مهندس اپل فاش کرد: پروژه مخفیانه دولت آمریکا برای تبدیل آیپاد به شمارشگر گایگر

یکی از مهندسان ارشد پیشین اپل می‌گوید دولت ایالات متحده، یک آیپاد را به‌صورت مخفیانه به «شمارشگر گایگر» (Geiger Counter) تبدیل کرده است. اگر به‌طور دقیق‌تر بگوییم،‌ سال‌ها قبل یکی از پیمانکاران دفاعی بزرگ آمریکا، آیپاد را به دستگاهی مخفی که احتمالا شمارشگر گایگر بوده، تبدیل کرده است. تنها چهار نفر در اپل از این موضوع خبر داشتند. درواقع اپل برای مدت‌زمانی خاص در سال ۲۰۰۵ به پیمانکاران دولت آمریکا اجازه داده در دفاتر کاری شرکت روی نسخه‌ی سفارشی آیپاد کار کنند. عملکرد اصلی آیپاد سفارشی‌سازی‌شده هرگز مشخص نشد و هنوز هم کسی هدف ساخت آن دستگاه را نمی‌داند. 

داستان ساخت آیپادِ سفارشی‌سازی‌شده، توسط دیوید شِیِر نقل شده که فردی قابل‌اعتماد به‌حساب می‌آید. دیوید شیر نقش بسیار مهمی در توسعه‌ی آیپادهای اپل ایفا کرده است و قطعا از رازهای درونی شرکت خبر دارد. تونی فِیدل که به‌عنوان «پدر آیپاد» شناخته می‌شود نیز ادعاهای دیوید شیر را تأیید می‌کند.

شیر در بخش ابتدایی سخنانش توضیح مختصری درباره‌ی فعالیت‌های خود در اپل می‌دهد:

اپل پروژه‌ی تولید آیپاد را در سال ۲۰۰۱ آغاز کرد و من دومین مهندس نرم‌افزاری بودم که برای این پروژه به‌استخدام اپل درآمدم. تیم بازاریابی اپل در آن زمان نام نهایی محصول را انتخاب نکرده بود و ما محصول را با کدنام P68 خطاب می‌کردیم. نخستین مهندس نرم‌افزار استخدام‌شده توسط اپل، بعدا به‌عنوان مدیر نرم‌افزار آیپاد منصوب شد؛ او همان فردی بود که وظیفه‌ای ویژه را برعهده‌ی من گذاشت. من فایل‌سیستم آیپاد و سپس دیتابیس SQLite که تمامی موسیقی‌ها را رهگیری می‌کرد نوشتم. در گذر زمان روی تقریبا تمامی بخش‌های نرم‌افزار آیپاد کار کردم، به‌جز کدک‌های صوتی که فایل‌های MP3 و AAC را به محتوای صوتی تبدیل می‌کردند. 

دیوید شیر که سخنانش را در گفت‌و‌گو با رسانه‌ی TidBITS به‌زبان آورده است در ادامه به‌طور دقیق‌تر وارد ماجرای تبدیل شدن آیپاد به شمارشگر گایگر می‌شود:

اواخر سال ۲۰۰۵، روز کسل‌کننده‌ای بود. پشت میز کارم نشسته بودم و کد مربوط‌به آیپادِ سال بعد را می‌نوشتم. مدیر نرم‌افزار آیپاد، یعنی رئیسِ رئیسم، بدون این‌که درِ اتاق را بزند به‌شکل ناگهانی وارد شد و در را پشت سرش بست. او مستقیما سراغ حرفش رفت و زمینه‌چینی نکرد. مدیر نرم‌افزار آیپاد به من گفت:‌ «مأموریت ویژه‌ای برایت دارم. رئیس تو چیزی از این ماجرا نمی‌داند. به دو مهندس از وزارت انرژی ایالات متحده کمک‌خواهی کرد تا آیپادی ویژه بسازند. گزارش کارت را تنها به من می‌دهی»...

با این‌حال آن دو مهندس، کارمند وزارت انرژی آمریکا نبودند. آن‌ها در یکی از زیرشاخه‌های شرکت Bechtel کار می‌کردند؛ Bechtel یکی از بزرگ‌ترین پیمانکاران دفاعی وزارت انرژی آمریکا است (پیمانکار دفاعی به شرکتی گفته می‌شود که محصول یا خدمات در اختیار ارتش یا اداره‌ی اطلاعات یک دولت قرار می‌دهد). دو مهندس موردبحث می‌خواستند قطعات سخت‌افزاری سفارشی‌سازی‌شده‌ای را به آیپاد اضافه کنند و ازطریق این قطعات سفارشی، داده‌ها را ضبط و در دیسک آیپاد ذخیره کنند؛ به‌گونه‌ای که نتوان به‌سادگی فهمید که چنین اتفاقی در حال رخ دادن است. با همه‌ی این‌ها، آیپاد موردبحث باید شبیه آیپاد‌های عادی می‌بود و همچون آیپادهای عادی کار می‌کرد. آن‌ها خودشان همه‌ی کارها را انجام می‌دادند. وظیفه‌ی من این بود هر کمکی که آن‌ها از جانب اپل نیاز داشتند در اختیارشان بگذارم...

تنها چهار نفر در اپل از این پروژه‌ی مخفی خبر داشتند. من، مدیر نرم‌افزار آیپاد، قائم‌مقام واحد آیپاد و قائم‌مقام ارشد تیم سخت‌افزار اپل.

دیوید شیر می‌گوید وظیفه داشته مطمئن شود مهندسان Bechtel آموزش‌های لازم را برای اضافه کردن قطعات سخت‌افزاری به آیپاد ببینند و به منابع لازم دسترسی پیدا کنند. به‌همین دلیل او هیچ‌گاه نتوانسته بفهمد هدف اصلی پروژه‌ی اضافه کردن قطعه‌ی سخت‌افزاری به آیپاد چه بوده است. داستانی که شیر نقل کرد، تا حد زیادی همچون فیلم‌های جاسوسی به‌نظر می‌رسد.

اپل اجازه نداشت بفهمد دولت چه هدفی برای آیپادِ سفارشی‌سازی‌شده در نظر گرفته است. به‌علاوه مهندسان شرکت Bechtel اجازه نداشتند به سرورهای اپل دسترسی پیدا کنند؛ همچنان اجازه‌ی استفاده از ابزارهای نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری اپل به آن‌ها داده نشده بود. در نظر داشته باشید که خود اپل، آیپادها را به آن‌‌ها نداد. Bechtel آیپادها را از فروشگاه‌ها تهیه کرده بود.

تنها چهار نفر در اپل از این پروژه‌ی مخفی خبر داشتند

تمامی آن‌چیزی که شیر می‌دانست این بود که مهندسان شرکت Bechtel می‌خواستند قطعه‌ای سخت‌افزاری به آیپاد به‌منظور ثبت و ذخیره‌ی داده‌ها اضافه کنند. ماهیت قطعات سخت‌افزاری و هدف نهایی محصول، کاملا مخفی بود. همچنین همانطور که شیر اشاره کرد، مهندسان Bechtel باید آیپاد را به‌گونه‌ای تغییر می‌دادند که هیچ‌کس نتواند متوجه تغییر اعمال‌شده در آن‌ها شود؛ بدین ترتیب اگر کاربر آیپاد را به مک یا رایانه‌ی ویندوزی متصل می‌کرد، دستگاه عملکردی عادی داشت.

شیر سخنانش را ادامه می‌دهد:

آن‌ها سخت‌افزار ویژه‌ای را به آیپاد اضافه کرده بودند که می‌توانست داده‌هایی را که در پی ذخیره کردنش بودند، به‌صورت مخفیانه تولید کند. آن‌ها به‌شدت محتاط بودند تا مطمئن شوند که هرگز قطعه‌ی سخت‌افزاری جدید را نبینم. من هرگز آن سخت‌افزار را ندیدم.

ما درباره‌ی پیاده‌سازی بهترین راه برای مخفی کردن داده‌هایی که آن‌ها در پی ذخیره کردن‌شان بودند، صحبت کردیم. به‌عنوان یک مهندس دیسک، به‌آن‌ها پیشنهاد کردم بخش جدیدی به دیسک اضافه کنند که توانایی ذخیره‌ی داده‌ها را داشته باشد. بدین ترتیب حتی اگر کاربر، آیپادِ تغییریافته را به مک یا رایانه‌ی ویندوزی متصل می‌کرد، آی‌تونز با آن به‌عنوان آیپادی معمولی رفتار می‌کرد. همچنین آیپاد موردبحث در فایندرِ مک و ویندوز اکسپلورر همچون آیپادی معمولی به‌نظر می‌رسید. آن‌ها ایده‌ی من را دوست داشتند و آن را اجرا کردند.

در مرحله‌ی بعد، آن‌ها به‌دنبال راهی ساده برای آغاز و متوقف‌سازی ضبط داده‌ها بودند. ما سراغ منوی اصلی نرم‌افزار رفتیم و منوی جدیدی را که عادی به‌نظر می‌رسید به بخش انتهایی اضافه کردیم. به آن‌ها کمک کردم تا منوی جدید را وارد کد اصلی آیپاد کنند؛ این بخش جدید در کد، تقریبا مخفی بود. از تمامی جوانب دیگر، دستگاهِ تغییریافته همچون آیپادهای معمولی عمل می‌کرد. 

دیوید شیر می‌گوید مهندسان Bechtel از آیپاد نسل پنجم استفاده کردند، زیرا آیپاد نسل پنجم هارد درایو بزرگی داشت؛ بنابراین فضای زیادی برای ذخیره‌سازی داده در دسترس قرار می‌داد. مهندسان Bechtel بدنه‌ی آیپاد را باز می‌کردند تا قطعه‌ی جدید را به آن اضافه کنند، بدون این‌که اثری از کار خود برجای بگذارند. سیستم‌عامل این آیپاد به‌صورت رسمی توسط اپل به درون دستگاه تزریق نشده بود، بنابراین ازلحاظ تئوری امکان هک کردنش وجود داشت.

شیر هیچ‌گاه نفهمید که او و مهندسان Bechtel در حال ساخت چه دستگاهی بودند، اما حدس و گمانی مطرح کرده است. با در نظر گرفتن این‌ حقیقت که پای وزارت انرژی در میان بود، شیر مدعی است دستگاه موردبحث نوعی شمارشگر گایگر مخفی بوده است. 

او در ادامه می‌گوید:

حدس من این است که پاول و متیو مشغول ساخت دستگاهی همچون شمارشگر مخفی گایگر بوده‌اند. دستگاه نهایی چیزی بود که کارمندان وزارت انرژی می‌توانستند بدون مخفی کردنش از آن استفاده کنند. درباره‌ی دستگاهی حرف‌ می‌زنم که بی‌آزار به‌نظر می‌رسید، دستگاهی که توانایی پخش موسیقی داشت و به‌طور کامل مثل آیپادهای معمولی فعالیت می‌کرد. می‌توانستید در شهر به گشت‌و‌گذار مشغول شوید، در هر زمان که خواستید موسیقی‌ها را گوش دهید [و بدون این‌که کسی بفهمد] آثار مربوط‌به مواد رادیواکتیو را پیدا کنید و به‌دنبال اورانیوم قاچاق یا دزدیده‌شده بگردید یا این‌که می‌توانستید شواهد و مدارک ساخت بمب کثیف را پیدا کنید؛ بدون این‌که رسانه‌ها یا مردم روح‌شان خبردار شود که چه اتفاقی در حال رخ دادن است. همچون تمامی گجت‌های الکترونیکی دیگر، شمارشگرهای گایگر نیز کوچک‌تر و ارزان‌تر شده‌اند و من حس می‌کردم در حال کار روی Radiation Alert Monitor 200 هستم، دستگاهی که به‌شدت شبیه آیپادهای کلاسیک است.

تونی فیدل در واکنش به این مصاحبه، توییتی منتشر کرد و گفت هیچ شکی ندارد که داستان یادشده واقعی است.