RAM درمقابل VRAM؛ تفاوت این دو نوع حافظه در چیست؟
اگر در زمینه‌ی ساخت رایانه‌های شخصی فعال باشید، احتمالا با دو اصطلاح مشابه RAM و VRAM مواجه شده‌اید. این اصطلاحات به چه معنا است و تفاوت آن‌ها در چیست و چرا برای بهترین تجربه‌ی بازی به آن‌ها نیاز دارید؟ در‌ادامه با زومیت همراه باشید تا تفاوت بین این دو نوع رم را مرور کنیم و ببینیم هرکدام برای رایانه‌های مخصوص بازی چقدر اهمیت دارند.
حافظه‌ی دسترسی تصادفی یا رَم (RAM) چیست؟
به‌گزارش میک‌یوزآو، رم به‌عنوان میز‌کاری عمل می‌کند که رایانه تمام فرایندها و نرم‌افزارهای فعال را روی آن قرار می‌دهد. هر بار که برنامه‌ی جدیدی را باز می‌کنید، روی رم قرار خواهد گرفت تا رایانه از آن استفاده کند. بدین‌ترتیب، بازی‌های ویدئویی معمولا حداقل میزان رم مورد‌نیاز برای اجرا را به شما اعلام می‌کنند. این امر به رایانه اجاره می‌دهد تا بازی را روی رم بارگذاری کند تا بتواند آن را اجرا کند.
اگر رایانه‌ی شخصی از‌پیش‌ساخته‌ای خریده‌اید، می‌توانید میزان رم آن را در بخش حافظه مشاهده کنید. رم رایانه‌های امروزی معمولا بین ۲ تا ۱۶ گیگابایت است؛ البته درصورت نیاز، می‌توانرایانه‌های شخصی را حتی بار رم بیشتر تهیه کرد.
چه زمانی به رم بیشتر نیاز داریم؟
ازآنجا‌که رم به‌عنوان میزکار رایانه عمل می‌کند، داشتن مقدار بسیار کم آن می‌تواند تأثیر نامطلوبی بر عملکرد رایانه‌ی شخصی شما بگذارد. رایانه‌ی شما سعی می‌کند همه‌ی برنامه‌های در حال اجرا را روی رم قرار دهد؛ اما در این شرایط، فضای کافی برای این کار وجود نخواهد داشت. هنگامی که این اتفاق رخ دهد، رایانه شروع به ضربه‌زدن به حافظه‌ی مجازی خواهد کرد. منظور در اینجا رم نیست؛ درواقع تمام آن بخش اختصاصی از درایو دیسک شما است که رایانه وقتی به رم بیشتری نیاز دارید، می‌تواند برنامه‌ها را روی آن بارگذاری کند.
در این شرایط، متوجه خواهید شد برنامه‌های باز که مدتی است با آن‌ها کار نکرده‌اید، پس از بارگذاری مجدد با کُندی مواجه می‌شوند؛ زیرا برنامه به‌دلیل استفاده‌نشدن به‌مدت طولانی، به حافظه‌ی مجازی متصل شده است و پس از تعویض مجدد به حافظه‌ی رم، باید دوباره روی رم اصلی سیستم بارگذاری و اجرا شود. با‌این‌حال، افزودن رم بیشتر به سیستم الزاما به بهبود عملکرد آن کمک نمی‌کند. به‌عنوان مثال، اگر پردازنده‌ی رایانه‌ی شما کُند است، افزودن رم بیشتر باعث سریع‌تر‌شدن عملکردهای آن نخواهد شد.
حافظه‌ی دسترسی تصادفی ویدئویی (VRAM) چیست؟
در این زمینه، وی‌رم (VRAM) عملکردی شبیه به رم دارد؛ اما برای نیازهای گرافیکی و ویدئویی و نمایشگر شما. شما معمولا وی‌رم را در هر قطعه‌ی سخت‌افزاری‌ای که محتوا را روی نمایشگر نشان می‌دهد، پیدا خواهید کرد. اگر کارت گرافیک دارید، آن کارت به وی‌رم داخلی مجهز شده است تا همه‌ی داده‌های مربوط به صفحه‌نمایش را مدیریت کند. اگر از کارت گرافیک استفاده نمی‌کنید، پردازنده‌ی شما از کارت گرافیک یکپارچه‌ای بهره می‌برد که مقداری از رم سیستم را بدین‌منظور استفاده می‌کند.
زمانی که قصد دارید کارت گرافیک جدید تهیه کنید، می‌توانید با مشاهده‌ی مشخصات کارت متوجه شوید که چه مقدار وی‌رم دارد. این عدد معمولا در گیگابایت روی جعبه ذکر می‌شود. برای مثال، یک کارت گرافیک چهارگیگابایتی چهار گیگابایت وی‌رم دارد.
چه زمانی به وی‌رم بیشتری احتیاج داریم؟
همان‌طورکه رم معمولی به افزایش قدرت رایانه‌ی شما برای پردازش محاسبات کمک می‌کند، وی‌رم نیز به پردازش وظایف مربوط به نمایشگر کمک می‌کند. بدین‌ترتیب، اگر با نمایشگر خود مشکل دارید، دریافت وی‌رم بیشتر می‌تواند به شما کمک کند. به‌عنوان مثال، اگر با تنظیم گرافیک بازی‌های ویدئویی روی سطوح بالا کیفیت پخش آن کاهش می‌یابد، می‌توانید از وی‌رم بیشتر بهره ببرید.
همچنین، وی‌رم بخش مهمی از رندر بازی‌ها را در وضوح تصویری خاص به‌عهده دارد. به‌عنوان مثال، برای تجربه‌ی بازی با وضوح 1080p به حدود ۲ تا ۶ گیگابایت وی‌رم نیاز خواهید داشت. با‌این‌حال، وی‌رم مثل رم نمی‌تواند به‌تنهایی باعث بهبود عملکرد سیستم شما شود. واحدهای پردازش گرافیکی (GPU) از پردازنده‌هایی بهره می‌برند که با فرکانس کاری مشخصی کار می‌کنند که برخی در خنک‌کردن بهتر از رقبا عمل می‌کنند. هنگام مقایسه‌ی تراشه‌های گرافیکی، باید فرکانس کاری و قدرت خنک‌کنندگی آن را مدنظر قرار دهیم.
تفاوت بین RAM و VRAM چیست؟
تفاوت اصلی بین رم و وی‌رم به کاربرد آن‌ها مربوط است. هنگامی که رایانه‌ی شما در حفظ فرایندها در حافظه‌ی خود مشکل دارد، مشکل به رم آن ربط دارد. درمقابل، هنگامی که رایانه‌ی شما فضای لازم برای اعمال تنظیمات سطح بالای گرافیکی را روی نمایشگر ندارد، مشکل به وی‌رم مرتبط خواهد بود. البته رم و وی‌رم فقط چند مؤلفه محسوب می‌شوند که برای ساخت رایانه‌ی شخصی کنار‌هم قرار می‌گیرند.
گاهی اوقات، مشکل به‌دلیل سرعت پردازنده، پردازنده‌ی گرافیک و... است. بدین‌ترتیب، نمی‌توان انتظار داشت صرفا با بهبود رم و وی‌رم، مشکلات عملکرد رایانه کاملا رفع شود. باوجوداین، اگر متوجه شده‌اید که رایانه‌ی شما نمی‌تواند آنچه روی آن اجرا می‌کنید، به‌خوبی پردازش کند، استفاده از رم و وی‌رم بیشتر می‌تواند تا حدودی به رفع این مشکل کمک کند.
آیا می‌توانید جای رم و وی‌رم را تعویض کرد؟
متأسفانه حل مشکل وی‌رم با خرید رم بیشتر ایده‌ی مناسبی نیست؛ زیرا هر دو حافظه‌ی یاد‌شده وظایف مخصوصی در اکوسیستم رایانه به‌عهده دارند و استفاده از یکی به‌جای دیگری، همه‌چیز را خراب خواهد کرد. به‌عنوان مثال، اگر کارت گرافیک هشت‌گیگابایتی دارید، بد نیست از آن به‌عنوان جایگزینی برای رم سیستم خود استفاده کنید.
علاوه‌بر‌این، نمونه‌هایی از سیستم‌ها وجود دارد که از وی‌رم به‌عنوان رم معمولی بهره می‌برند که از‌جمله‌ی آن‌ها می‌توان به پلی‌استیشن ۴ اشاره کرد. با‌این‌حال، بدون سخت‌افزار یا نرم‌افزار خاص احتمالا هنگام بوت‌کردن رایانه‌ی شخصی با پردازنده‌ی گرافیکی و بدون رم، با خطاهایی مواجه خواهید شد.
به‌طور مشابه، شما نمی‌توانید ۳۲ گیگابایت حافظه‌ی رم بخرید و بدون استفاده از کارت گرافیک بازی‌های 4K را اجرا کنید. رم برای چندوظیفگی و بارگذاری نرم‌افزار استفاده می‌شود؛ اما برای رندرهای گرافیکی گزینه‌ی مناسبی محسوب نمی‌شود.
پیش‌از‌این، اشاره کردیم که پردازنده‌های گرافیکی یکپارچه بخشی از حافظه‌ی رم سیستم را برای پردازش‌های گرافیکی استفاده می‌کنند؛ بنابراین، چرا نمی‌توان مقدار زیادی رم تهیه کرد و مثلا هشت گیگابایت آن را به‌عنوان وی‌رم اختصاص داد و عملکردی در حد کارت گرافیک هشت‌گیگابایتی را انتظار داشت؟
مشکل اینجا است که رم سیستم در مدیریت داده‌های نمایشگر به‌خوبی وی‌رم عمل نمی‌کند. وی‌رم یک کارت گرافیک در نزدیکی پردازنده‌ی آن قرار دارد؛ بنابراین، انتقال داده‌ها از یکی به دیگری سریع و آسان خواهد بود. رم سیستم برای دستیابی به داده‌های بصری به زمان بیشتری نیاز دارد؛ ازاین‌رو، بازی‌هایی که از رم به‌جای وی‌رم بهره می‌برند، با کیفیت و سرعت مناسبی اجرا نخواهند شد.
داستان دو رم
اگر قصد دارید سیستمی برای انجام کارهای مرتبط با گرافیک سه‌بعدی بخرید، باید به وی‌رم و رم آن بسیار توجه کنند. هر دو حافظه‌ی اشاره‌شده وظایف خاص خود را برای رندرهای سه‌بعدی انجام می‌دهند و این به شما بستگی دارد که اطمینان حاصل کنید رایانه‌‌تان فضای کافی برای انجام این نوع پردازش‌ها را در‌دسترس داشته باشد.
متأسفانه در ساخت رایانه‌های شخصی مخصوص بازی فقط رم و وی‌رم اهمیت ندارند. درواقع، در این نوع سیستم‌ها باید به قطعات دیگری مثل پردازنده، منبع تغذیه، مادربرد و محل قرارگیری فن‌های خنک‌کننده نیز توجه ویژه‌ای شود.
دیدگاه شما کاربران زومیت درباره‌ی حافظه‌های رم و وی‌رم چیست؟
