فروش گوشی‌های لاک شده در آمریکا ممنوع می‌شود
تصور کنید در ایالات متحده هستید و گوشی هوشمند خود را ازطریق یکی از اپراتورهای بزرگ آمریکایی خریداری می‌کنید. در این حالت دستگاهی که می‌خرید صرفا روی سیم‌کارت عرضه‌شده توسط آن اپراتورِ به‌خصوص کار می‌کند. گوشی‌هایی که بدین صورت خریدای می‌کنید، اصطلاحا لاک (قفل) هستند و دستگاه‌هایی که با همه‌ی سیم‌کارت‌ها کار می‌کنند، آنلاک محسوب می‌شوند.
در همین حین ممکن است برخی کاربران بخواهند از همان گوشی در شبکه‌ی یکی دیگر از اپراتورها استفاده کنند که فرایند انجام این کار، بسیار طاقت‌فرسا خواهد بود. دولت از اپراتورهای آمریکایی خواسته است که به کاربران اجازه‌ی جابه‌جایی در بین شبکه‌ها را بدهند و هر یک از اپراتورها برای آنلاک کردن گوشی‌های هوشمند، فرآیندی اختصاصی و نسبتا طولانی در نظر گرفته است.
فرایند آنلاک‌سازی گوشی در برخی از اپراتورها راحت‌تر است اما در تقریبا تمامی مواقع، به‌طور کلی انجام این کار با زحمت فراوان ممکن می‌شود. خوشبختانه در آینده‌ای نزدیک ممکن است این سختی به تاریخ بپیوندد.
تا همین چند وقت پیش، لاک کردن گوشی‌های هوشمند در بریتانیا نیز بسیار مرسوم بود. بااین‌حال در اواخر ماه اکتبر ۲۰۲۰ (اوایل آبان ۱۳۹۹) دفتر ارتباطات بریتانیا موسوم‌به آفکام (Ofcom) اعلام کرد گوشی‌های هوشمند لاک شده در بازار ممنوع می‌شوند. قانون ممنوعیت گوشی‌های لاک شده در بریتانیا تا سال ۲۰۲۱ اجرایی خواهد شد. بدین ترتیب بریتانیا به کشورهای دیگری نظیر سنگاپور و کانادا می‌پیوندد. در این کشورها نیز خبری از فروش گوشی لاک شده نیست.
این اتفاق برای طرفداران گوشی‌های هوشمند خبر خوبی محسوب می‌شود. کاربران همواره از دولت‌ها درخواست کرده‌اند تمامی گوشی‌های هوشمند را به‌صورت آنلاک به بازار عرضه کنند. فروشندگان موبایل می‌گویند فروش این دستگاه‌ها به‌صورت آنلاک، فرایند جابه‌جایی در بین سیم‌کارت اپراتورهای مختلف و بازفروش گوشی‌ها را بسیار ساده‌تر می‌کند.
کایل وینز، مدیرعامل شرکت iFixit، می‌گوید: «هیچ چیزی در دنیا به اندازه‌ی فروش گوشی لاک شده باعث ناراحتی مشتریان نمی‌شود. عرضه‌ی گوشی‌هایی که صرفا با یک اپراتور کار می‌کنند همچون تولید خودروهایی است که صرفا در برخی جاده‌های خاص امکان رانندگی با آن‌ها وجود دارد. هیچ کس توانایی تحمل چنین خودرویی را نخواهد داشت و ما نباید گوشی‌های لاک شده را تحمل کنیم».
در ایالات متحده‌ی آمریکا ترکیبی پیچیده از منافع شرکت‌ها و البته قوانینی که در دوران پیش از روی کار آمدن گوشی‌های هوشمند وضع شده‌اند باعث شده‌اند به‌مدت بیش از دو دهه درباره‌ی قانونی بودن عرضه‌ی گوشی‌ها به‌صورت لاک شده، اختلاف نظر وجود داشته باشد. به‌نظر می‌رسد که اختلاف نظرهای این حوزه قرار است در سال آینده‌ی میلادی به سرانجام برسد.
انتقال دولت در ایالات متحده و آغازبه‌کار رسمی جو بایدن به‌عنوان رئیس جمهور آمریکا می‌تواند برخی قوانین را به‌شکلی محسوس دست‌خوش تغییر کند. تحلیلگران می‌گویند سیاست‌هایی که بایدن برای نهادهای ناظر بر این حوزه اتخاذ می‌کند، قرار است تفاوت‌هایی محسوس با دونالد ترامپ داشته باشد.
در نظر داشته باشید که انتخاب جو بایدن به‌عنوان رئیس جمهور آمریکا با جلسه‌ی بسیار مهم کنگره که هر سه سال برگزار می‌شود مصادف شده است؛ اعضای کنگره‌ی آمریکا در این جلسه‌ی مهم تعیین می‌کنند که قوانین حقوق دیجیتالی باید چه اصلاحاتی به‌خود ببینند. در ۲۰۲۱ ممکن است سرانجام شاهد وضع شدن قانونی برای عرضه‌ی تمام گوشی‌ها به‌صورت آنلاک باشیم. شماری از فعالان این حوزه سال‌ها است در تلاش برای متقاعد کردن دولت هستند و ۲۰۲۱ ممکن است حاوی خبر بسیار خوبی برای آن‌ها باشد.
آنلاک سازی گوشی‌های هوشمند در ایالات متحده، تاریخچه‌ی پیچیده‌ای دارد. از اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ میلادی کنگره بارها عرضه‌ی گوشی‌های لاک شده را اتفاقی منفی حساب کرده و به‌دفعات نیز شاهد حمایت از این اتفاق بوده‌ایم. کنگره تاکنون عبارت‌های متنوعی را به عرضه‌ی گوشی‌های لاک شده نسبت داده است؛ از «مجاز» گرفته تا «غیرقانونی» و «ممنوع».
مقررات اصلی این حوزه، نتیجه‌ی لایحه‌ای است که در سال ۱۹۹۸ توسط کلینتون، رئیس جمهور وقت آمریکا، به حالت قانون درآمد. قانون کپی رایت هزاره دیجیتال موسوم‌به DCMA در تلاش برای تعیین کردن قوانین مربوط به کپی رایت دیجیتال است. یکی از اصلی‌ترین و بحث‌برانگیزترین بخش‌های این قانون، بخش ۱۲۰۱ است که به نظارت روی «دور زده شدن سیستم‌های محافظ کپی رایت» ارتباط دارد. به‌بیانی بهتر، شرکت‌ها می‌توانند ازطریق نرم‌افزار، قفل‌های دیجیتالی روی محصولات خود اعمال کنند تا از دستکاری شدن آن محصولات توسط مردم جلوگیری شود.
بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA در اصل برای محافظت از ناشران نوشته شده است؛ ناشرانی که همواره به‌دلیل کپی شدن غیرقانونی فیلم‌ها و کتاب‌های الکترونیکی و بازی‌های ویدئویی متحمل ضرر زیادی شده‌اند. بااین‌حال اپراتورهای بی‌سیم همچون دیگر تولیدکنندگان دستگاه‌ها همواره مدعی شده‌اند قفل‌های دیجیتالی که روی دستگاه‌هایشان می‌گذارند، توسط بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA پوشش داده می‌شود. اپراتورها ادعا می‌کنند آنلاک کردن گوشی به‌معنی دور زدن ویژگی‌های امنیتی قرارداده‌شده در دستگاه است و هیچ تفاوتی با نقض قانون کپی رایت ندارد.
درصورت وضع شدن قانون جدید، شماری از اپراتورها ممکن است فرایند آنلاک کردن دستگاه‌ها را ساده کنند. ورایزن می‌گوید اکثر گوشی‌هایی که به‌فروش می‌رساند پس از گذر ۶۰ روز به‌صورت پیش‌فرض آنلاک می‌شوند. بااین‌حال AT&T می‌گوید مشتریان پیش از آنلاک کردن گوشی‌های خود باید یک‌سری پیش‌نیاز خاص را رعایت کنند. به‌منظور آنلاک کردن گوشی عرضه‌شده توسط T-Mobile به اپلیکیشن اختصاصی این اپراتور نیاز پیدا خواهید کرد.
در نظر داشته باشید که محدودیت‌های ناشی از لاک بودن گوشی‌ها، مشکلات چندان زیادی را برای مردم ایجاد نمی‌کند. بااین‌حال زمانی‌که از مشتریان برای آنلاک کردن گوشی گرفته می‌شود، برای آن‌ها اهمیت دارد و همین موضوع باعث می‌شود مردم گوشی‌های آنلاک را ترجیح دهند.
همچنین لاک بودن گوشی‌های هوشمند باعث می‌شود خرید و فروش یا هدیه دادن آن‌ها، کار چندان راحتی نباشد. در فروشگاه‌هایی نظیر Swappa که محلی برای فروش مجدد محصولات به‌حساب می‌آید، گوشی‌های لاک شده قیمت‌شان به‌شکلی درخورتوجه پایین‌تر از گوشی‌های آنلاک است. مبحث اقتصادی به‌کنار، این موضوع اهمیت زیست‌محیطی نیز دارد. کم‌ضررترین روش برای طبیعت این است که گوشی‌های استفاده‌شده مجددا فروخته شوند و دراختیار مشتری جدیدی قرار بگیرند.
مقاله‌‌ی مرتبط:
زباله‌ی الکترونیکی، معضلی بزرگ است و هرچه زمان می‌گذرد به حجم آن افزوده می‌شود. ازطرفی فرایند بازیافت دستگاه‌ها به منابعی خاص نیاز دارد و هزینه‌بر است. شرکت‌های بازیافت‌کننده باید به این نتیجه برسند که نابودسازی و بازیافت دستگاه ازلحاظ اقتصادی توجیه‌پذیرتر از بازفروش آن است. اگر میزان تقاضا برای گوشی‌های لاک شده کمتر باشد، قطعا ارزش آن‌ها نیز پایین‌تر می‌آید. هر معیاری که ارزش گوشی را پایین بیاورد، احتمال بازفروش آن را نیز کاهش می‌دهد.
رسانه‌ی وایرد می‌گوید کسانی که می‌خواهند دولت بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA را اصلاح کند، می‌توانند درخواست خود را تا اواخر آذرماه امسال ثبت کنند. مردم سپس می‌توانند در بهار ۲۰۲۱ همچنان نظرات خود را به گوش دولت برسانند تا اینکه درنهایت دفتر کپی رایت آمریکا، تصمیم قطعی را در این زمینه بگیرد. یک تحلیلگر می‌گوید احتمال اصلاح بخش ۱۲۰۱ قانون DCMA قطعا وجود دارد.
رسانه‌ی وایرد می‌گوید با نمایندگان اپراتورهای بزرگ آمریکایی تماس گرفته و حتی به آن‌ها ایمیل زده، اما فعلا جوابی دریافت نکرده است.
دیدگاه شما کاربران زومیت در این زمینه چیست؟
