تنها بخش کوچکی از دارک وب برای فعالیت مخفیانه به کار می‌رود
دارک وب در نگاه اول مشکوک به نظر می‌رسد. زیر سطح شفاف و قابل نمایش اینترنت، لایه‌ای از شبکه‌های پیچیده و بی‌نام وجود دارد که هاست دارک وب را تشکیل می‌دهند و انواع محتوای تاریک را توزیع می‌کنند: داروهای غیر قانونی، محتوای سوءاستفاده از کودکان، سلاح‌های غیر قانونی، ابزار افراط‌گرایانه و بسیاری از موارد دیگر.
اما برداشت‌های نادرست متعددی از دارک وب وجود دارد و معنای ضمنی این کلمه لزوما نماینده‌ی تمام فعالیت‌های گسترده در محدوده‌ی اینترنت بی‌نام نیست. طبق پژوهشی جدید به سرپرستی اریک جاردین، پژوهشگر امنیت سایبری ویرجینیا تک، تنها بخش کوچکی از دارک وب برای دسترسی به وب‌سایت‌های مخفی به کار می‌رود و حتی در این مورد هم فعالیت مخفی لزوما به معنی فعالیت غیر قانونی نیست.
جاردین و تیم او در این پژوهش، به تحلیل داده‌های شبکه‌ی Tor پرداختند که بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین شبکه‌ی بی‌نام است که دسترسی به وب بدون سانسور را از طریق نرم‌افزاری مخصوص فراهم می‌کند. این نرم‌افزار به سیستمی از روترهای پیازی وصل می‌شود که برای تضمین بی‌نام بودن کاربر طراحی شده‌اند. بی‌نام بودن کاربرها لزوما به معنی مشکلات غیر اخلاقی نیست. برای مثال دیپ وب یا وب عمیق هم بخشی از اینترنت است که برخلاف وب سطحی، توسط موتورهای جستجوی معمولی شاخص‌گذاری نمی‌شود. از طرفی دارک وب خود بخشی از دیپ وب است و تنها بخشی از دارک وب به محتوای مجرمانه اختصاص دارد.
به همین دلیل، پژوهشگرها می‌خواستند بدانند چه مقدار از شبکه‌ی تور برای اهداف مخفیانه و احتمالا خرابکارانه به کار می‌رود. با توجه به اینکه شبکه‌ی Tor برای هویت بی‌نام طراحی شده است، راه آسانی برای رسیدن به پاسخ این سؤال وجود ندارد. اما پژوهشگرها با نظارت بر امضاهای داده‌ای جمع‌آوری‌شده از گره‌های ورودی Tor، موفق به تفکیک کاربرانی شدند که از Tor برای دسترسی بی‌نام به وب معمولی استفاده می‌کردند و کاربرانی که از این سیستم برای دسترسی به محتوای مخفی دارک وب استفاده می‌کنند. پژوهشگرها متوجه شدند تنها ۶/۷ درصد از کاربران سراسر جهان از تور برای دسترسی به سرویس‌های مخفی دارک وب استفاده می‌کنند که می‌توانند شامل محتوای مجرمانه هم باشند. به گفته‌ی جاردین:
ما متوجه شدیم اغلب کاربران Tor، از محتوای وب معمولی بی‌خطر استفاده می‌کنند. در نتیجه با اینکه از شبکه‌ی بی‌نام می‌توان برای اهداف مجرمانه استفاده کرد، اغلب کاربران به‌صورت میانگین روزانه برای دسترسی به نسخه‌ی فراخصوصی کروم یا فایرفاکس از شبکه‌ی بی‌نام استفاده می‌کنند.
بر اساس تحلیل‌ها، استفاده از تور برای دسترسی به سرویس‌های مخفی یا محتوای معمولی وب بین کشورهای لیبرال دموکرات و کشورهایی با قوانین سرکوبگر متفاوت است. به گفته‌ی مؤلفان: «به نقل از بنیاد خانه‌ی آزادی (Freedom House) نرخ میانگین استفاده‌ی خرابکارانه از تور در داده‌های کشورهای غیرآزاد، ۴/۸ درصد است؛ اما در کشورهایی که با عنوان آزاد برچسب خورده‌اند، درصد کاربرهایی که از سرویس‌های مخفی برای کاربردهای روزمره استفاده می‌کنند تقریبا دو برابر یعنی ۷/۸ درصد است.»
به بیان دیگر، افراد ساکن کشورهای لیبرال دموکرات بیشتر از دارک وب برای اهداف خرابکارانه استفاده می‌کنند؛ درحالی‌که افرادی که تحت حکومت‌های سرکوبگر یا کشورهای غیر دموکراتیک زندگی می‌کنند معمولا از تور برای مبارزه با سانسور و دسترسی به جریان آزاد اطلاعات بهره می‌برند.
فرضیه‌‌های اندکی در پژوهش فوق مطرح شدند و پروژه‌ی Tor به‌عنوان یک سازمان غیر انتفاعی در ایالات متحده، خود هدف برخی یافته‌های پژوهشی است. به گفته‌ی ایزابلا باگیوروس، یکی از مدیران پروژه‌ی Tor:
معمولا این قبیل پژوهش‌ها درباره‌ی وب‌سایت‌های.onion، تمام ترافیک روی این وبسایتها را در دسته‌ی «غیر قانونی» و کل ترافیک موجود در وب شفاف را در گروه «قانونی» قرار می‌دهند. این فرضیه ناقص است. بسیاری از وبسایتها، ابزارها و سرویس‌های محبوب از سرویس‌های onion برای ارائه‌ی مزایای حریم خصوصی و دور زدن سانسور به کاربران استفاده می‌کنند. برای مثال فیسبوک یک سرویس onion ارائه می‌دهد. سازمان‌های خبری جهانی از جمله نیویورک تایمز، BBC، دویچه وله، مادا ماسر و بازفید هم سرویس‌های onion خود را ارائه می‌دهند. تعمیم برچسب غیر قانونی به این وب‌سایت‌های پرکاربرد، وجهه‌ی آن‌ها را نزد مردم و سازمان‌هایی که فناوری را برای حفظ حریم خصوصی و مبارزه با سانسور انتخاب کردند، خراب می‌کند.
از سوی دیگر، جاردین و تیم او در پژوهش خود تأکید کرده‌اند که دارک وب می‌تواند شامل محتوای سودمندی هم باشد؛ همان‌طور که وب سطحی یا شفاف می‌تواند میزبانی برای محتوای دردسرساز باشد. بااین‌حال آن‌ها نتایج احتمالی خود را به این صورت توجیه می‌کنند که دسترسی به وبسایتها و سرویس‌های.onion احتمالا برای اهداف شرورانه به کار می‌رود؛ چرا که پژوهش‌های قبلی هم نشان می‌دهند وب‌سایت‌های دارک وب معمولا برای اهداف غیر قانونی به کار می‌روند.
مقاله‌های مرتبط:
اگر حق با جاردین و تیم او باشد، چنین یافته‌هایی می‌توانند نشان‌دهنده‌ی مضرات دارک وب در کشورهای آزاد باشند؛ درحالی‌که منافعی هم برای کشورهای سرکوبگر به دنبال خواهند داشت. این بررسی با وجود بحث‌های زیاد، نتایج پیچیده‌ای دارد؛ چرا که دارک وب ماهیتی بسیار پیچیده دارد. به گفته‌ی پژوهشگران:
کشورهای آزاد معمولا هزینه‌ی اجتماعی بالایی متحمل می‌شوند (به دلیل آسیب‌های ناشی از محتوای سوءاستفاده از کودکان، بازارهای غیر قانونی دارو و مواد و موارد دیگر.) از طرفی افراد در کشورهای غیر آزاد می‌توانند به ابزار تولید محتوای بدون نام دسترسی داشته باشند.
یافته‌های پژوهش در PNAS گزارش شده‌اند.
