نسخه آرم مک او اس بیگ سر میزبان چه بهینه‌سازی‌هایی است

اپل چند ماه پیش در جریان برگزاری کنفرانس جهانی توسعه دهندگان (WWDC) از سیستم‌عامل مک او اس بیگ سر (macOS Big Sur) پرده‌برداری کرد. از آن زمان شاهد انتشار نسخه‌های بتای توسعه‌دهنده و بتای عمومی مک OS بیگ سر بودیم، اما نسخه‌ی نهایی این سیستم‌عامل تاکنون به‌صورت گسترده برای رایانه‌های مک منتشر نشده است.

اپل شب گذشته در جریان رویداد One More Thing که با محوریت رایانه‌های مک برگزار شد، ضمن معرفی اولین تراشه‌ی خانواده‌ی اپل سیلیکون با نام ام وان (Apple M1)، سه دستگاه از خانواده‌ی مک با این تراشه رونمایی کرد. اپل در مراسم خود به بهینه‌سازی‌هایی اشاره کرد که روی تراشه‌ی M1 اعمال شده‌اند تا تجربه‌ی کار با مک مینی و مک بوک پرو و مک بوک ایر جدید لذت‌بخش باشد. اپل همچنین اعلام کرد سیستم‌عامل مک OS بیگ سر در تاریخ ۱۲ نوامبر ۲۰۲۰ (۲۲ آبان ۱۳۹۹) به‌صورت رسمی منتشر می‌شود. 

کریگ فدریگی، رهبر تیم نرم‌افزار اپل، در بخشی از مراسم دیشب نکاتی با محوریت مک OS اعلام کرد. فدریگی گفت: «برای نخستین بار در تاریخ فعالیت اپل، موفق شده‌ایم سیستم‌عامل مک OS را برای تراشه‌ی اختصاصی خودمان طراحی کنیم. فرآیند مهندسی مک OS بیگ سر را از ریشه آغاز کردیم تا بتوانیم از تمامی توانایی‌ها و حداکثر قدرت تراشه‌ی M1، نهایت استفاده را ببریم.»

اپل در کنفرانس WWDC اعلام کرد مک OS بیگ سر تغییراتی محسوس به ‌خود دیده است تا مدرن‌تر به‌ نظر برسد و قابلیت‌های بیشتری به کاربران ارائه دهد. یکی از مهم‌ترین تغییرات مک او اس بیگ سر، کنترل سنتر (Control Center) بازطراحی‌شده و قابل ‌شخصی‌سازی است. این سیستم‌عامل همچنین پنل نوتیفیکیشن (Notifications Center) به‌روزشده دارد و میزبان برخی بهبودها برای اپلیکیشن‌های مپس (Maps)، سافاری (Safari) و مسیجز (Messages) شده است. 

اپل  قصد دارد تا مدت‌زمانی مشخص، همچنان به پشتیبانی از رایانه‌های مک مجهز به تراشه‌ی اینتل ادامه دهد؛ بنابراین بیگ سر برای مک نیز منتشر می‌شود؛ با این‌حال شرکت کوپرتینویی می‌گوید بهینه‌سازی‌هایی که روی مک OS بیگ سر اعمال شد‌ه‌اند باعث می‌شوند این سیستم‌عامل به‌خوبی روی تراشه‌ی M1 کار کند.

معماری تراشه‌های اینتل تفاوت‌هایی عمیق با معماری تراشه‌ی M1 دارد و همین موضوع باعث می‌شود نتوان در شرایط عادی نرم‌افزارهای مخصوص معماری x86-64 را روی معماری آرم اجرا کرد؛ دقیقا به ‌همین دلیل است که اجرای مک OS بیگ سر روی رایانه‌های مک جدید به بهینه‌سازی‌هایی ویژه نیاز داشت. اپل می‌گوید رایانه‌های مک مجهز به تراشه‌ی M1 همچون دیگر رایانه‌های شخصی مجهز به تراشه‌ی آرم، در زمانی بسیار سریع از حالت خواب (Sleep) بیدار می‌شوند. 

M1 اپل که نوعی سیستم-روی-چیپ با CPU ،GPU، پردازنده‌ی عصبی، پردازنده‌ی تصویر و واحدهای پردازشی دیگر محسوب می‌شود، قدرت پردازشی مناسبی دارد و شاید مهم‌ترین نکته درباره‌ی آن، کاهش مصرف انرژی باشد. در این تراشه شاهد پردازنده‌ای مرکزی با چهار هسته‌ی پرقدرت و چهار هسته‌ی کم‌مصرف هستیم.

بهینه‌سازی‌هایی که روی مک OS بیگ سر اعمال شده‌ است، باعث می‌شوند این سیستم‌عامل هسته‌های خاصی را به هر وظیفه اختصاص دهد و این رویکرد در رایانه‌های دیگری که از تراشه‌ی آرم استفاده می‌کنند دیده می‌شود. بدین ترتیب در برنامه‌های سنگین از هسته‌های پرقدرت تراشه استفاده می‌شود و وظایفی که به قدرت زیاد نیاز ندارند، از طریق هسته‌های کم‌مصرف پردازش می‌شوند. 

در رایانه‌های مک مجهز به تراشه‌ی M1، سافاری می‌تواند محتواهای جاواسکریپت (jаvascript) را یک ‌و‌ نیم برابر سریع‌تر از حالت عادی اجرا کند و تقریبا دوبرابر واکنش‌گراییِ (Responsiveness) بیشتری داشته باشد. فدریگی می‌گوید انیمیشن‌ها در مک های جدید، روان به ‌نظر می‌رسند و فرآیند رندر کردن انیمیشن‌های سه‌بعدی یا ویرایش کردن فایل‌های ویدئویی خام (RAW) با سرعت بالا انجام خواهد گرفت. به گفته‌ی ‌فدریگی، یکی از دلایلی که باعث می‌شود رایانه‌های مک جدید بتوانند چنین پردازش‌هایی را با سرعت بالا انجام دهند، استفاده از معماری یکپارچه‌ی حافظه در تراشه‌ی M1 است.

فدریگی می‌گوید اپل تمامی اپلیکیشن‌های اختصاصی خود را به‌طور ویژه برای رایانه‌های مک جدید بهینه‌سازی کرده است؛ Pages،اNumbers،اKeynote،اGarage Band،اiMovie،اLogic Pro و Final Cut Pro شماری از این اپلیکیشن‌ها هستند. یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که رایانه‌های ویندوزی آرم با آن موجه هستند، عدم سازگاری با اپلیکیشن‌های به‌روز و کاربردی است. به ‌نظر می‌رسد اپل در این زمینه دستِ بالاتر دارد؛ زیرا در همین آغاز کار تعداد زیادی اپلیکیشن برای رایانه‌های مک جدید منتشر می‌شوند.

یکی از مزایای بزرگ اپل نسبت ‌به دیگر شرکت‌ها، داشتن آیفون و آیپد است. آیفون و آیپد سال‌ها است از معماری آرم استفاده می‌کنند؛ بنابراین «اکثر» اپلیکیشن‌های آن‌ها «بدون نیاز به هیچ تغییری» روی مک های جدید اجرا می‌شوند. در نظر داشته باشید که فرم‌فاکتور مک تفاوت‌های عمده‌ای با آیفون و آیپد دارد؛ به‌همین دلیل باید برخی از اپلیکیشن‌ها بهینه‌سازی‌هایی جزئی به ‌خود ببینند.

اپل می‌گوید اپلیکیشن‌های توسعه‌دهندگان متفرقه نظیر ادوبی نیز برای مک های جدید منتشر می‌شوند؛ تاریخ انتشار ادوبی لایت روم برای ماه آینده‌ی میلادی و تاریخ انتشار فتوشاپ برای سال آینده‌ی میلادی تعیین شده است. 

برای کسانی که نگران اجرا نشدن اپلیکیشن‌های محبوب خود روی مک های جدید هستند، اپل پلتفرم روزتا ۲ (Rosetta 2) را معرفی کرده است. روزتا ۲ امکان اجرای اپلیکیشن‌هایی که برای معماری اینتل نوشته شده‌اند در رایانه‌های مک مبتنی ‌بر معماری آرم فراهم می‌کند. اپل به توسعه‌دهندگان می‌گوید «روزتا ۲ قرار نیست جایگزین ساخت اپلیکیشن بومی برای مک» شود و به‌صورت موقتی در دسترس قرار دارد. اپلیکیشن‌های متکی ‌بر روزتا ۲، کندتر از اپلیکیشن‌های بومی اجرا خواهند شد. بهینه‌سازی‌های دیگری نیز در مک OS بیگ اعمال شده‌اند تا تجربه‌ی کار با این سیستم‌عامل در رایانه‌های مک مجهزب ه تراشه‌ی M1 لذت‌بخش باشد.