کارت گرافیک انویدیا RTX 3060 Ti با هشت گیگابایت VRAM و قیمت ۳۹۹ دلار رونمایی شد

پس از وقفه‌ای نه‌چندان طولانی، انویدیا باردیگر با یکی از کارت‌های گرافیک سری RTX 3000 بازگشته است که برپایه‌ی معماری امپر (Ampere) تولید می‌شوند. جدیدترین کارت گرافیک انویدیا با نام جی فورس آر تی ایکس 3060 تی آی (Nvidia GeForce RTX 3060 Ti) شناخته می‌شود و برپایه‌ی نسخه‌ی تضعیف‌شده‌ی تراشه‌ی GA104 ساخته شده است. این همان تراشه‌ای است که پیش‌تر استفاده از آن را در کارت گرافیک GeForce RTX 3070 شاهد بودیم. جدیدترین کارت گرافیک انویدیا تلاش می‌کند تعادل مناسبی بین قدرت پردازشی و قیمت ایجاد کند و بسته به نوع بازی، امکان تجربه‌ی بازی‌های ویدئویی با وضوح 1080p و 1440p را ارائه دهد. 

قیمت GeForce RTX 3060 Ti تقریبا ۴۰۰ دلار است؛ به‌همین‌دلیل تا زمان انتشار این مقاله، ارزان‌‌ترین کارت گرافیک سری RTX 3000 لقب می‌گیرد. کارت‌های گرافیک سری RTX 3000 با کمبود شدید موجودی مواجه هستند و انتظار می‌رود تهیه‌ی مدل جدید نیز بسیار سخت باشد. انویدیا تصمیم گرفته است برای کارت‌های گرافیک سری امپر استراتژی سرراست و نسبتا ساده‌ای در پیش بگیرد و GeForce RTX 3060 Ti این ترند را ادامه می‌دهد. RTX 3070 به‌طور ویژه روی گیمینگ 1440p متمرکز شده بود؛ اما RTX 3060 Ti ضعیف‌تر است و تقریبا به ۸۰ درصد قدرت پردازشی مدل RTX 3070 دست پیدا می‌کند.

انویدیا RTX 3060 Ti را کارت گرافیکی جلوه می‌دهد که در برخی سناریوها بازی‌ها را با وضوح 1440p می‌تواند اجرا کند؛ ولی بیشتر روی وضوح 1080p متمرکز است. انویدیا سال‌ها است کارت‌های گرافیکی برای گیمینگ 1080p تولید می‌کند که در بخش انتهایی شماره‌مدلشان عدد ۶۰ دیده می‌شود. کمی عجیب است که انویدیا مدل Ti کارت گرافیک را پیش از رونمایی مدل عادی آن معرفی کند؛ اما این اتفاق برای مدل RTX 3060 Ti رخ داده است. دلیل این امر تا حد زیادی به استفاده از تراشه‌ی GA102 در مدل RTX 3080 مربوط می‌شود و که تیم سبز اندکی برای نام‌گذاری محصولات سردرگم شده است.

با درنظرگرفتن معیارهای سنتی، نمی‌توانیم RTX 3060 Ti را کارت گرافیکی پرچم‌دار لقب دهیم؛ زیرا برپایه‌ی نسخه‌ی تضعیف‌شده‌ی GA104 ساخته شده است. RTX 3060 Ti تمامی قابلیت‌ها و ویژگی‌های کارت‌های گرافیک دیگر سری RTX 3000 را در خود دارد؛ از نسل دوم فناوری رهگیری پرتو (Ray Tracing) گرفته تا بهبود درخورتورجه چندپردازنده‌های جریانی (SM) و پشتیبانی از خروجی HDMI 2.1.

انویدیا اعلام کرده است مدل‌های سفارشی کارت گرافیک GeForce RTX 3060 Ti نیز به‌همراه این مدل به بازار عرضه می‌شوند؛ بدین‌ترتیب، اگر به کارت گرافیکی خود انویدیا علاقه ندارید، می‌توانید سراغ مدل‌هایی بروید که به‌صورت پیش‌فرض تقویت شده‌اند.

با وجود عرضه‌ی هم‌زمان مدل‌های سفارشی با مدل عادی، همچنان تأمین محصول برای خرده‌فروشی‌ها مشکل‌ساز خواهد بود. در دنیای امروز، تهیه‌ی محصولات جدید بسیار سخت است و این موضوع نه‌تنها دنیای کارت‌های گرافیک، بلکه کنسول‌های نسل‌نهمی و حتی پردازنده‌های جدید ای ام دی را شامل می‌شود. عوامل زیادی روی این اتفاق اثرگذار هستند که از میان آن‌ها می‌توانیم به دنیاگیری ویروس کرونا و تلاش افراد سودجو برای طراحی بات به‌منظور سفارش آنلاین محصول و سپس بازفروش آن در eBay اشاره کنیم. 

همان‌طورکه اشاره کردیم، در کارت گرافیک جدید انویدیا با نسخه‌ی ضعیف‌شده‌ی GA104 مواجه هستیم. انویدیا می‌گوید در این نسخه از GA104، هشت واحد SM را غیرفعال کرده است. کاهش واحدهای SM درکنار کاهش تقریبا ۴ درصدی سرعت کلاک تقویت‌شده قرار می‌گیرد تا حداقل روی کاغذ، RTX 3060 Ti به ۸۰ درصد قدرت RTX 3070 دست پیدا کند.

این قدرت ۸۰ درصدی تمامی توان پردازشی کارت گرافیک را شامل می‌شود؛ از واحدهای سایه‌زن و توان عملیاتی رایانشی گرفته تا توان عملیاتی بافت و پیکسل. دلیل اصلی این موضوع آن است که واحدهای ROP در معماری امپر به واحدهای SM متصل هستند. به‌غیر از ساب‌سیستم حافظه، انویدیا اساسا تمامی بلوک‌های عملیاتی را تا حد مشابهی تضعیف کرده است تا تعادل بین بلوک‌های عملیاتی مختلف، همچون RTX 3070 باشد. 

تنها استثنا، ساب‌سیستم حافظه است. انویدیا تصمیم گرفته است حافظه‌ی هشت کاناله‌ی ۲۵۶ بیتی را حفظ کند تا RTX 3060 Ti همچون کارت گرافیک RTX 3070 به حافظه‌ی ۱۴ گیگابیت‌برثانیه‌ای GDDR6 مجهز باشد. نتیجه‌ی نهایی این است که RTX 3060 Ti از همان حافظه‌ی گرافیکی هشت گیگابایتی مدل RTX 3070 بهره می‌گیرد؛ حافظه‌ای که پهنای باند ۴۴۸ گیگابایت‌برثانیه دارد. احتمالا هدف اصلی انویدیا این بود که ظرفیت را در حد همان هشت گیگابایت نگه دارد؛ ولی مزیت جانبی این است که RTX 3060 Ti درمقایسه‌با RTX 3070 پهنای‌باند به‌ازای فلاپ (FLOP) بیشتری دارد.

استفاده از نسخه‌ی تضعیف‌شده‌ی تراشه بدین‌معنی است که مصرف کارت گرافیک نیز کاهش یافته است؛ البته نه‌چندان زیاد. RTX 3060 Ti به توان طراحی حرارتی ۲۰۰ وات مجهز است؛ یعنی ۲۰ وات کمتر از RTX 3070. این نکته را در نظر بگیرید که عددهای اعلام‌شده بیشترین حد TDP هستند و برای دیدن تفاوت‌های عملی بین مصرف انرژی دو کارت گرافیک یادشده، باید منتظر مقایسه‌ی آن‌ها در شرایط دنیای واقعی باشیم. تجربه نشان می‌دهد اعداد اعلام‌شده‌ی انویدیا بسیار دقیق هستند و این یعنی RTX 3070 قرار نیست چندان کم‌مصرف‌تر از RTX 3070 باشد. 

همان‌طورکه پیش‌بینی می‌شد، انویدیا بار‌دیگر مدل مرجع Founder’s Edition کارت‌های گرافیک خود را نیز عرضه می‌کند. مشخصات فنی این مدل همچون مدل استاندارد RTX 3060 Ti است و اورکلاک پیش‌فرض در آن دیده نمی‌شود. با درنظرگرفتن استفاده از همان تراشه و توان طراحی مشابه با RTX 3070، انویدیا تصمیم گرفته است در مدل جدید نیز، از همان طراحی بُرد و سیستم خنک‌کننده مدل RTX 3070 استفاده کند. عملکرد این خنک‌کننده‌ی غیرمتعارف بسیار رضایت‌بخش و برد مدار چاپی (PCB) محصول بسیار کوتاه است.

کارت گرافیک جدید انویدیا همچون دیگر کارت‌های سری RTX 3000 به کانکتور ۱۲ پین نیاز دارد؛ ازاین‌رو، انویدیا مبدل هشت‌پین به دوازده پین را درون جعبه‌ی RTX 3060 Ti قرار می‌دهد. دیگر درگاه‌های ورودی‌خروجی محصول از سه خروجی DisplayPort 1.4 و یک درگاه HDMI 2.1 تشکیل شده است. 

کارت گرافیک RTX 3060 Ti قرار است ۲ دسامبر ۲۰۲۰ (۱۲ آذر ۱۳۹۹) با قیمت ۳۹۹ دلار به بازار عرضه شود. ناگفته نماند قیمت مدل RTX 3060 Ti Founders Edition نیز ۳۹۹ دلار است و در همان تاریخ عرضه می‌شود.