سازمان نظام صنفی رایانه‌ای اولین انتخابات در کشور بر بستر بلاک چین را برگزار می‌کند
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای (نصر) سال ۱۳۸۴ طبق قانون مجلس تشکیل شده و وظیفه دارد فعالیت‌های تجاری حوزه ICT را ساماندهی کند.
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای در تمام استان‌های کشور نظام استانی، هیأت مدیره‌ی استانی دارد و انتخاب نمایندگان آن هر سه سال انجام می‌شود. پس از انتخاب هیأت مدیره‌های استانی، شورای مرکزی از نمایندگان آن‌ها تشکیل شده و در گام بعدی، این شورا سه نفر را به‌عنوان رؤسای پیشنهادی خود به رئیس جمهور پیشنهاد می‌کنند و درنهایت، رئیس جمهور یکی از آن‌ها را به‌عنوان رئیس سازمان انتخاب و منصوب می‌کند.
پنجمین دوره‌ی هیأت مدیره سازمان نصر امسال اکنون به اتمام رسیده و انتخابات دوره ششم درحال برگزاری است. شرایط بحران کرونا روند متفاوت‌تری را امسال برای برگزاری انتخابات رقم زد. جعفر محمدی، عضو هیأت مدیره سازمان نظام صنفی یارانه‌ای به زومیت می‌گوید با‌توجه‌به شیوع کرونا، حضور تعداد بالای نمایندگان شرکت‌ها در یک مکان عضو هیات مدیره سازمان نظام صنفی منطقی نیست؛ به همین علت تصمیم گرفته شد تا انتخابات به‌صورت آنلاین برگزار شود.
بااین‌حال، انتخابات آنلاین نگرانی‌های زیادی برمی‌انگیزد و دغدغه‌های شفافیت، صیانت از آرا و... در آن مطرح است. به همین منظور، تصمیم گرفته شد تا از بلاک‌چین استفاده شود. بلاک‌چین می‌تواند شفافیت آرا، تغییرناپذیری و انکارناپذیری آن‌ها را تضمین کند. محمدی می‌گوید انتخابات بر بستر بلاک‌چین دارای پیچیدگی‌هایی هم است و این موضوع برای انتخابات عمومی روال سخت‌تری هم دارد؛ بااین‌حال وقتی تعداد مشارکت‌کنندگان در انتخاباتی کمتر بوده و رأی‌دهندگان شناخته شده و دردسترس باشند، امکان مدیریت آن هم ساده‌تر می‌شود. رئیس کمیسیون تجارت الکترونیکی نظام صنفی رایانه‌ای به خبرنگار زومیت می‌گوید، بر همین اساس، با دو شرکت فعال در حوزه‌ی بلاک‌چین مذاکرات انجام شد تا ابزارهای لازم را برای برگزاری انتخابات در استان‌های مختلف ایجاد کنند.
روند انتخابات بر بستر بلاک‌چین
روال شرکت در انتخابات سازمان نصر بر بستر بلاک‌چین این‌گونه است که ابتدا شرکت‌ها (یا فروشگاه‌ها و مشاوران در دیگر شاخه‌ها) نمایندهی خود را برای شرکت در مجمع و انتخابات، ازطریق پورتال سازمان به‌صورت رسمی معرفی می‌کنند. نمایندهی شرکت با شماره ملی و شماره تلفن همراهی که معرفی شده است، سامانه رأی‌دهی مبتنی بر بلاک‌چین وارد می‌شود و امکان ثبت رأی خود را در بازه‌ی زمانی مشخص شده برای انتخابات خواهد داشت. به‌دلیل ارسال توکن یک‌بار مصرف در دو نوبت در زمان رأی‌گیری، احتمال مهندسی آرا نیز عملا به کمترین میزان خود می‌رسد.
نتیجه انتخابات سازمان نصر یک ساعت بعد از پایان رأی‌گیری اعلام می‌شود
که در این فرایند، اطلاعات افراد با سامانه شاهکار و با سامانه عضویت سازمان تطبیق داده می‌شود. گفتنی است، این روند بیش از چند دقیقه به‌طول نمی‌انجامد و نیازی هم به مراجعه‌ی حضوری ندارد.
سامانه‌ی رأی‌گیری مبتنی بر بلاک‌چین، میزبان‌های مختلفی دارد؛ برای مثال در تهران، اطلاعات سامانه در هفت سرور مختلف نگه‌داری می‌شود تا پایداری و قابلیت تغییرناپذیر داده‌ها تضمین شود.
محمدی به زومیت می‌گوید که اعضای سازمان در سه شاخه‌ی شرکت‌ها، فروشگاه‌ها و اعضای حقیقی (مشاوران) در انتخابات شرکت می‌کنند. در بخش شرکت‌ها تنها نمایندگان شرکت‌ها کاندید می‌شوند و تنها شرکت‌ها به آن‌ها رأی می‌دهند؛ در بخش فروشگاه‌ها و در بخش مشاورین هم همینطور. به‌گفته‌ی عضو هیأت مدیره نصر، سازمان بیش از ۱۸ هزار عضور دارد که از این میان، ۴هزار شرکت تنها در تهران حضور دارند و حدود نیمی از آن‌ها دارای عضویت فعال بوده و واجد شرکت در انتخابات هستند.
نتیجه‌ی رأی‌گیری بر بستر بلاک‌چین بلافاصله و پس از پایان انتخابات تجمیع و مشخص است؛ بااین‌حال محمدی می‌گوید به‌دلیل بودن جدید بودن این روال و جهت اطمینان کامل از صحت انتخابات، بعد از اتمام زمان رإی‌دهی بررسی‌های دقیق‌تری نیز روی تمامی فرآیندهای اجرایی توسط هیأت نظارت بر انتخابات صورت می‌گیرد که ممکن است یک تا دو ساعت طول بکشد. انتخابات بلاک‌چینی نظام صنفی هفته‌ی گذشته در البرز با موفقیت انجام شد و قرار است پنجشنبه‌ی این هفته در تهران و در طی دو هفته‌ی آتی در چند استان دیگر نیز به همین شیوه برگزار شود. رئیس سازمان نصر روز گذشته در نشست سازمان با موضوع انتخابات اعلام کرد که میزان مشارکت در انتخابات سازمان نظام صنفی رایانه‌ای به‌طور متوسط حدود ۳۰ درصد بود، بااین‌حال در انتخابات استان البرز، مشارکت ۴۸ درصدی صورت گرفت. سازمان نصر بر همین اساس پیش‌بینی می‌کند که رکورد مشارکت در انتخابات استان تهران هم شکسته شود.
برگزار شدن انتخابات بر بستر بلاک‌چین تجربه‌ای سودمند در کشورمان محسوب می‌شود که با شیوع کرونا، فرصت نمود پیدا کرد. به دست آمدن چنین تجاربی باعث می‌شود تا در صورت نابودی کرونا هم، دیگر عقبگردی در برخی حوزه‌ها نداشته باشیم. جعفر محمدی، فواید استفاده از بسترهای آنلاین و بلاک‌چین برای امور را ایجاد فرایندهای شفاف و سالم، کنترل و کاهش هزینه‌ها، سرعت در انجام فعالیت‌ها، برطرف شدن خطای انسانی و احراز هویت‌های کاراتر می‌داند که در لایه‌های مختلف می‌توانند مثمرثمر واقع شوند.
