سهم AMD از CPU های استیم، در یک سال ۶٫۴ درصد رشد کرده است

دکتر لیزا سو پس از انتخاب به‌عنوان مدیرعامل ای ام دی (AMD) توانسته است استراتژی‌های درستی برای این شرکت تعیین کند و ای ام دی را در مسیر درستی به سمت جلو برود. یکی از اصلی‌ترین فاکتورهایی که به موفقیت ای ام دی طی سال‌های اخیر منتهی شده، معماری ذن (Zen) برای پردازنده‌های مرکزی (CPU) است. بر اساس جدیدترین بررسی سخت‌افزاری استیم (Steam Hardware Survey)، سهم ای ام دی از پردازنده‌ی مرکزی کامپیوتر‌ی کاربران استیم به ۲۶٫۹ درصد رسیده است. در بازه‌ی مشابه در سال گذشته‌ی میلادی، برآورد سخت‌افزاری استیم  نشان می‌داد سهم این شرکت از پردازنده‌های مرکزی ۲۰٫۵ درصد است.

در نگاه اول رشد ۶٫۴ درصدی سهم ای ام دی ممکن است چندان زیاد به نظر نرسد؛ اما فراموش نکنید که چنین پیشرفتی در طول صرفا یک سال به‌ دست آمده است و همین موضوع باعث می‌شود رشد ۶٫۴ درصدی سهم ای ام دی بسیار عالی باشد. در حالت معمول، این‌گونه تغییرات در سهم بازار پردازنده‌های مرکزی با سرعت بسیار کم رخ می‌دهد و دلیل اصلی این است که اکثر مردم هر سال پردازنده‌ی مرکزی جدید نمی‌خرند.

استیم می‌گوید مجموعه‌داده‌هایش شامل تمامی پردازنده‌های مرکزیِ تمامی سیستم‌های فعال است که به‌صورت خودکار در این بررسی سخت‌افزاری شرکت کرده‌اند؛ این یعنی بررسی سخت‌افزاری استیم شامل سیستم‌هایی است که مجهز به تراشه‌های هشت‌ساله یا حتی قدیمی‌تر هستند و البته لپ‌تاپ‌ها. رشد ۶٫۴ درصدی سهم ای ام دی به‌صورت غیر مستقیم نشان می‌دهد که مردم در سال گذشته‌ی میلادی بیش از هر زمان دیگری مشغول خرید پردازنده‌ی ای ام دی بوده‌اند. 

فاکتورهای متعددی برای تحولات اخیر بازار پردازنده‌های مرکزی می‌توان مطرح کرد. یکی از این فاکتورها، دنیاگیری ویروس کرونا است. این اتفاق باعث شده است افراد زیادی مشغول تهیه‌ی کامپیوتر‌ی جدید برای اهداف کاری و گیمینگ شوند. بررسی تحلیلگران نشان می‌دهد پردازنده‌های مرکزی ای ام دی بیشترین ارزش خرید را دارند و از طرفی، تیم قرمز در سال ۲۰۲۰ بسته‌های ویژه‌ای شامل پردازنده‌ی مرکزی ارائه داد تا توجه افراد بیشتری را به ‌محصولات خود جلب کند.

فاکتور دوم این است که اینتل در زمینه‌ی لیتوگرافی با چالش‌های متعددی مواجه شده است و مدتی قبل در اطلاعیه‌ای اعلام کرد برخلاف برنامه‌ریزی اولیه نمی‌تواند لیتوگرافی هفت نانومتری را در زمان تعیین‌شده روی کار بیاورد. ای ام دی در زمینه‌ی لیتوگرافی پیشتاز است و فکر نمی‌کنیم اینتل به‌این ‌زودی‌ بتواند لیتوگرافی پیشرفته‌تری نسبت ‌به آنچه ای ام دی در تراشه‌هایش استفاده می‌کند، تولید کند.

تراشه‌های جدید سری راکت (Rocket Lake) فاصله را با ای ام دی کم می‌کنند؛ اما فراموش نکنید که این تراشه‌های دسکتاپ برپایه‌ی لیتوگرافی ۱۴ نانومتری ساخته می‌شود. اینتل ۶ سال است که تراشه‌هایش را با این لیتوگرافی می‌سازد؛ این درحالی است که ای ام دی تراشه‌های رایزن ۵۰۰۰ برپایه‌ی معماری ذن ۳ مخصوص دسکتاپ را بر پایه‌ی لیتوگرافی هفت نانومتری تولید کرده است. این شرکت احتمالا در سال آینده با معماری ذن ۴ به لیتوگرافی پنج نانومتری می‌رسد.

به ‌لطف معماری ذن ۳ در پردازنده‌های سری رایزن ۵۰۰۰، ای ام دی به چند موفقیت دیگر نیز دست پیدا کرد و تقاضا برای این محصولات به ‌حدی بالا است که تیم قرمز فعلا از پس تأمین تمامی تقاضاها برنمی‌آید. دنیاگیری ویروس کرونا، بالا بودن تقاضا و البته ورود جدی دلالان به بازار CPU باعث شده است پردازنده‌های سری رایزن ۵۰۰۰ بسیار کمیاب باشند. دلالان با طراحی بات، تعداد زیادی محصول سفارش می‌دهند و سپس در فروشگاه‌هایی نظیر eBay با قیمت چند برابر می‌فروشند؛ اتفاقی که نه‌تنها برای پردازنده‌های سری رایزن ۵۰۰۰ رخ داد، بلکه شاهد همین اتفاق برای کارت‌های گرافیگ نسل جدید انویدیا و البته کنسول‌های نسل نهمی بودیم.

ممکن است اپل و شرکت‌های تولیدکننده‌ی کنسول‌های نسل جدید را به‌دلیل رزرو بخش اعظم ظرفیت TSMC مقصر بدانید؛ اما این موضوع نمی‌تواند حقیقت مهمی را نقض کند: ای ام دی به‌سرعت مشغول تصاحب سهم اینتل در بازار است. 

اینتل مدتی پیش اعلام کرد در تراشه‌های سری راکت لیک قرار است دستورالعمل بر سیکل کلاک (IPC) به‌صورت دورقمی بهبود پیدا کند. با همه‌ی این‌ها از آن‌جایی که با تراشه‌ای ۱۴ نانومتری طرف هستیم، راکت لیک همچنان پرمصرف خواهد بود.

آمار نشان می‌دهد ۲۰٫۱ درصد از تراشه‌های جدید x86 دسکتاپ که به‌تازگی توسط مردم خریداری شده‌اند متعلق به ای ام دی است. این عدد نسبت ‌به آنچه استیم اعلام کرد کمتر است که البته عجیب نیست؛ زیرا سهم ۲۰٫۱ درصدی، تمامی سیستم‌های دسکتاپ را شامل می‌شود، نه صرفا آن‌هایی که در بررسی سخت‌افزاری استیم حضور دارند.