیان است که با ارزیابی تامین‌کنندگان کالا و خدمات و تجاری‌سازی ایده‌های‌شان صورت می‌گیرد.
درواقع بایا، خود را رقیب فروشگاه‌های آنلاین نمی‌داند؛ بلکه رقیب خود را فروشنده‌های فیزیکی عنوان می‌کند و می‌خواهد خدمات را در محدوده‌ی مورد تقاضای کاربر دراختیار او قرار دهد. ابراهیم‌بای می‌گوید بایا تلاش می‌کند تا با ثبت فروشگاه‌های خرد، بر ارائه‌ی خدمات در منطقه و محله تمرکز کند. مشاغل خانگی هم می‌توانند به‌عنوان تامین‌کننده‌ی کالا در بایا ثبت‌نام کنند. به‌علاوه، امکان استفاده از بستر بایا برای صدور مجوز اصنافی که تاکنون پروانه‌ی کسب دریافت نکرده‌اند، وجود دارد.
بایا تمام تامین‌کنندگان و مصرف‌کنندگان را در کشور، مخاطب بالقوه‌ی خود محسوب می‌کند و قصد دارد به پنج روش، خدمات و کالاهای خود را به آن‌ها عرضه کند:
- خدمات کاملا آنلاین (مصرف‌کننده به سیستم مراجعه می‌کند و ماشین جوابگوی او است)
- ارائه خدمات آنلاین توسط خدمت‌دهندگان (امکان ویدئوچت و خدمات آنلاین فراهم شده)
- هماهنگی آنلاین و مراجعه‌ی خدمت‌گیرنده به خدمت‌دهنده
- هماهنگی آنلاین و مراجعه‌ی خدمت‌دهنده به خدمت‌گیرنده
- فروش و ارسال
بایا می‌خواهد کالا را ازطریق شبكه‌ای شامل بازارهای محلی، بازارهای دور، بازارهای مواد اولیه و همچنین بازار کالاهای بادوام عرضه کند؛ دسته‌بندی خدمات نیز شامل بيمه و حقوقی، بازرگانی، مالی، باربری و حمل و نقل، سلامت و زیبایی، نصب، تعمیر و نگهداری، نظافت، آموزش، مشاوره، تاسیسات و سایر می‌شود. فعالان بخش خدمات بایا دارای مجوزهای مربوطه برای فعالیت و تایید صلاحیت هستند و قیمت خدمات آن‌ها تحت نظارت واحدهای صنفی قرار دارد. بخش نیکوکاری نیز در بایا وجود خواهد داشت.
گفتنی است، بایا با توجه به شیوع کرونا در کشور قصد دارد در حوزه‌ی بهداشت و سلامت هم حضور موثری داشته باشد. در این راستا، بایا خدمات ويزيت آنلاين، ايجاد پرونده الكترونيک، تجويز اقدامات لازم به صورت آنلاين، رژيم درمانی و اصلاح سبك زندگی، دانستنی‌های سلامت و فلوچارت بررسی علايم بيماری را ارائه می‌کند. به‌علاوه، کلیه‌ی فعالان حوزه‌ی پزشکی و سلامت دارای مجوز، شامل متخصصین و فوق تخصص‌های پزشکی، پزشکان عمومی، دندانپزشکان، مشاوران روانشناس و پیراپزشکان و همچنین موسسات پزشکی و پیراپزشکی از جمله کلینیک‌ها، درمانگاه‌ها، دی‌کلینیک‌ها، بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها و غيره مجاز به فعالیت در بایا هستند.
مشتریان بایا متشکل از خریداران کالا، دریافت‌کنندگان و ارائه‌دهندگان خدمت، تولیدکنندگان و فروشندگان، کارآفرینان و مشتری‌های ویژه است. البته ابراهیم‌بای در پاسخ به خبرنگار زومیت درخصوص این مشتریان ویژه می‌گوید تمام مشتریان بایا خاص هستند و هیچ تفاوتی میان آن‌ها وجود ندارد. ابراهیم‌بای گفت: «ما در بایا کارخانه‌ی صنعتی به ارزش ۵۴ میلیارد تومانی داریم تا تخته پارچه ۲۰۰ هزار تومانی و آدامس ۲۰ تومانی. ما طیف وسیعی از مشتریان داریم اما مشتریان در حوزه‌ی محلی و پوشش نیازهای روزمره‌ی آن‌ها، هدف اصلی ما در ماه‌های آینده است. ما قصد داریم خرید از سوپرمارکت‌ها، میوه‌فروشی و پروتئینی‌ها را الکترونیکی کنیم.»
شرکای کلیدی بایا را نیز کاربران پلتفرم، تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان، شرکت‌های تکنولوژی محور، بانک‌ها و شتاب‌دهندگان، سازمان‌های تبلیغاتی و شرکت‌های حمل و نقلی تشکیل می‌دهند.
درآمد بایا
درآمد بایا قرار است ازطریق دریافت کمیسیون فروش کالا و خدمات، حق اشتراک ماهانه و خدمات ویژه به مشتریان باشد. این حق اشتراک برای خدمت‌دهندگان، از ۱۰ تا سقف ۲۵۰ هزار تومان است.
پیش از این، صحبت‌هایی درخصوص هزینه‌ی ثبت‌نام ۱۵۰ هزار تومانی برای تامین‌کنندگان در بایا بود. مدیرعامل بایا در این مورد می‌گوید از آنجا که کمیسیون بایا نیم تا ۳ درصد است که بسیار کمتر از دیگر پلتفرم‌ها است، هزینه‌های ثبت‌نام باید به‌گونه‌ای تامین شود؛ بااین‌حال، افزایش تعداد ثبت‌نام تامین‌کنندگان باعث شد که حالا این هزینه را به ۵۰ هزارتومان کاهش دهیم و حتی مابه‌التفاوت هزینه‌ی ثبت‌نام اولیه را به آن‌ها بازگرداندیم.
به‌گفته‌ی ابرهیم‌بای، خدمات زیادی وجود دارند که قابل قیمت‌گذاری نیستند، به طور مثال نمی‌توان به‌طور قطعی قید کرد که هزینه‌ی شستشوی یک مبل چقدر است؛ به همین جهت، حق اشتراک ماهیانه برای ارائه‌کنندگان خدمات جایگزین کمیسیون شد.
بایا همچنین درحال انجام اقدامات لازم برای عرضه‌ی بخشی از سهام شركت دانش پارسیان در بورس است.
بایا اعلام کرده که هدف‌گذاری کرده تا سهم تجارت الکترونیکی در بازار ایران را ظرف سه سال، حدود ۳ درصد افزایش دهد. مدیرعامل بایا گفت: «میزان تراکنش‌های بایا تا پایان سال ۱۴۰۰ به ۱۰ میلیون تراکنش خواهد رسید.» جالب آنجا است که بایا برای فراهم کردن امکان دسترسی بهتر به طیف وسیع خدمات و کالاهای خود، موتور جستجوی کاملا داخلی طراحی و پیاده‌سازی کرده است. بایا ادعا می‌کند که در پلتفرمش، تامین‌کنندگان بر اساس نوع و کیفیت ارائه‌ی کالا و خدمات رتبه‌بندی و حوزه‌های فعالیت آن‌ها در جزئی‌ترین ابعاد متمایز می‌شود.
بایا برای حمل و نقل کالاهایش از پیک بادپا استفاده خواهد کرد؛ البته این همکاری می‌تواند ازسوی بادپا با شرکت‌های دیگر هم برقرار شود و فروشندگان محلی نیز می‌توانند از پیک خود برای جابه‌جایی محصولات استفاده کنند.
فروش آزمایشی در بایا، یک اسفند انجام شد و بهره‌برداری آزمایشی از آن نیز تا دو هفته‌ی آینده آغاز می‌شود. پس از این دوره، اپلیکیشن بایا عرضه می‌شود؛ البته به‌گفته‌ی ابراهیم‌بای، بستر اصلی ارائه‌ی کالا و خدمات، وب‌سایت خواهد بود. پلتفرم بایا دو هفته‌ی آینده، زبان عربی و انگلیسی را نیز اضافه خواهد کرد و به‌تدریج به‌سمت اضافه کردن زبان‌های ترکی، اردو و سپس اسپانیایی، فرانسه و آلمانی می‌رود.
